زمان دستوری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Breakspear Baelor (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: برخی خطوط با فاصله آغاز شده‌اند ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Breakspear Baelor (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴:
== زمان دستوری در زبان فارسی ==
زبان فارسی دارای سه زمان دستوریِ اصلیست:
[[زمان گذشته (زبان)|گذشته (ماضی)]]، [[زمان حال (زبان)|حال (مضارع)]]، و [[زمان آینده (زبان)|آینده (مستقبل)]].<ref>انوری و احمدی گیوی، ۱۳۸۸: ص. ۲۲.</ref> در فارسیپارسی دری همه افعال از دو بن ماضی و مضارع ساخته می‌شوند. بن مضارع فارسیپارسی دری همان مادهٔ فارسی میانه است که گاه با هم اختلاف تلفظ جزئی دارند.<ref>تاریخ زبان فارسی،محسن ابولقاسمی، ص274</ref> فعل‌ها از دو بن ماضی و مضارع ساخته می‌شوند.
 
بن ماضی = [[مصدر]] بدون _َ ن پایانی:
خط ۱۵:
 
گذشتهٔ ساده = بن ماضی + شناسهٔ فعل:
نمونه: رفتم، رفتی، رفت
 
گذشتهٔ پیوسته (ماضی استمراری) = می + گذشتهٔ ساده:
نمونه:می‌رفتم، می‌رفتی
 
گذشتهٔ درخواستی (ماضی التزامی) = صفت مفعولی + باشم، باشی، باشد، باشیم، باشید، باشند:
نمونه: رفته باشم، رفته باشی، رفته باشد
 
گذشتهٔ دور (ماضی بعید) = صفت مفعولی + بودم ، بودید و... =
نمونه: خورده بودم
 
گذشتهٔ زنده (ماضی نقلی) = صفت مفعولی + ام، ای ، (است) ، ایم ، اید ، اند:
نمونه: رفته‌ام، رفته‌ای ، رفته (است)
 
گذشتهٔ یادآوری (ماضی مستمر یا ملموس) = داشت + شناسه + گذشتهٔ پیوستهٔ فعلِ اصلی:
نمونه: داشتم می‌رفتم، داشتی می‌رفتی، داشت می‌رفت، داشتیم می‌رفتیم، داشتید می‌رفتید، داشتند می‌رفتند.
 
=== انواع حال===
حال ساده = بن مضارع + شناسه‌های مضارع:
نمونه: روم ، روی ، رود ، رویم ، روید ، روند
 
حال اخباری = می + حال ساده
نمونه: می‌روم ، می‌روی ، می‌رود ، می‌رویم ، می‌روید ، می‌روند
 
حال التزامی = ب + حال ساده
نمونه: بروم ، بروی، برود ، برویم ، بروید ، بروند
 
حال مستمر (مضارع ملموس) = دار + شناسهٔ مضارع + حال اخباری
نمونه: دارم می‌روم، داری می‌روی، دارد می‌رود، داریم می‌رویم، دارید می‌روید، دارند می‌روند
 
===آینده===
خط ۵۰:
''طرز ساخت فعل آینده = خواه + شناسه + بن ماضی فعل اصلی''
 
نمونه: خواهم، خواهی، خواهد، خواهیم، خواهید، خواهند + بن ماضی: خواهم رفت، خواهی رفت ، خواهد رفت<ref>زبان فارسی 1، ص41</ref>
 
== جستارهای وابسته ==