پاسارگاد: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹) |
Fatranslator (بحث | مشارکتها) جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{شاهنشاهی هخامنشی}}+املا+تمیز+ |
||
خط ۷۴:
متوسط [[بارندگی]] نوزده ساله این ایستگاه ۱/۳۴۸ میلیمتر برآورد شدهاست. میانگین دمای منطقه طی دوره پانزده ساله، ۵/۱۲ درجه سانتیگراد بوده که حداکثر مطلق دما ۴۲ درجه و مربوط به تیر ماه ۱۳۷۷ و حداقل مطلق، ۲۲ درجه سانتیگراد و مربوط به دیماه ۱۳۷۴ میباشد.
میانگین تبخیر، طی دوره هفده ساله ۱۸۳۰ میلیمتر برآورد شده که حداکثر آن ۲۰۸۲ میلیمتر، در سال (۶۶ – ۶۵) و حداقل آن ۱۴۸۹ میلیمتر و مربوط به سال ۷۱–۷۰ میباشد.
منطقه پاسارگاد به خاطر داشتن آب و هوای نیمه خشک، در طول سال دارای میزان بارندگی متوسطی است. جهت وزش باد در منطقه از جنوب غربی به شمال شرقی بوده و معمولاً تبادل هوای سرد و گرم که باعث به وجود آمدن باد میگردد از طریق [[تنگ بلاغی]] که در قسمت جنوب غربی منطقه واقع شدهاست صورت میگیرد.<ref name="ReferenceA"
=== آرامگاه کوروش ===
خط ۱۱۲:
[[آرامگاه کوروش]] در همه دورهها مقدس و محترم بودهاست. پادشاهان هخامنشی مراسم تاجگذاری خود را در این مکان انجام میدادهاند. این تقدس پس از دوره هخامنشی و با از یاد بردن نام و جایگاه پاسارگاد کم رنگ شد تا اینکه در [[دوره اسلامی]] به گونهای دیگر احترام و تقدس خود را بازیافت. در دوره اسلامی به دلیل اینکه اسناد و مدارکی از هویت اصلی آرامگاه وجود نداشت این بنا را به آرامگاه '''مادر سلیمان''' نسبت دادند. مردم بر اساس اعتقادات خود ساختن بناهای بزرگ سنگی همانند آرامگاه کوروش را خارج از قوه بشری میدانسته و ساخت آنها را به سلیمان که دیوان را برای کارهای دشوار در خدمت داشتهاست، نسبت میدادهاند. به همین جهت آرامگاه کوروش را هم از بناهای آن میشمردند و آن را به مادر او نسبت داده و «مشهد [[مادرسلیمان]]» میخواندند.
در دوران اتابکان فارس که پاسارگاد و [[تخت جمشید]] ارزشی دوباره یافت و حتی پارس و ایران هم «ملک سلیمان» خوانده شد، با استفاده از ستونها و سنگهای کاخها، مسجد جامعی پیرامون آرامگاه ساخته و محرابی نیز بر دیواره جنوبی اتاق آرامگاه حجاری شد. در سال ۱۳۵۰ خورشیدی، پس از مطالعه و بررسی، سنگها به جای اصلی خود منتقل شدند.
از سال ۱۸۲۰ میلادی با کشف و خوانده شدن خطوط میخی و مطالعه اسناد و مدارک، هویت اصلی بنا به عنوان آرامگاه کوروش مشخص گردید. این بنا به همراه دیگر بناهای مجموعه پاسارگاد در تیرماه ۱۳۸۳ در فهرست میراث جهانی جای گرفت.<ref name="ReferenceA"
== مواد و مصالح به کار رفته در آثار تاریخی پاسارگاد ==
خط ۱۲۰:
آجرهای به کار رفته در پاسارگاد قرمز رنگ میباشند و دارای ۴۵ سانتیمتر طول، ۳۲ سانتیمتر عرض و ۵/۵ سانتیمتر قطر هستند. ملات آنها یک نوع قیر طبیعی است که از نفوذ آب جلوگیری میکند و نمونه آنها در معماری عیلامی و آثار تخت جمشید دیده میشود.
سنگهایی که در ساختمانهای پاسارگاد و نیز تخت جمشید به کار رفته، چند گونه است، یکی سنگ آهکی سپید رنگی که به مرمر مینماید، دیگری سنگی کبود که در سختی به خارا میماند و در جاهایی هم سنگ سیاه مرمرین که بسیار شکننده است. این سنگ سیاه پس از گذشت ۲۵ سده چنان پخته و پیر شدهاست که امروز به آسانی خرد و آردی میشود؛ اما دو نوع سنگ دیگر، بسیار بادوامند و هم چنان پابرجا ماندهاند.
[[سنگهای سپید مرمرین]] را از کوه سیوند و سنگهای سیاه را از کوه تنگ سیاه و کوه تنگ بلاغی میآوردند.<ref name="ReferenceA"
=== آرامگاه کمبوجیه (زندان) ===
خط ۱۹۲:
# جویهای عبور آب
# حوضچهها
در هر ۵/۹ تا ۵/۱۳ متر جوی یک حوضچه وجود دارد، که حوضچهها در ابتدا عمل تقسیم آب و آرام کردن سرعت آب در مسیر جویها را انجام میداده و دیگر اینکه موجب تهنشین شدن گل و لای موجود در آب میشدهاست. ابعاد دهانه داخلی این حوضچهها ۸۷ در ۸۷ سانتیمتر و عمق آنها حدود ۵۲ سانتیمتر است. عمق و دهانه جویهای سنگی حدود ۲۵ سانتیمتر و لبه حوضچهها و جویها حدود ۱۵ تا ۱۶ سانتیمتر است. نزدیک به ۱۱۰۰ متر از آبنماهای باغ کاوش شده و از زیر خاک بیرون آورده شدهاند.<ref name="ReferenceA"
== کاخ بارعام ==
خط ۲۳۶:
آثار دوره اسلامی تنگ بلاغی شامل گورستان شهدای مار (محوطه ۸۵) دارای سنگ قبرهای سادهای بر روی سنگهای طبیعی با خطوط نسخ و ثلث میباشد که مربوط به دوره صفویه به بعد میباشد. علاوه بر این یک کوره ذوب فلز از این دوره و تعداد زیادی کومه کرههای عشایری (آغل موقّت) شناسایی شد.
تیمهای باستانشناسی از ایران به همراه تیمهای از کشورهای مختلفی نظیر ایتالیا، آلمان، لهستان، ژاپن، فرانسه، آمریکا به صورت مشترک تعدادی از محوطههای مهم تنگ بلاغی را مورد کاوش قرار دادند.
علاوه بر آثار ارزشمند تاریخی، تنگ بلاغی دارای درختان کهنسال بنه (پسته کوهی) میباشد که عمر برخی از درختان آن بیش از هزار سال میرسد. علاوه بر این تنگ بلاغی همه ساله به عنوان یکی از مراتع سر سبز مورد توجه عشایر منطقه شامل [[ایل باصری]] (طوایف علی شاه قلی و لب موسی و تیره ننه عربی) و [[طایفه کردشولی]] بوده و فصل بهار را در آن میگذرانند.<ref name="ReferenceA"
== کاروانسرای مظفری ==
خط ۲۵۳:
یکی دیگر از بناهای شکوهمند مجموعه پاسارگاد کاخ اختصاصی است که در ۱۳۰۰ متری شمال شرق آرامگاه [[کوروش]] واقع شدهاست. وسعت این کاخ ۳۱۹۲ متر مربع است که از یک تالار مرکزی و دو ایوان شرقی و غربی تشکیل شدهاست. در گوشههای شمالی و جنوبی ایوان غربی کاخ دو اتاق وجود داشته که آثار کمی از آنها باقیماندهاست. با توجه به پلان و ساختار [[معماری بنا]]، کاربری این کاخ به عنوان اقامتگاه و منزل مسکونی کوروش بزرگ بودهاست. این کاخ دارای دو درگاه اصلی است که در ایوانهای شرقی و غربی باز میشده و همچنین دو درگاه فرعی که در قسمت جنوب و شمال تالار تعبیه شدهاند. نقوش برجسته درگاهها تصویری از شاه را به همراه چتر دار یا مستخدم نشان میدهد که پیکر شاه بزرگتر نشان داده شدهاست. لباس شاه از نوع ردای بلند چیندار هخامنشی است که دارای دکمههای طلایی بودهاست. در گذشتههای دور این دکمهها از جای خود بیرون آورده شدهاند. نزدیک درگاه شرقی و بر دیواره ایوان رو به پردیس سکویی سنگی وجود دارد که احتمالاً جایگاه شاه در هنگام تماشا و استفاده از باغ روبروی ایوان بودهاست. سنگهای به کار رفته در ساخت این کاخ از سه گونه سنگ سفید مرمرنما، سنگ آهکی سیاه و سنگ ماسهای کبود رنگ است. عناصر معماری و تزیینی بنا ساده ولی چشمگیر و آرام است. از ترکیب سنگهای سفید و سیاه در قسمت پایه ستونها و کف ایوانها یک نوآوری و سبک ویژه معماری به وجود آمدهاست. شالی ستونها دارای تزیینات قاشقی است که به صورت افقی روی آنها اجرا شدهاست. قسمتهایی از سنگفرش کف کاخ در همان دوره هخامنشی مرمت شده که به صورت وصلههایی در اندازههای گوناگون به چشم میخورد. گوشه جنوبی کاخ [[جرز]]ی سنگی وجود دارد که دیوارهای آجری و خشتی بنا درون حفره آن چفت میشده و موجب استحکام بیشتر بنا میشدهاست. بر بلندای جرز و قسمت رو به شمال آن سنگ نبشتهای به [[خط میخی]] و با سه زبان فارسی باستان، ایلامی و بابلی وجود دارد که در اینجا شاه خود را معرفی میکند:
«ادم کوروش خشایثی یه هخامنشی یه»
'''«من کوروش شاه هخامنشی ام»'''<ref name="ReferenceA"
=== کاخ بارعام ===
کاخ بارعام یا [[کاخ پذیرایی کوروش]] وسعت این کاخ ۲۴۷۲ متر مربع است که در محور شمال غربی ـ جنوب شرقی ساخته شدهاست. این کاخ شامل یک [[تالار]] گسترده مرکزی با [[هشت ستون]] است که وسعت آن ۷۰۵ متر مربع است. چهار ایوان در چهار سمت کاخ با ستونهایی کوچکتر و دو اتاق، دیگر قسمتهای اصلی بنا را تشکیل میدهد. ارتفاع تالار کاخ به گونهای بوده که چند متر از سقف ایوانهای اطراف بالاتر بودهاست. از هشت ستون این تالار تنها یک ستون آن پابرجاست که ارتفاع کنونی این ستون به ۱۰/۱۳ متر میرسد. زیر [[ستون]]ها و سر ستونهای تالار مرکزی از سنگ سیاه و قلمه ستونها از سنگ سفید ساخته شدهاست. دیگر ستونهای تالار، در زمان اتابکان برای ساختن مسجدی در اطراف آرامگاه کوروش به آنجا منتقل شده بود که هماکنون به جای اصلی بازگردانده شدهاست. تالار مرکزی از چهار درگاه به چهار ایوان کاخ ارتباط دارد. درگاهها و ستونهای [[ایوان]]ها از سنگ سیاه بودهاست. درگاه شمال غربی، با نقش پای انسان و عقاب به ایوان ۱۶ ستونی شمال غربی ارتباط دارد و درگاه شمال شرقی نیز به بزرگترین ایوان کاخ، که ۴۸ ستون داشته ارتباط دارد. درگاه جنوب شرقی با نقش ترکیبی انسان، ماهی و گاو به یک ایوان ۱۶ ستونی راه دارد. درگاه جنوب غربی با نقش پای انسان و حیوان به ایوانی ۲۸ ستونی راه دارد. ظاهراً این نقوش درگاهها از سنن آشوری و دیگر ملل الهام گرفتهاست، اما ایرانیان به آنها معانی متناسب با روحیات و باورهای خود دادهاند. در دو سوی این ایوان، دو اتاق وسیع قرار داشتهاست.<ref name="ReferenceB"
کاخ بارعام '''کوروش''' مکانی است که در آن شاه از میهمانان و مقامات ملل مختلف که زیر چتر امپراتوری هخامنشی قرار داشتند پذیرایی میکرده و در مورد مسائل مختلف با یکدیگر بحث و گفتگو میکردهاند. تالار بارعام نخستین مقر سازمان ملل است که در بیست و پنج قرن پیش اندیشههای والای انسانی، حقوق بشر و آزادی و برابری انسانها در آن مطرح شد و به تمامی جهان آن روز گسترش یافت.
;عقاید مختلف دربارهٔ این سنگ نگاره
ایرانیان از زمان باستان تاکنون این پیکره را مقدس میدانند و… (تاکنون) هیچکس جرأت نداشته به این پیکره… آسیب برساند. هنوز هم تصور مقدس بودن این پیکره در میان مردم بومی باقی است.<ref>دکتر بهرام فره وشی در کتاب ایرانویچ</ref> مردم محلی دستان او (صاحب این مجسمه) را رو به قبله و در حالت نیایش میدانند. [[مولانا ابوالکلام آزاد]] (مفسر قرآن و وزیر فرهنگ هند در زمان گاندی) در کتاب کوروش کبیر (ذوالقرنین) و برخی دیگر از پژوهشگران این نقش برجسته که شاخهای قوچ و بالهای عقاب دارد را تصویر کوروش میدانند.<ref name="ReferenceB"
=== کاخ دروازه ===
خط ۳۹۶:
http://www.shiraz1400.ir/?p=220 [[شیراز ۱۴۰۰]]
{{شاهنشاهی هخامنشی}}
[[رده:پاسارگاد]]
[[رده:استان فارس]]
|