شش: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
افزودن مطلب برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۳۱:
'''ریه'''، '''شُش'''(در زبان لکی "سورّ، و یا پِف") یا '''جگر سفید''' مهمترین [[عضو (کالبدشناسی)|اندام]] [[دستگاه تنفس]]ی در [[انسان]] و بسیاری از جانداران از جمله برخی از [[ماهی]]ها و [[حلزون]]ها است. در [[پستانداران]] و بیشتر [[مهرهداران]]، دو شُش، نزدیک [[ستون مهرهها]] و در دو سوی [[قلب]] جای گرفتهاند. کار آنها جداسازی [[اکسیژن]] از [[جو زمین|هوا]] و انتقال آن به [[دستگاه گردش خون]] است همچنین جداسازی [[کربن دیاکسید]] از جریان خون و دادن آن به هوا در یک فرایند تبادل گاز، از جمله دیگر کارهای شُشها است. در هر گونهٔ جانوری ممکن است [[تنفس فیزیولوژیک|تنفس]] با کمک دستگاه [[ماهیچه]] ای دیگری صورت گیرد؛ پستانداران، [[خزندگان]] و [[پرندگان]] از ماهیچههای متفاوتی برای دم و بازدم استفاده میکنند. در [[چهاراندامان]] اولیه فرایند تنفس به صورت [[تنفس دهانی]] بود و هوا به کمک ماهیچههای حلقی درون بدن رانده میشد. این نوع دم و بازدم همچنان در میان [[دوزیستان]] دیده میشود. در انسانها، ماهیچهٔ اصلی راندن هوا درون بدن، [[دیافراگم (کالبدشناسی)|دیافراگم]] است. همچنین شُشها نیز جریان هوا را برقرار میکنند تا صحبت کردن و صدا درآوردن در انسان ممکن باشد.
انسانها دو شُش دارند که در [[حفره سینهای]] درون [[سینه]] جای دارند. شش سمت چپ به دلیل همسایگی با قلب و داشتن فضای کمتر، از شُش سمت راست قدری کوچکتر است. دو شُش با یکدیگر در مجموع ۱٫۳ کیلوگرم سنگینی دارند و البته شش راست سنگین تر است. ششها بخشی از [[راه هوایی]] پایینی اند که آغاز آن در [[نای]] است و به شاخههای [[نایژه]] و [[نایژک]] میرسد که هوا را با [[دم (تنفس)|دَم]] و از مسیر [[راه هوایی]] به داخل میکشد. فرایند تبادل گاز در [[کیسه هوایی]] روی میدهد. دو شُش با هم، نزدیک به ۲۴۰۰ کیلومتر راه هوایی و ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون [[کیسه هوایی]] دارند. هر شُش در یک [[پرده جنب]] جای گرفته که اجازه میدهد دیوارههای بیرونی و درونی در هنگام تنفس روی هم لیز بخورند بدون آنکه اصطکاک زیادی پدید آید. پرده جنب دارای دو لایه می باشد که از جنس [[بافت پیوندی]] است فضای آن را مایعی می پوشاند که فشار آن از فشار جو کمتر است در نتیجه حتی در هنگام بازدم عمیق نیز باعث باز ماندن شش ها می شود.همچنین این پرده، ششها را به بخشهایی به نام [[لوب]] تقسیم میکند. شش راست، سه لوب و شش چپ، دو لوب دارد. خود لوبها به بخشهای کوچکتر تقسیم میشوند.
[[پارانشیم|بافت ششها]] میتواند در اثر شماری از [[بیماری تنفسی|بیماریهای تنفسی]] آسیب ببیند از آن جمله میتوان به [[سینهپهلو]] و [[سرطان ریه]] اشاره کرد. [[بیماری مزمن انسدادی ریه|بیماریهای مزمن انسدادی ریه]] مانند [[برونشیت]] میتوانند با عواملی مانند سیگار کشیدن یا قرارگیری در برابر [[سمیت|مواد سمی]] مانند [[گرد زغال]]، [[پنبه نسوز]] و غبار [[بلور]] [[سیلیسیم دیاکسید]] مرتبط باشند. [[برونشیت]] میتواند به [[راه هوایی]] نیز آسیب بزند.
|