جمعیت اصفهان در سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۱٬۵۸۳٬۶۰۹ نفر بوده که این رقم در سال ۱۳۹۰ خورشیدی به ۱٬۷۵۶٬۱۲۶ نفر و در سال ۱۳۹۵ خورشیدی به ۱٬۹۶۱٬۲۶۰ نفر رسیدهاست. اصفهان از دیرباز از مهمترین مراکز شهرنشینی در [[فلات ایران]] بهشمار میرفتهاست. در ۵ دی ۱۳۱۹ در زمان [[رضاشاه]] برای نخستین بار در ایران به سبک اروپایی در اصفهان از مردم سرشماری به عمل آمد و ۲۰۴٬۶۰۰ تن را ساکن شهر اصفهان گزارش کردند.
مردم استان اصفهان بيشتربهطور عمده فارسیزبان هستند. قومهای مختلف دیگری نیز در این استان ساکن هستند که عبارتنداز:[[بختیاری هاقشقایی|لرهاترکها]]، [[قشقایی و آذريبختیاری ها|ترکهالرها]]، [[مردم ارمنی|ارمنیها]]، [[گرجیهای ایران|گرجیها]]، [[مردم آذری|آذریها]]، [[یهودیان ایرانی|یهودیها]]، [[کولیها]]، [[لر]]ها و [[عرب]]ها (عشایر عرب جرقویه). در این استان ۱۲۰’۰۰۰ پناهنده قانونی و به همین تعداد پناهنده غیرقانونی، اصالتاً از عرا ق و افغانستان ساکن هستند.[http://behtarinsoghat.ir/اصفهان/]
'''[[ایرانیان فارسیزبان|فارسیزبانان]]:''' اصلیترین و بزرگترین گروه قومی استان اصفهان هستند که در دشتهای استان ساکن هستند. در استان اصفهان لهجههای متعددی از زبان فارسی به چشم میخورد مانند '''۱-''' لهجهٔ نواحی شرقی استان که شبیه به مردم [[یزد]] و زرتشتیان یزد است.'''۲-'''لهجه مردم اصفهان، [[خمینیشهر|خمینی شهر]] و [[فلاورجان]] که به [[لهجه اصفهانی|لهجهٔ اصفهانی]] شهرت دارد (کلمات به صورت کشیده ادا میشوند) '''۳-'''لهجهٔ مردم [[نجفآباد|نجف آباد]] و [[شهرضا]] که شبیه به [[لهجه اصفهانی|لهجهٔ اصفهانی]] است بهطور کلی فارسیزبانان بيش۷۰ ازتا 70 درصد۸۳درصد جمعیت استان اصفهان را تشکیل میدهند. این امار برابر پژوهش سال ۱۳۸۹، تقریباً تأیید شد است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پژوهش عمومی پارس 1389|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=1389|شابک=978-600-6627-68-۷|مکان=|صفحات=}}</ref><ref name="behtarinsoghat.ir">{{یادکرد وب|عنوان=اصفهان|نشانی=http://behtarinsoghat.ir/اصفهان/|وبگاه=بهترین سوغات|تاریخ=2018-04-06|بازبینی=2019-02-21|کد زبان=fa-IR|نام=توسط فریبا تاج|نام خانوادگی=بخش}}</ref><ref name="anthropologyandculture.com">{{یادکرد وب|عنوان=برگه دادههای شهری (2): اصفهان - انسانشناسی و فرهنگ|نشانی=https://anthropologyandculture.com/fa/شهر-و-معماری/1092-برگه-داده-های-شهری-2-اصفهان|وبگاه=anthropologyandculture.com|بازبینی=2019-02-21}}</ref>
'''[[مردم لر|لرها]]:''' دومین گروه قومی استان اصفهان لرها هستند. لري همچون فارسي گويشي از شاخه زبان هاي ايراني جنوب غربي محسوب مي شود که ريشه در فارسي ميانه (پهلوي)دارند. از مناطق لرنشین استان اصفهان میتوان به شهرستان [[شهرستان فریدن|فریدن]]، (جنوب و جنوب غربی) و غرب شهرستان چادگان و غربروستاهایی از [[شهرستان فریدونشهر|فریدوشهر]] و بخشبخشی هايي ازدر شهرهايشهرهای [[شاهین شهر]] درشهرستان شاهین شهر و میمه، [[فولادشهر]] و [[زرینشهر|زرین شهر]] در شهرستان لنجان، بخشبختیاریها هايي ازدر شهرستان خمینی شهر و یزدانشهر، امیرآباد، آزادگان و ویلاشهر در شهرستان نجف آباد و شهر اصفهان اشاره کرد. اغلب لرهای اصفهان مهاجر و از [[مردم بختیاری|طوایف بختیاری]] هستند که از [[استان چهارمحال و بختیاری|استانهای چهار محال و بختیاری]] و [[استان خوزستان|خوزستان]] به این استان مهاجرت کردهاند. مهمترین دلیل مهاجرت لرها به استان اصفهان اشتغال در مراکز صنعتی مانند [[شرکت سهامی ذوبآهن اصفهان|ذوب آهن]] و [[شرکت فولاد مبارکه اصفهان|فولاد مبارکه]]<nowiki/>است که این امر موجب شده که جمعیت انبوهی از لرها در شهرستانهایی چون اصفهان، [[خمینیشهر|خمینی شهر]] و [[نجفآباد|نجف آباد]] و [[شهرستان لنجان|لنجان]] ساکن شوند. لرها در جامعهٔ فارسنشین استان اصفهان جا افتادهاند. بهطور کلی لرها حدود۱۰ تا ۱۶ درصد جمعیت استان اصفهان را تشکیل میدهند.<ref name="behtarinsoghat.ir" /><ref name="anthropologyandculture.com" />
'''[[قشقایی ها و آذري ها|ترکها]]:''' قشقایی هاگروهی واز آذريمردمان هاترک گروهیهستند که از مردمان[[آسیای ترکمرکزی]] زبانبه هستندجنوب ایران مهاجرت کردند. از مناطق بومی ترکنشین استان میتوان با [[چادگان]] و [[سمیرم]] و بخشهایی از فریدن و فریدونشهر اشاره کرد. تعدادی از قشقاییها نیز در مناطق فارسنشین مانند اصفهان ،[[شهرستان لنجان|لنجان]]، [[خمینیشهر|خمینی شهر]] و [[نجفآباد|نجف آباد]] ساکن هستند که بیشتر از [[چادگان]] و همچنین [[سامان (شهر)|سامان]]، [[بن (چهارمحال و بختیاری)|بن]]، [[کیان (شهرکرد)|کیان]]، و [[سفیددشت]] در [[استان چهارمحال و بختیاری|استان چهارمحال وبختیاری]] مهجرت کردهاند. بخش عمده ای از ترکان ساکن [[چادگان]] ،[[سامان (شهر)|سامان]] و [[بن (چهارمحال و بختیاری)|بن]] به دلیل زیر آب رفتن روستاهایشان برای ساخت سد [[زایندهرود|رودخانه زاینده رود]] به شهرهای فارسنشین مذکور مهاجرت کردند. قشقاییها در [[سمیرم]] لباس محلی خود را دارند ولی شهرهای [[چادگان|چادگان ،]][[سامان (شهر)|سامان]] و [[بن (چهارمحال و بختیاری)|بن]] فاقد پوشش محلی هستند. بهطور کلی ۵ درصد جمعیت استان اصفهان را ترکها تشکیل میدهند.<ref name="behtarinsoghat.ir" />
'''[[مردم آذری|آذریها]] :''' در شهرستانهای [[گلپایگان]]، [[خوانسار]] و بخش شمالی [[شهرستان فریدن|فریدن]] مردمانی به چشم میخورند که نیای آذری دارند و از قوم ماد هستند. بعضی از آنان بازماندهٔ قبایل کوچانده شده از [[اران]] و [[همدان]] در زمان [[صفویان|صفویه]] هستند (ساکنان اکثر روستاهای شهرستانهای مذکور) که به زبان [[زبان ترکی آذربایجانی|ترکی آذربایجانی]] سخن میگویند. برخی دیگر نیز بومیان هستند که به زبان [[زبان آذری|آذری باستان]] (به اصطلاح [[زبان خوانساری]])که واژههای [[زبان ترکی استانبولی|ترکی]]، کمتر در آن وجود دارد سخن میگویند. به گفته [[یونسکو|سازمان یونسکو]] این زبان در معرض انقراض است به طوری که در شهر گلپایگان زبان مردم بسیار شبیه فارسی شدهاست. در بین مردم این مناطق ویژگیهای دیگر آذریها مانند :'''۱-'''عزاداریهای بزرگ سالیانه مثل روستای [[قودجان]] '''۲-'''پوشش محلی نزدیک به سایر نقاط آذربایجان بزرگ'''۳-'''چهرههای زاغ و بور نسبت به سایر شهرهای استان اصفهان بیشتر به چشم میخورد. بهطور کلی آذریها ۲ تا ۳ درصد جمعیت استان را شامل میشوند.
'''[[مردم ارمنی|ارامنه]]:''' ارمنیها را در زمان [[صفویان|صفویه]] را به اصفهان و به ویژه مناطق [[شهرستان فریدن|فریدن]] و [[شهرستان فریدونشهر|فریدونشهر]] کوچاندند. ارمنیها از گذشته تا به امروز نقش پر رنگی را در شهر اصفهان داشتهاند و نمونههای بارز حضور پر رنگشان، [[کلیسای وانک]] و بسیاری از تعمیرگاهها در شهر اصفهان است. امروزه بیشتر ارمنیان [[شهرستان فریدن|فریدن]] و به ویژه روستای [[خویگان علیا]] در[[شهرستان فریدونشهر|فریدونشهر]] که زمانی بزرکترین روستای ارمنینشین ایران به حساب میرفت به اصفهان و در منطقه ای به نام [[جلفای اصفهان|جلفا]] تجمع یافتهاند.
سطر ۲۲۷ ⟵ ۲۲۹:
{{نوشتار اصلی|لهجه اصفهانی}}
{{نوشتار اصلی|گویش کلیمیان اصفهان}}
بيشتر مردم اصفهان به زبان فارسی با [[لهجه اصفهانی]] سخن میگویند از ویژگیهای ''لهجه اصفهانی'' اضافه کردن حرفِ '''س''' به آخر واژگان میباشد که به جای واژهٔ '''است''' استفاده میشود. اقوام مهاجرمهاجران به اصفهان و ساکنان برخي شهرستان ها دارای گویشهای خاص خودمتفاوت هستند و [[ارامنه اصفهان]] نیز به [[زبان ارمنی]] سخن میگویند. مکالمات روزمره و رسمی شهر همگی به زبان فارسی است.