با افزایش شدید درآمدهای نفتی در ایران اعتبارات مورد نیاز برای برنامه‌های عمرانی نیز تا حدود شش برابر برنامه چهارم توسعه افزایش یافت. در حالیعین کهحال کشوراقتصاد ایران امکان جذب این حجم از منابع مالی حاصل از صادرات نفت را نداشت.<ref name="tejarat"/> اجرای برنامه پنجم سبب شد که تورم کشورهای صادرکننده محصولات به اقتصاد ایران تحمیل شود{{چگونه}} و نیز پایانه‌های ورودی کشورایران یارای ورود این حجم واردات را نداشته باشد. در نهایت، اجرای این برنامه منجر به بروز [[بیماری هلندی]] در اقتصاد ایران می‌شود،شد که البته در آن زمان هنوز به لحاظ نظری توسط اقتصاددانان صورت‌بندی نشده بود. ورود ثروت بادآوردهبادآوردهٔ نفتی به اقتصاد و افزایش فزایندهفزایندهٔ هزینه‌های حکومت، منجر به یک تورم شدید و کاهش تولیدات کارخانه‌ها گشت. در نتیجه [[دولت جمشید آموزگار|دولت]] [[جمشید آموزگار]] در سال ۱۳۵۶ مجبور به اتخاذ سیاست [[ریاضت اقتصادی]] شد. این وضعیت منجر به بروز نارضایتی عمومی شد که راه را برای انقلاب در سال بعد از آن هموار کرد.<ref>{{پک|Bayandor|2018|ک=The Shah, the Islamic Revolution and the United States|ص=96}}</ref>
در نتیجهنتیجهٔ افزایش هزینه‌ها، نرخ تورم از سال ۱۳۵۲ دورقمی شد و به‌طور متوسط طی برنامهبرنامهٔ پنجم به ۱۵٫۷ بودرسید. بخشی از این تورم طبیعی و ناشی از تورم کشورهای توسعه‌یافته در اثر شوک نفتی بود. اما علت اصلی آن مربوط به تصمیم شاه برای دو برابر کردن ناگهانی هزینه‌های حکومت در نتیجهنتیجهٔ افزایش درآمدهای نفتی بود.<ref name="irannica"/> تورم در سال ۱۳۵۶، یعنی سال آخر برنامهبرنامهٔ عمرانی پنجم، به ۲۴٫۹٪ رسید. دولت برای کنترل تورم اقدام به واردات ارزان با استفاده از نرخ ارز پایین کرد و سیاست کنترل قیمت و مقابله با گران‌فروشی را اتخاذ کرد. این سیاست به تولید داخلداخلی آسیب زد و نارضایتی فعالان اقتصادی ناراضیرا به همراه شدندآورد. در نهایت نرخ رشد دورهاقتصاد برنامهدر طی برنامهٔ ششم به ۷٫۶ درصد۷٫۶٪ افت کرد که نصف رشد برنامه چهارم بود و همچنین نرخ رشد بهره‌وری هم به ۴٫۱۴٫۱٪ افت کرد.<ref name="tejarat"/> طبق آمار سازمان برنامه، [[شاخص هزینه زندگی]] از عدد ۱۰۰ در سال ۱۳۴۹ به عدد ۱۲۶ در سال ۱۳۵۳، ۱۶۰ در سال ۱۳۵۴ و نهایتاً ۱۹۰ در سال ۱۳۵۵ رسید. این افزایش بخصوصبه‌خصوص برای هزینههزینهٔ خوراک و مسکن در شهرها بیشتر بود. به گزارش [[اکونومیست]] در سال ۱۳۵۵، هزینههزینهٔ اجاره مسکن برای یک خانوار طبق[[طبقه متوسط]] طی پنج سال ۳۰۰٪ افزایش داشته‌استداشت و هزینههزینهٔ مسکن تا ۵۰٪ درآمد سالانهسالانهٔ آنهاآن خانوار را دربردر بر می‌گرفته‌استمی‌گرفت.<ref>{{پک|Abrahamian|1982|ک=Iran between Two Revolutions|ص=427}}</ref>
