شیخ طبرسی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن طَبرِسی''' یا '''شیخ طبرسی''' ([[۵۳۲ (خورشیدی)|۵۳۲]]–[[۴۵۴]] [[هجری خورشیدی|خورشیدی]]/۵۴۸–۴۶۸ [[هجری قمری|قمری]]) با لقب «امین الاسلام» [[دانشمند]] و [[فقیه]] [[شیعه]] [[ایران|ایرانی]] است که کتاب‌هایی دربارهٔ علوم دینی عصر خود تألیف کرده‌است. فضل بن حسن طبرسی از خاندانی روحانی و علم‌دوست بوده‌اند، در مورد زادگاه ایشان اختلاف نظر وجود دارد عده ای او را اهل [[تفرش|طبرس]] و عده ای اور اهل [[طبرستان]] می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عالمی، حّر، امل الامل، ج ۲، نجف اشرف، مطبع الادب، ۱۳۸۵ ق، ص ۱۷|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جرفادقانی، م، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، قمریالمعارف اسلامی، ۱۳۶۴، ص ۳۴|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علامه تنکابنی، محمد بن سلیمان، قصص العلما، علمیه اسلامیه، ۱۳۶۴ق، ص ۴۲۶|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نواب حسین، کاوشی در زندگانی علامه طبرسی، ۱۳۸۱، ص ۵۴|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref> وی به [[خراسان]] هجرت کرد و در [[مشهد]] ساکن شد و در اواخر عمرش راهی [[سبزوار]] شد و در همان‌جا درگذشت. پیکر او را در مشهد در نزدیکی [[حرم امام رضا]] دفن کردند و خیابان آنجا به نام او، طبرسی نامگذاری شده‌است.

یکی از خصوصیات طبرسیطبرسی، دور بودن او از تعصب است واست؛ برای مثال از [[علامه زمخشری]]، -دانشمند نامدار [[سنی]]،- تجلیل کرده‌است.{{مدرک|date=اکتبر ۲۰۱۹}} فضل بن حسن طبرِسیطبرسی در ادبیات و زبان [[عربی]] استاد بوده‌است. وی عبارات عربی را به نیکویی و شیوایی و اختصار بیان می‌کرده‌است و به لطائف ادبی هم علاقهٔ ویژه‌ای داشته‌است. همین نکته‌سنجی و لطیفه‌جویی، او را به نوشتن کتاب [[الکافی الشافی]]، که لطائف ادبی کتاب [[کشاف]] علامه زمخشری را دربردارد، واداشته‌است. مهم‌ترین کتاب وی همان [[مجمع البیان]] است و پس از آن کتاب تفسیر [[جوامع الجامع]] به زبان عربی مهماز استاهم آثار اوست.

گروهی از شرح حال‌نویسان طبرسی را اهل [[طبرستان]] ([[مازندران]] امروز) دانسته‌اند.<ref>[تاریخ بیهقی، تعلیقات آقای [[احمد بهمنیار]]، ص ۳۵۳؛ طبرسی و مجمع‌البیان، ج ۱، ص ۱۷۲.]</ref><ref>[http://www.hawzah.net/Per/H/do.asp?a=HG92.HTM حوزه علمیه> علما و بزرگان]</ref> گروهی دیگر از شرح حال‌نویسان نیز طبرسی را اهل [[تفرش|طبرس]] ([[تفرش]] امروز) دانسته‌اند. مستند آن جمله ای است که [[ابوالحسن علی ابن زید بیهقی]] معرف به [[ابن فندق]] (۵۶۵ ق) در شرح حال [[ابوعلی فضل بن حسن طبرسی]] (۵۴۸ق) صاحب [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]] این گونه آورده‌است: طبرس منزلی است میان قاشان و [[اصفهان]] و اصل ایشان از آن بقعتبقعه بوده‌است.<ref>ابن فندق 241</ref> در تأیید سخن [[ابن فندق]] نیز گفته شده‌است که در عصر صفوی هم عده ایعده‌ای از علما بر این باور بوده‌اند که طبرسی منسوب به تفرش است.<ref>افندی، میرزا عبدالله، ریاض العلما، تحقیق سید احمد حسینی، قم ، انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، 1403 ق.</ref><ref>افندی 50/1 و4/357</ref> استاد احمد بهمنیار (۱۳۳۴ش) مصحح تاریخ بیهق سخن ابن فندق را پی گرفتهپی‌گرفته و بابیانبا بیان مطالبی نتیجه گرفته که همه طبرسی‌ها منسوب به تفرشند.<ref>بهمنیار، تعلیقات تاریخ بیهق، 353-347</ref><ref>همو، تاریخ بیهق، تحقیق احمد بهمنیار، تهران، کتابفروشی فروغی.</ref> حسین کریمیان (۱۳۷۲ش) نیز با پیگیری راه استاد بهمنیار و افزودن مطالبی دیگر در تأیید سخن ایشان تفرشی بودن طبرسی‌ها را پذیرفته‌است.<ref>کریمیان، حسن، طبرسی و مجمع البیان، تهران، دانشگاه تهران، 1361ش.</ref>

| align = rightleft

*[[تفسیر مجمع‌البیان|مجمع البیان]]

* [[جوامع البیان]]

* [[جوامع الجامع]]

* [[الاحتجاج]] (این کتاب از امین الاسلام طبرسی نیست بلکه از ابومنصور شیخ احمد بن [[علی بن ابیطالب]] طبرسی می‌باشد)