* {{anchor|inforefc}}c. '''[[#infoc|^]]''' زبان ادبی در [[بابل]].}}|stat_area2=۵۵۰۰۰۰۰۱۱۰۰۰۰۰۰|stat_year2=۵۰۰ پ.م.<ref name="Turchin">{{cite journal |last1=Turchin|first1=Peter|last2=Adams|first2=Jonathan M.|last3=Hall|first3=Thomas D | title = East-West Orientation of Historical Empires | journal = Journal of world-systems research|date=December 2006 |volume=12|issue=2 |page=223 |url =http://jwsr.pitt.edu/ojs/index.php/jwsr/article/view/369/381|accessdate=12 September 2016 |issn= 1076-156X}}</ref><ref name="Taagepera">{{cite journal|last1=Taagepera|first1=Rein|title=Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D|journal=Social Science History|date=1979|volume=3|issue=3/4|page=121|doi=10.2307/1170959|jstor=1170959}}</ref>}}'''شاهنشاهی هخامنشی''' یا '''هخامنشیان''' (۵۵۰–۳۳۰ پیش از میلاد، «۲۲۰ سال») یک شاهنشاهی باستانی ایرانی بود که به دست [[کوروش بزرگ]] بنیاد نهاده شد. این نخستین دولتی بود که همه جهان متمدن آن روز را دربرمی‌گرفت و از این رو، شاهنشاهی هخامنشی نخستین و تنها دولتی است که همه جهان را برای بیش از سه سده یکپارچه کرد. شاهنشاهان این امپراتوری از دودمان «[[هخامنش]]» بودند که سرکردهٔ خاندان [[پاسارگاد]] و یک پادشاه محلی در انشان، منطقه‌ای در استان پارس بود. [[هخامنش]] باید حوالی پایان سدهٔ هشتم یا ربع نخست سدهٔ هفتم پیش از میلاد بر مسند قدرت بوده باشد. [[چیش‌پیش]]، پسر هخامنش در فاصلهٔ تقریبی ۶۷۵ تا ۶۴۰ پ. م، بر انشان حکومت کرده باشد.<ref>{{پک|داندامایف|1381|ک=تاریخ سیاسی هخامنشیان|ص=18}}</ref>
هخامنشیان، در آغاز پادشاهان بومی [[پارس]] و سپس [[انشان]] بودند ولی با شکستی که [[کوروش بزرگ]] بر [[ایشتوویگو]] واپسین پادشاه [[پادشاهی ماد|ماد]] وارد آورد و سپس گرفتن [[لیدیه]] و [[تمدن بابل|بابل]]، [[پادشاهی هخامنشی|پادشاهی هخامنشیان]] تبدیل به شاهنشاهی بزرگی شد. از این رو [[کوروش بزرگ]] (از نوادگان شاه انشان، کوروش یکم، کمبوجیه یکم) را بنیان‌گذار [[شاهنشاهی]] هخامنشی می‌دانند.<ref>''La Parse avant Empire'', P.Briant,IA ,1984.P.71-118</ref>
