سنگ‌نگاره‌های تیمره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Asef-m-m (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{سخ}}{{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران
| نام = یک نمونه از سنگ‌نگاره‌های تیمره گلپایگانخمین
| روی‌نقشه = آری
| عرض‌جغرافیایی =
خط ۷:
| اندازه تصویر = 250
| عنوان تصویر =
| استان = اصفهانمرکزی
| شهرستان = [[گلپایگان]]خمین
| بخش =
| نام محلی =
خط ۳۲:
}}
 
'''سنگ‌نگاره‌های تَیمُرَه،''' نشان از تاریخ کهن، هنر کهن منطقه گلپایگانخمین است و سیر آثار زندگی انسان طی هزاره ها را به نمایش می گذارد. مناطق کوهستانی و دره های فراوان اطراف گلپایگان،خمین، زیستگاه های کهن ایران را به نشان می‌گذارند. تَیمُرَه نام قدیمی منطقه‌ای میان سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان در ایران است. قدمت بعضی از آنها در کوه های اطراف گلپایگانخمین به 7000سال قبل می‌رسد.
کهن‌ترین کتیبه‌های خطی ایران، سیر تطورّ خط، هنرهای صخره ای کهن تطبیقی، نقاشی های کهن گونه های جانوری منقرض شده و جاذبه های مهیج توریسم ملی و جهانی متعلق به این سرزمین است که در دسترس و باز دید علاقه مندان داخلی و خارجی می باشند. لازم به ذکر است که تیمره، سالیانه هزاران باز دید کننده ی داخلی و خارجی دارد.
 
بیشترین و مهمترین سنگ‌نگاره‌های ایران در تیمره کوه های گلپایگانخمین قرار دارند و گلپایگانخمین را می‌توان پایتخت سنگ‌نگاره‌های ایران نامید. بیشتر سنگ‌نگاره‌ها، گویای پیام‌ها و رخدادهایی است که طی زندگی برای نگارگران یا دیده‌های آنها بوده‌است. بشر با ابزارهای ساده شکار (سنگ‌های تیز چخماق) و بعد از آن [[رام کردن]] حیوانات و ادامهٔ آن، کشاورزی و کاشت گیاهان در سیر زندگی نگارگران، از منظر سنگ نگاره‌های کهن تیمره قابل رصد است.<ref>روش‌های علمی مانند آزمایش موسوم به نیمه‌عمر کربن، پتاسیم-آرگون (potassium argon) و تعیین جهت قطب مغناطیسی (magnetic polarity chronology) یا مقدار اورانیوم توریوم (Uranium Thorium) که برای تعیین تاریخ دوره‌های پارینه سنگی به کار می‌رود، هنوز بر روی آثار به‌دست‌آمده از تیمره گلپایگان انجام نشده‌است، و به همین دلیل نمی‌توان به‌طور دقیق سابقهٔ سکونت در گلپایگان را مشخص کرد.</ref><ref>کتاب سنگ نگاره‌های ایران؛ سنگ نگاره‌های گلپایگان گذرگه تایخ، نویسنده و پژوهشگر محسن جمالی</ref>
 
== محتوا و مضمون سنگ‌نگاره‌ها ==
در یکی از سنگ‌نگاره‌ها در منطقهٔ تیمره گلپایگان،خمین، مردی دست فرزند خود را گرفته و با شکار یک مار به او آموزش می‌دهد. در یکی دیگر از این سنگ‌نگاره‌ها، مردانی سوار بر اسب به شکار قوچ‌ها پرداخته‌اند که نشان می‌دهد این منطقه در دوره‌های مختلف پیش از تاریخ، محل سکونت انسان بوده‌است.<ref name="khabaronline.ir">{{یادکرد وب | نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/166324/society/tourism | عنوان=کشف منطقه جدید باستان‌شناسی در تیمره (گلپایگان)/اختصاصی | ناشر=خبر آنلاین | تاریخ=۱۵ مرداد ۱۳۹۰ | بازبینی=۲۲ دسامبر ۲۰۱۶}}</ref>
 
در سنگ‌نگاره‌های جدید، نشانه‌هایی از زبانهای باستانی دیده می‌شود که بر پایهٔ نمادنگاری و ایده‌نگاری است. همچنین برخی از حروف نگاریها در آثار به‌دست‌آمده مشاهده شده‌است که تاکنون کارشناسان معنی آن‌ها را درنیافته‌اند.<ref name="khabaronline.ir" />
خط ۴۴:
این سنگ‌نگاره‌ها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش، در دوره‌های تاریخی ایران براستی بی‌نظیر اند و سیر تکاملی خط مانند خط سطری، هندسی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در این سنگ‌نگاره‌ها دیده می‌شود.
 
کناره‌های رودخانه اناربارقیدو گلپایگان،خمین، نقوش صخره‌ای بسیاری شمارش شده و نقوش مختلفی بر سنگهای مزبور جلب نظر می‌کند.<ref>بر روی یکی از سنگ‌نگاره‌ها نوشته شده‌است:
این سه چیز را همیشه مقدس بشمار: راغ آب، دریای آب و آتش هیزم
 
از سنگ‌نگاره‌های تیمره گلپایگان درمی یابیم که این منطقه یکی از مراکز مهم شکار در دوران ماقبل کشاورزی بوده‌است. سنگواره‌ها و فسیل‌هایی که در اطراف قلعه جمال و حاجی قارا پیدا شده، نشانگر این است که در طول دوران‌های زمین‌شناسی این قسمت در زمان‌هایی زیر آب بوده‌است. پژوهشهای زمین‌شناسی این نکته را تأیید می‌کنند.</ref>
 
روی سنگ‌نگاره‌ها تیمره گلپایگانخمین تصاویری چون بزکوهی، قوچ کوهی، آهو، انسان (در حالات گوناگون و با ابزارهای متفاوت)، اسب، گرگ، شیر، شتر یک کوهان و دو کوهان، پلنگ، گراز، گوزن (مرال، شوکا، زرد ایرانی)، یوز پلنگ، گور، مار، لاک‌پشت و بسیاری از حیوانات ناشناخته دیگر مشاهده می‌شود که از این میان حدود ۷۵ درصد نقوش به [[بز کوهی]] و قوچ اختصاص دارد که نماد سرزندگی، آبادانی و برکت است.<ref name="khabaronline.ir" />
 
بزرگ‌ترین نقش بر روی سنگ‌نگاره‌ها بزکوهی‌ای است که ۱۱۲ سانتیمتر ارتفاع و ۹۰ سانتیمتر عرض دارد در گلپایگانخمین قرار دارد.
 
[[سنگ‌نوشته‌ها]] با خطوط تصویری، ایده‌نگار، سطری، ایلامی (هندسی)، پهلوی، کوفی، کلیمی و عربی و [[خط فارسی]]، سیر تکاملی خط را نشان می‌دهد.{{مدرک}}