پادشاهی یونانی باختری: تفاوت میان نسخه‌ها

در سال ۲۴۷ پیش از میلاد، [[دودمان بطلمیوسی|بطلمیوسیان]] [[مصر]]، پایتخت سلوکیان یعنی آنطاکیه را تصرف کردند. با توجه به وضعیت نابه سامان سلوکیان، [[آندروگوراس]]، ساتراپ پهلَو (پارت) اعلام استقلال کرد و خود را پادشاه اعلام کرد. با این حال، ده سال بعد، [[ارشک یکم|اشک یکم]]، بنیانگذاربنیان‌گذار [[شاهنشاهی اشکانی]]، پهلَو را تصرف کرد. این مسئله باعث شد تا ارتباط سلوکیان با بلخ قطع شود.

بعد از دیودوت دوم، [[اوتی دموس|اِوتی دِموس]] پادشاه شد و از ۲۲۲ تا ۱۹۰ ق. م. سلطنت کرد. [[آنتیوخوس سوم (سلوکی)|آنتیوخوس سوم سلوکی]] با او جنگید و شکستش داد؛ ولی بعد چنین صلاح دید که در مقابل مردمان آلتایی زردپوست که از شمال به سُغد فشار می‌آوردند، از او پشتیبانی کند؛ بنابراین پادشاهی او را به رسمیت شناخت. پسر او دِمتریوس بنای جهانگشایی را در این قسمت از آسیا گذارد. از طرف شمال از سُغد گذشته به [[فونیان]] رسید و به سرزمین [[تخاری‌ها]] در آن طرف [[سیردریا]] دست انداخت و بعد به راهی که از [[تاریم]] و سزرمین [[تاتار]]ها می‌گذشت چیرگی یافت. در جنوب هم یونانی‌ها تا [[سندوپتاله]] رانده مملکتی وسیع بدست آوردند. مقصود یونانی‌های باختر این بود که بین اقیانوس هندوچینی‌ها میانجی دادوستد بازرگانی باشند. در این زمان ترقی باختر فوق‌العاده بود.

دیری نگذشت که برای دمتریوس یک نفر مدعی [[اوکراتید|اِوکراتید]] نام پیدا شد. او برضدضد دمتریوس قیام کرده، تاج و تخت باختر را غصب کرد. این شخص هم خیلی کاری بود، ولی بدست پسرش [[هلی‌اکل|هلی‌اُکُل]] کشته شد. بعد مقارن این احوال [[مهرداد یکم]] اشکانی، نظری به باختر انداخته، در صدد برآمد، که آن را مانند زمان قبل از [[اسکندر مقدونی|اسکندر]] به ایران ضمیمه کند. چنین هم شد، زیرا یونانیهایونانی‌ها مجبور گشتند باختر را به [[اشکانیان]] داده و خودشان به‌طرف جنوب رفته، در کابل برقرار شوند. (۱۳۹ ق. م).

این احوال تا ۱۲۷ ق. م. پائید، و در این زمان [[سکاها]] زیر فشار [[یوئه‌چی]]ها به باختر ریختند. جهت این نهضت، [[هون]]ها بودند. آن‌ها به سر یوئه‌چیهایوئه‌چی‌ها ریخته، سرزمینشان را اشغال کردند. اینهااین‌ها هم بنوبت خود به سکاها فشار آورده آن‌ها را از سرزمینشان راندند و سکاها هم چاره نداشتند، جز اینکه به‌طرف جنوب بروند؛ ولی چون ایران پارتی سدّی محکم بود، ناچار به جای اینکه به [[خراسان]] بریزند، به‌طرف باختر رفتند، و در افغانستان کنونی برقرار شدند (تقریباً ۱۲۷ ق. م) یونانیهاییونانی‌های باختر هم چاره را در این دیدند که به‌طرف جنوب شرقی رفته در کابل و وادی سند محکم‌تر بنشینند. در ابتداء، در این کار بهره‌مند بودند، چنان‌که در سلطنت [[مناندر]] نامی حکمرانی آن‌ها در اینجا بسط یافت (بعد از ۱۲۶ ق. م) و دولتی تأسیس گشت که در تاریخ موسوم است به [[دولت هندویونانی]]. پایتخت آن در [[چاکله]] بود که به یونانی اِوتی‌دِمیا می‌نامیدند.

در این دوران باختر دارای هزار شهر بود{{مدرک}}، ولی این را هم باید گفت که جنگ‌های زیادی، که یونانی‌ها در شمال با سُغد و در جاهای دیگر با [[هریوه]] و [[زرنگ]] و [[رخج]] و مردمان ساحل سند نمودند، اینهااین‌ها را ضعیف کرد و در نتیجه در مقابل پارتی‌ها نتوانستند مقاومت کنند.