شهریور (امشاسپند): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
صفحهای تازه حاوی «==شهریور== زرتشت از هفت موجود نامیرا سخن به میان اورده است،که به نوعی همکاران...» ایجاد کرد |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸:
او به دلیل پشتیبانی از فلزات با جاری کردن فلز گداخته در اخر الزمان همه مردمان را ازمایش میکند.
از این رو گفته شده که خداوند توسط او پاداش و کیفر زندگی اخروی را میدهد.دشمن اصلی او سَوروه است که سردیو حکومت بد،هرج و مرج و سستی است.
===واژه شناسی===
اوستا به صورت xšaθra-vairiia آمده است و معنای «شهریاری دلخواه » را از آن استنباط کردهاند.
بخش اول این واژه خشَتَره یا خشَثره به معنای شهریاری و کشوراست و در خطوط میخی هخامنشیان کاربرد بسیار دارد. واژهٔ شهرکه امروز در فارسی به کار میرود، از همین واژه گرفته شدهاست. در روزگار کهن، مراد از شهر، همان کشور بود، چنان که سرزمین ایران را،ایران شهر مینامیدند.
بخش دوم این واژه، یعنی وَیریَه، صفت و به معنای مطلوب است. بر این اساس، 'خشتره ویریه'، به معنای «کشور مورد آرزو» یا «شهریاری مطلوب» میباشد.
نیبرگ بر این باور است که خشثره در اوستا بیشتر قلمرو یا محفل و عرصه ایی است که نیروی خدایی را آشکار میکند و با آن که معنای «کشور» (شهر امروز هم از این ریشه است) نیز میدهد، اما این معنا جزئیات دقیق این واژه را نمیرساند. به گمان او این واژه هم معنای سیاسی دارد و هم دینی. نیبرگ vairiia را از ریشۀ var به مفهوم «آزمایش آتش/ور» میگیرد و زمینۀ واقعی این باور را در آزمایش آتشی میداند که در آن با فلز گداخته یک داوری خدایی انجام میگرفت و خشثره را همچون نیروی آزمایش آتش میداند.
در گاهان بار دینی این واژه بیشتر است. واژۀ aiiōxšusta- = فلز (فارسی میانه ayōxšust) با آن پیوند تنگاتنگی دارد.
===درباره شهریور===
خَشَتَرَه وَیریَه، امشاسپندی مذکر است و در اوستا از وی به عنوان «قلمرو جاودانهٔ اهوره مزدا»، «دیار تباهی ناپذیر» و «بهشت برین» یاد شدهاست. واقعیت امر آن است که اساطیر جنگی در ایرانزرتشتی، دگرگونیهای عمیقی را پشت سر گذاشتهاند. تا جائیکه فرد جنگجو دیگر نقش حامی بیچارگان را ایفا نمیکند و سرانجام ماهیت جدید و تحول یافتهٔ خود را، بوضوح هرچه تمامتر در کتاب شاهنامهبه نمایش میگذارد. در این کتاب، جنگ و امور جنگاوری، نه از جملهٔ وظائف مربوط به خدایان، بلکه در شمار امور مربوط به قهرمانان و پهلوانانی است که تمام عمر خود را صرف منازعه و خصومت و جنگ با یکدیگر میکنند.
در این میان، این تنها خشتره وییه یا همان شهریور است که به عنوان نگهبان و پاسدار تاج و تخت سلطنت پا به صحنه میگذارد و برای حفظ صلح و اشاعهٔ مذهب از اسلحه کمک میگیرد.
|