ولسوالی سانچارک: تفاوت میان نسخه‌ها

پوهاند محمد حسین یمین دربارهٔ نام گذارینام‌گذاری سانچارک می‌نویسد به گونه ایی که در آثار متقدمان و جغرافیه نگاران پیشین آمده‌است و این شهر را «سان»، «آسان» و «سانج» ضبط کرده‌اند معلوم می‌شود که نام اصلی آن همین «سان» و «چارک» ناحیهٔ دیگری در جوار آن بوده که بعداً با ناحیه «سان» پیوسته و ''سان چارک'' شده است،شده‌است، این نکته را تقی‌زاده نیز تأیید کرده‌است.<ref name="yamin1" />

با ارتباط به معنای دوم که چون سرپل یا انبار از یک طرف مرکز یا پایتخت شاهان فریغونی بوده و از جانب دیگر مرکز اداره [[ابومسلم خراسانی]] و محل فعالیت‌های نظامی وی علیه [[حکومت امویان]] بوده‌است با این شواهد می‌توان تخمین کرد که این ناحیه مرکز نظامی و محل سان دیدن [[آل فریغون]] یا ابومسلم خراسانی بوده باشد؛ و چارک شاید منطقه همجوار آن بوده که بعدتر به این ناحیه پیوسته است و یک ناحیه دونامه شده‌است که شهرکهایشهرک‌های دونامه در کشور [[افغانستان]] بسیار بوده‌است از جمله مثلاً: «سیغان و کهمرد»، «مدر وموی»، «روی دوآب»، «کران و منجان»...<ref name="yamin1" />

در بعضی از منابع «سنگچارک» را [[فرح افزا]] گفته‌اند آن هم به جهت اینکه ناحیه سنگ چارک به هفت [[تگاب]] منقسم شده و هر یک از تگابهاتگاب‌ها دارای مناظر ویژه، زیبا و دیدنی است از آنرو با صفت «فرح افزا» موصوف شده‌است.<ref name="yamin1" />

جغرافیای طبیعی سانچارک را تپه هایتپه‌های خاکی پیوسته و کم ارتفاع تشکیل می دهدمی‌دهد که برای کشت دیم مناسب اندمناسب‌اند. آبهاآب‌ها و چشمه سارهای که از جنوب و جنوب غربی جریان می یابد، و از میان تپهتپه‌ها ها می گذرد،می‌گذرد، ولسوالی سانچارک را ۷ [[تگاب]] ([[دره]]) اصلی و چند تگاب فرعی تقسیم می کندمی‌کند و سرانجام به سمت شمال (سرپل) جریان می یابد.<ref>سید حسن احمدی نژاد بلخی، آرامگاه های خاندان پیامبر در افغانستان، قم، نشر مجمع ذخائر اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۴ ش، ص ۱۹۳ .</ref> [[شاهمرد]]، [[تگاب جویبار|جویبار]]، [[مسجد سبز]]، [[انگشت شاه]]، [[چارو]]، [[پاله]]، [[اُلمَ]] و [[تگاب آبخور|آبخور]] تگاب‌های اصلی منطقهٔ سانچارک را تشکیل می‌دهند. از تگاب‌های فرعی هم می‌توان [[تگاب ملک|مَلک]]، [[دره زَمچی]] و [[خاسار]] را نام برد.<ref name="AliNaghi" />

ولسوالی سانچارک به صورت عمومی دارای آب‌وهوای معتدل است؛<ref name="NABDP" /> با اینحال گاهی اوقات در گرمترین روزهای تابستان دمایش به ۴۰ تا ۴۲ درجه می رسدمی‌رسد و در زمستان تا حدود ده درجه زیر صفر هم ممکن است برسد.

پوهاند [[محمد حسین یمین]] در کتاب ''افغانستان تاریخی'' دربارهٔ سانچارک آورده استآورده‌است که این ناحیه در جنوب شرق سرپل و در شمال کوهستانات آن موقعیت دارد. [[اشکال العالم]]، [[اصطخری]] و [[ابن حوقل]] (قرن چهارم هجری) این شهر را ''سان'' گفته و از شهرهای [[جوزجانان]] به حساب آورده‌اند، [[یاقوت حموی]] و [[معین الدین اسفزاری]] آن را از دهکده‌های [[بلخ]] دانسته‌اند و همه آن را شهری دارای بستانهابستان‌ها و باقهای انگور، آبهایآب‌های روان و آبادان وصف کرده‌اند مؤلف [[حدود العالم]] نیز این شهر را ''سان'' ضبط کرده، گوید که ناحیتی آبادان است و از وی گوسپند بسیار خیزد.<ref name="yamin1">{{یادکرد

سنگ چارک در برخی آثار «سانج» هم آماده است و شکل نسبتی آن را «سانجی» (به فتح سوم) آورده‌اند. [[سعید نفیسی]] با اشاره به ادعای خاورشناسان و به ویژه [[شفر]] کلمه سانج را با سابخ با (باوخا) دانسته و آن را نسخه بدل شادیاخ گفته استگفته‌است. اما به قول [[استاد خلیلی]] سانج همان سان چارک و شادیاخ شکل متحول [[شادیان]] می‌باشد که نزدیک [[بلخ]] و [[مزارشریف]] در یکی از دره‌های مستحکم و شاداب واقع شده و اکنون نیز به همین نام موسوم و آثار باستانی در آن مشهود است.<ref name="yamin1" />

جمعیت ولسوالی سانچارک حدود ۸۷٬۶۷۰ تن بوده‌است. بر اساس اطلاعات موجود از این تعداد ۴۴٬۲۸۷ تن [[مرد]] و ۴۳٬۳۸۳ تن [[زن]] هستند.<ref name="UNAMA" /> جمعیت ولسوالی سانچارک متشکل از چهار قوم ([[تاجیک]] ۵۵٪، [[ازبک‌ها]] ۳۰٪، [[هزاره (قوم)|هزاره]] ۸٪، [[سادات]] ۵٪ و [[پشتون]] ۲٪) است.<ref name="NABDP" /> طبق سرشماری شورای ولایتی جوزجان در سال ۱۳۷۰ نزدیک به چهل هزار نفر از جمعیت سانچارک را [[شیعه|شیعیان]] تشکیل می دادندمی‌دادند. شیعیان بیشتر در دامنه کوه هاکوه‌ها در جنوب و جنوب غرب این ولسوالی زندگی می کنندمی‌کنند. در سال ۱۳۴۸ [[حاج سید اسحاق وکیل]] (برادر زاده آیت الله سید غلامحسن واعظ) از شیعیان سانچارک با حمایت اهل سنت و غلبه بر اکرام خان بعنوانبه عنوان نماینده [[مجلس شورای ملی افغانستان|مجلس شورای ملی]] برگزیده می شودمی‌شود.<ref>حسینی بلخابی، عاشورائیان سانچارک، ص ؟.</ref>