سیلیسیم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۱ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱:
{{اشتباه نشود|سیلیس|سیلیکون (پلیمر)}}
{{جعبه اطلاعات سیلسیم}}
'''سیلیسیم'''<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= |نام= |کتاب=شیمی ۲ کلاس یازده | ناشر=سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی |سال=١٣٩۷ |مکان=http://chap.sch.ir/books/6197 |شابک= 978-964-05-2812-9}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.vajehyab.com/amid/سیلیسیم |عنوان=سیلیسیم | ناشر =فرهنگ عمید |تاریخ = |تاریخ بازبینی=25 Jun 2019}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.vajehyab.com/farhangestan/سیلیسیم‌سوزی |عنوان=سیلیسیم‌سوزی | ناشر =واژه‌های مصوّب فرهنگستان ادبیات فارسی |تاریخ = |تاریخ بازبینی=25 Jun 2019}}</ref> {{به فرانسوی|Silicium}} یا '''سیلیکن'''<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=سیلیکن&SSOReturnPage=Check&Rand=0 |عنوان=سیلیکن | ناشر =دانشنامه رشد|تاریخ = |تاریخ بازبینی=27 Jun 2019}}</ref> {{به انگلیسی|Silicon}} با نماد '''Si''' یک [[عنصر شیمیایی]] از خانوادهٔ [[شبه فلزات]] است که در گروه چهاردهم و دورهٔ سوم [[جدول تناوبی]] عنصرها جای دارد. این عنصر یک جامد بلورین ترد و سخت است که رنگی آبی-خاکستری درخشان دارد. [[عدد اتمی]] این عنصر ۱۴ است و چهار [[الکترون]] در لایهٔ ظرفیت دارد. [[جرم اتمی]] سیلیسیم ۲۸٫۰۸۶ است و دارای سه [[ایزوتوپ]] پایدار می‌باشد. واکنش پذیری این عنصر کمتر از [[کربن]] [[نافلز]] هم گروه و بالاسری خود است ولی واکنش پذیری آن از [[ژرمانیم]] شبه فلز پایین دستی اش بیشتر است.
 
سیلیسیم از دید فراوانی برپایهٔ جرم، هشتمین عنصر فراوان در جهان است. البته به سختی می‌توان آن را به صورت خالص و آزاد در طبیعت پیدا کرد. سیلیسیم را بیشتر می‌توان در [[گرد و غبار]]، [[ماسه]]، [[سیارک]]‌ها و [[سیاره]]‌ها و در قالب [[سیلیسیم دی‌اکسید]] یا [[سیلیکات]]‌ها پیدا کرد. بیش از ۹۰٪ پوستهٔ زمین از [[کانی‌های سیلیکات]] ساخته شده‌است به همین دلیل سیلیسیم پس از [[اکسیژن]] فراوان‌ترین ماده در پوستهٔ زمین است (نزدیک به ۲۸٪ بر پایهٔ جرم).<ref>Nave, R. [http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/tables/elabund.html Abundances of the Elements in the Earth's Crust], Georgia State University</ref>
خط ۶۰:
=== الکترونیک ===
[[پرونده:Silicon wafer with mirror finish.jpg|بندانگشتی|ویفر سیلیکنی با [[پرداخت‌کاری سطح|پرداخت کاری]] آینه ای]]
عمده سیلیسیم تولید شده به شکل [[آلیاژ|آلیاژی]] فِروسیلیکنی باقی می‌ماند، و فقط نزدیک به ۲۰٪ تا درجهٔ [[متالورژی|متالورژیکی]] خالص سازی می‌شود (مجموعامجموعاً ۱٫۳ تا ۱٫۵ میلیون تن در سال). تخمین زده می‌شود که ۱۵٪ از تولید سیلیسیم متالورژیکی، تا رسیدن به درجهٔ نیمه رساناها مجدداً خالص سازی می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Corathers, Lisa A|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/silicon/myb1-2009-simet.pdf|عنوان=2009 Minerals Yearbook}}</ref> به این درجه خلوص در اصطلاح «خلوص نُه-۹» یا ۹۹٫۹۹۹۹۹۹۹٪ می‌گویند.<ref>"Semi" SemiSource 2006: A supplement to Semiconductor International. December 2005. Reference Section: ''How to Make a Chip.'' Adapted from Design News. Reed Electronics Group.</ref> ماده ای [[سیلیکون بلورین|تک-بلورین]] و تقریباً بدون هیچ نقصی.<ref>SemiSource 2006: A supplement to Semiconductor International. December 2005. Reference Section: ''How to Make a Chip.'' Adapted from Design News. Reed Electronics Group.</ref>
 
در [[مدار مجتمع|مدارهای مجتمع]] متداول، [[ویفر (الکترونیک)|ویفری]] از جنس سیلیکن مونو-کریستالی به عنوان پایه مکانیکی مدارها استفاده می‌شود، که این پایه‌ها به کمک آلایش ساخته شده و با لایه‌های نازکی از [[اکسید سیلیسیم]] از هم جدا می‌شوند.
خط ۷۵:
{{ترکیبات سیلیسیم}}
{{اکسیدها}}
{{عناصر گروه کربن}}
 
[[رده:سیلیسیم]]
[[رده:ترکیب‌های سیلیسیم]]