[[پرونده:Coin of Kanisha I showing Verethragna.jpg|بندانگشتی|270px|سکه زرین [[کانیشکا]]، شاه کوشان، در پشت این سکه (سمت راست)، نگارهای از بهرام (به زبان کوشانی: ارلاگنو) حک شدهاست.]]
'''[[ورثرغنه|بهرام]]''' ایزد جنگ و جنگاوری است و همکار '''میترا''' ایزد پیمان و خورشید و ایزد نور و باروری میباشد. در زمان '''[[هخامنشیان]]''' و بعد از آن در زمان '''[[اسکندر]]''' ایزدان و ایزد بانوان بسیاری وجود داشتند که عبارت اند از '''[[میترا|میتره]]'''،'''[[اناهیتا|اناهیته]]'''،'''ورثرغنه'''،'''،ورثرغنه،[[تیشتر|تیشتریه]]''' که '''ورثرغنه''' نام دیگر '''بهرام''' میباشد. بهرام فرشتهٔ انتقام جوی میترا میباشد. آنها در حالی که سوار بر گردونه ای هستند که چهار اسب سفید که سمهای پیشین طلایی و سمهای پسین نقره ای دارند به سوی زمین میتازند آنها میخواهند تا پیروان ناراستی را سخت مجازات کنند و به پرهیزگاران پاداش دهند به این صورت که کسانی که پیمانهایشان را پاس میدارند با ثروت و سلامتی و فرزندان نجیب پاداش میدهند و کسانی که به پیمانهایشان پایبند نیستند با بیماری، مرگ، فقر، بدبختی و از دست دادن فرزند مجازات میکنند. ایزدانی که در سنگ نوشتهٔ آنتیخیوس آمدهاند دارای دو نام هستند و تحت این دو نام از حرمت برخوردار بودند که عبارت اند از ذئوس-اهورامزد، مهر-آپولو، بهرام-هرکول. کشور'''[[ارمنستان]]''' دین ایرانی داشت و علاوه بر '''[[اهورامزدا|اهورامزد]]''' و '''اناهید''' ایزد دیگری مورد پسند مردم بود و آن '''بهرام''' ایزد پاسدار ایرانشهر و خدای فیروزگری و ایزد ملی آریاها بودهاست و بین ایزدان اوستایی بهرام از صدرنشینان است و به عنوان سالار لشکرها و سپاهیان خود را در گونههای مختلف به ستایشگرانش نشان میدهد او مطابق '''[[بهرام یشت]]''' در ده پیکر مختلف یعنی باد، گاو، اسب، شتر و غیره به '''[[زردشت]]''' ظاهر میشود یا در جنگی سخت مانند گرازی نر ایزد '''[[مهر (ایزد)|مهر]]''' را همراهی میکند. نام این ایزد در سنگ نوشتهٔ آنتیوخوس و در سکههای شاهان '''[[هند]]''' و '''[[سکاها|سکایی]]''' آمدهاست. بهرام در ارمنستان یک خدای ملی محسوب میشد و یکی از باستانیترین شعرهای ارمنستان قطعه ای از یک سرود است که مضمون آن زادن معجزه آسای بهرام از ژرفای آبها است. پیروزی بهرام بر دیوان و اژدها باعث به وجود آمدن مجموعه ای از افسانهها از او شده بود. نام بهرام صورتهای گوناگونی دارد که صورت ارمنی آن ورهران است.<ref>{{پک|بنونسیت |۱۳۵۰|ک=دین ایرانی بر پایه متنهای کهن|ص=۲۰و۵۱و۵۷و۵۸}}</ref>
== پانویس ==
سطر ۵ ⟵ ۶:
== منابع ==
<ref>{{پک|بنونسیت |۱۳۵۰|ک=دین ایرانی بر پایه متنهای کهن|ص=۲۰و۵۱و۵۷و۵۸}}</ref>
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= بنونسیت|نام=امیل |کتاب=دین ایرانی بر پایه متنهای کهن | ناشر=دانشگاه تبریز |سال= ۱۳۵۰|مکان=تبریز |شابک=}}<ref>{{پک|داتی|۱۳۹۲|ک=اساطیرجهان|ص=۳۷و۲۲۶}}</ref>
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=داتی |نام=ویلیام |کتاب=اساطیرجهان | ناشر=قدس |سال=۱۳۹۲ |مکان=تهران |شابک=}}<ref>{{پک|هنینگ |۱۳۵۸|ک=زرتشت سیاستمدار یا جادوگر|ص=۳۵}}</ref>