سلجوقیان کرمان: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح
ImanFakhri (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۲۰۶:
[[طغرل‌بیگ|طغرل بن میکائیل]]، رهبری اتحادیه سلجوقیان، پس از غلبه بر [[غزنویان]] در سال ۴۲۹، امپراتوری سلجوقیان را بنیان‌گذارد. سلجوقیان به تصرف سرزمین‌های داخلی و غربی ایران ادامه دادند و باقی‌مانده [[آل بویه]] در ایران مرکزی و غربی و [[عراق]] را شکست دادند. در سال ۴۴۷ طغرل وارد [[بغداد]] مرکز [[خلافت عباسی]] شد.<ref>{{پک|آشتیانی|۱۳۸۰|ک=ریخ ایران بعد از اسلام|ص=ص ۲۶۶–۲۷۴}}</ref> [[طغرل‌بیگ|طغرل]]، که در رأس سلجوقیان قرار داشت، تصمیم گرفت با تقسیم نقاط فتح شده و واگذاری فتح نقاط جدید به برادران و برادرزادگان، اولاً تسلط خود بر نقاط فتح شده را تثبیت کند و ثانیاً نواحی دیگر را به سرعت فتح نماید و تحت فرمان درآورد. از همین رو بود که ولایت‌ها را قسمت کرد و هر یک از خویشانش را مأمور فتح یک ناحیه کرد. [[چغری‌بیگ|چغری بیک]]، که برادر بزرگتر بود [[مرو]] و [[خراسان]] را دارالملک<ref>{{پک|باستانی راد|۱۳۹۰|ف=نظام پایتختی ایران در عصر سلجوقیان: با تأکید بر دارالملک‌های کرمان|ک=مطالعات تاریخ فرهنگی؛ پژوهش‌نامهٔ انجمن ایرانی تاریخ}}</ref> خود ساخت و موسی بر [[ولایت بست]] و [[هرات]] و [[سیستان]] و نواحی آن گمارده شد و [[قاوورد|قاورد]] پسر بزرگ چغری بیک به ولایت [[نهبندان|طبسین]] و نواحی کرمان برگزیده شد. قاورد توانست حاکم [[آل بویه|بویهی]] [[کرمان]] و [[مکران]] را شکست دهد و دارالملک کرمان را بدست بگیرد.<ref>{{پک|باستانی راد|۱۳۹۰|ف=نظام پایتختی ایران در عصر سلجوقیان: با تأکید بر دارالملک‌های کرمان|ک=مطالعات تاریخ فرهنگی؛ پژوهش‌نامهٔ انجمن ایرانی تاریخ}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Peacock|2011|ک=Early Seljuq History|ص=67|زبان=en}}</ref>
 
دوران سلطنت دو جانشین طغرل، یعنی [[آلب ارسلان]] و [[ملکشاه]] (۴۵۵ تا ۴۸۵ هجری)، دوران اوج قدرت سلجوقیان و پیشرفت اقتصادی و آبادانی قلمروی آنان بود. قلمرو سلجوقیان در زمان آلب ارسلان دومین سلطان سلجوقی در شرق تا [[رود سیحون]] و در غرب تا [[دریای مدیترانه]] گسترش یافت. آلب ارسلان در سال ۴۶۳ هجری در [[نبرد ملازگرد]] [[رومانوس چهارم|امپراتور روم شرقی]] را شکست داد و اسیر کرد.<ref>{{پک|آشتیانی|۱۳۸۰|ک=ریختاریخ ایران بعد از اسلام|ص=ص ۲۶۶–۲۷۴}}</ref>
 
با اینکه تقریباً درگیری بر سر جانشینی سلطان درگذشته بین سلجوقیان خیلی زود آغاز شد، وحدت سلطنت بر متصرفات سلجوقیان تا زمان مرگ سلطان [[محمد یکم سلجوقی|ابو شجاع محمد]] ادامه یافت؛ اما بعد از مرگ سلطان محمد، قلمروی سلجوقیان در عمل به دو پاره تقسیم شد. [[سنجر|سلطان سنجر]] که از زمان سلطان محمد بر خراسان حکومت داشت و قدرت فراوانی به دست آورده بود، بعد از مرگ سلطان محمد خود را جانشین او دانست؛ اما در شرق ایران فرزند سلطان محمد، یعنی [[محمود یکم سلجوقی|محمود]] ادعای جانشینی داشت. از این پس حکومت بر مناطق شرقی ایران از ری تا [[ماورالنهر]] در دست سنجر و جانشینان او و حکومت در غرب ایران و عراق در دست فرزندان سلطان محمد باقی ماند، که به آنان [[سلاجقه عراق]] گفته می‌شود.<ref>{{پک|آشتیانی|۱۳۸۰|ک=ریختاریخ ایران بعد از اسلام|ص= ۳۰۰}}</ref>
 
جرقه‌های درگیری‌ها از دوران سلطان [[برکیارق|محمد برکیارق]] آغاز شده بود، که برخی از امرای سلاجقه در نواحی مختلف کم‌کم قدرت مستقلی برای خود به دست آوردند و حکومت‌های محلی در دل قلمرو سلجوقیان به وجود آمد. اما تشدید درگیری‌های درون خاندانی و آغاز تجزیه قدرت از زمان [[محمد یکم سلجوقی|ابو شجاع محمد]] شروع شد؛ از جمله [[سلاجقه کرمان]] که از سال ۴۳۳ هجری به استقلال در [[کرمان]] حکومت کردند. قدرت محلی [[اتابکان]] نیز به تجزیه امپراتوری سلجوقی سرعت بخشید؛ همانند: حکومت [[اتابکان دمشق]] (۴۹۷–۵۴۹)، [[دودمان زنگیان|اتابکان موصل]](۴۶۸–۵۲۱)، [[اتابکان آذربایجان]](۵۴۱–۶۲۶) و [[اتابکان فارس]](۵۴۳–۶۸۴). در [[خوارزم]] نیز شاخه مستقلی از امرا به نام [[خوارزمشاهیان|خوارزمشاهان]] (۴۹۰–۶۲۸) بر سر کار آمدند که بعداً حکومت سلجوقیان را از شرق ایران برچیدند.<ref>{{پک|آشتیانی|۱۳۸۰|ک=تاریخ ایران بعد از اسلام|ص= ۳۳۱}}</ref>