عیوقی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Milad8891 (بحث | مشارکت‌ها)
دستور زبان اصلاح شد
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید
Milad8891 (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید
خط ۸:
با توجه به زبان متوسط و توصیفاتی که عیوقی در این داستان می‌کند (برای نمونه پخت‌وپز گلشاه برای ورقه در حالی که گل‌شاه زن شاه [[شام (سرزمین)|شام]] است) به نظر می‌آید که عیوقی از طبقه متوسط و پایین جامعه بوده‌است.<ref>محمدی، علی: داستان ورقه و گل‌شاه. در نشریهٔ «ادبیات داستانی». شماره ۳۵. ص۱۰۹</ref>
 
== ورقه و گلشاهگل‌شاه ==
'''وَرْقه و گُلشاهگُل‌شاه''' منظومهٔ عاشقانه‌ای است به زبان فارسی با بیش از دو هزار بیت در [[بحر متقارب]].
 
این منظومه از نخستین منظومه‌های داستانی فارسی در سدهٔ چهارم و اوایل سدهٔ پنجم هجری است.<ref name="autogenerated1">موسوی، راضیه؛ صادقیان، محمدعلی، غلامرضایی، محمد، [http://dbase.irandoc.ac.ir/00639/00639126.htm ورقه و گلشاه عیوقی و مقایسه آن با لیلی و مجنون نظامی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081002013108/http://dbase.irandoc.ac.ir/00639/00639126.htm |date=۲ اکتبر ۲۰۰۸ }} مجتمع علوم انسانی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد، مجتمع علوم انسانی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی.</ref>
عیوقی داستان ورقه و گل‌شاه را از داستان‌های عربی برگرفته‌بود و سرچشمهٔ آن را با سرچشمهٔ عربی داستان لیلی و مجنون نظامی یکی دانسته‌اند.<ref>Pellat, Ch. ; Bruijn, J.T.P. de; Flemming, B. ; Haywood, J.A. "[http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0608 Mad̲j̲nūn Laylā].» Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. 04 December 2008</ref>
 
ورقه و گلشاهگل‌شاه با داستان عاشقانه و کهن ''[[عروه و عفرا]]'' که در سدهٔ چهارم معروف بوده همانندی و نزدیکی دارد.<ref name="autogenerated2"/><ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/7069/108/text ورقه و گلشاه نویسنده:زهره حیدرپور مأخذ:رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۸۴، ص ۳۲-۳۵].</ref>
طبق نوشتهٔ خود عیوقی، داستان اثر بر اساس ''عروه و عفرا''ست.<ref>Dj. Khaleghi-Motlagh. [http://www.iranicaonline.org/articles/ayyuqi-a-poet «ʿAYYŪQĪ»]. In ''[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]''. December 15, 1987. Retrieved February 26, 2012.</ref>
منظومه ورقه و گل‌شاه عیوقی داستان دلدادگی عاشق و معشوق است و با زبانی ساده و بی‌پیرایه بیان شده، در حالی که در [[منظومه]] لیلی و مجنون نظامی با استعاره و کنایه و انواع آرایه‌های بدیعی بازگو شده‌است.<ref name="autogenerated1"/>
 
ورقه و گلشاهگل‌شاه از قدیمی‌ترین [[شعر|درپیوست‌های]] بزمی زبان فارسی است و نخستین بار [[احمد آتش]]، نسخه خطی آن را در [[کتابخانه استانبول]] یافت و زیر عنوان «یک مثنوی گم‌شده» معرفی کرد.<ref>مجله دانشکده ادبیات تهران، شماره چهارم، سال اول، دکتر احمد آتش.</ref>
 
شانزده بین نخست منظومه ورقه و گلشاهگل‌شاه که اشعار مقدمه آن و در ستایش خدا و پیامبر اسلام است بعدها به این متن افزوده شده است. این شانزده بیت گزیده‌ای است از ابیات مثنوی [[همای و همایون]]، سروده [[خواجوی کرمانی]]، شاعر معروف سده هشتم هجری. در این شانزده بیت، برخلاف بقیه متن دست‌نویس ورقه و گلشاه،گل‌شاه، حروف پ و چ با سه نقطه آمده و ذال‌ها، جز در کلمه خداوند، همه‌جا دال نوشته شده است.<ref>قاسمی، مسعود: اشعار آغازین منظومه ورقه و گلشاهگل‌شاه. نامه فرهنگستان. ۱/۸. نقد و بررسی.</ref>
 
== منابع ==