در [[واژه‌نامه دهخدا]] زیر واژه '''گیومرت''' آمده‌است:<ref name="gayomart">{{یادکرد وب |نویسنده=[[علی اکبر دهخدا]] |نشانی=http://www.loghatnameh.com/dehkhodaworddetail-18fb6a4e81c84167a6d922b3ffd52898-fa.html |عنوان=گیومرت |ناشر=لغتنامه دهخدا |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۲۶ آوریل ۲۰۱۵ }}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref> {{گفتاورد|در [[شاهنامه]] نخستین پادشاه جهان گیومرث شمرده شده و در تواریخی که براین روایت یا مآخذ آن مبتنی است نیز گیومرث اولین شاه دانسته شده‌است و تنها بعضی از مورخان که از مآخذ پهلوی استفاده کرده‌اند او را نخستین بشر دانسته‌اند و در روایات مذهبی نیز او نخستین فرد بشر است. … آنچه از اوستا بر می‌آید او نخستین بشر و نخستین کسی بوده که به گفتار و آموزش اهورامزدا گوش فرا داد، ولی از میان پادشاهان داستانی ایرانی، گیومرث را باید در درجه دوم و سوم عظمت قرار داد زیرا هیچگاه به شهرت و عظمت پادشاهانی مانند جمشید و فریدون نرسیده و در آثار مورخان اسلامی مانند [[حمزه اصفهانی|حمزه]] و [[محمد بن جریر طبری|طبری]] و [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] و [[ابوعلی بلعمی|بلعمی]] و [[ابوریحان بیرونی|بیرونی]] و صاحب مجمل و امثال ایشان نام کیومرث یا کهومرث با لقب کل شاه و کرشاه و کوشاه و گل شاه آمده‌است و در باب احوال وی در کتب اسلامی تقریباً همان روایات کتب پهلوی با زیادت و نقصان و برخی تغییرات مذکور افتاده و بعضی عناصر اسلامی نیز در آن‌ها راه جسته است. اما در مآخذ شاهنامه از این همه روایات جز شرح سلطنت کوتاهی از گیومرث و جنگ او با دیوان و کشته شدن سیامک فرزند او چیزی نبود}}
{{شعر}}{{ب|نخستین خدیوی که کشور گشود|سر پادشاهان کیومرث بود}}[[فردوسی توسی]]<ref name="gayomart"/>{{پایان شعر}}
[[علی اکبر دهخدا|دهخدا]] همچنین کیومرث [ک َ م َ] را نام نخستین پادشاه جهان دانسته است.<ref>آنندراج</ref> در [[مفاتیح‌العلوم]] نیز یادکرد شده که کیومرث نام نخستین انسان در نزد [[مجوس]] (ایرانیان) است. دهخدا کیومرث را نخستین پادشاه [[پیشدادیان]] معرفی کرد و لقب او را گِلشاه دانسته است<ref name="dehkhoda">{{یادکرد وب |نویسنده=[[علی اکبر دهخدا]] |نشانی=http://www.loghatnameh.com/dehkhodaworddetail-7b1e61a12780475182242300ed2f70f6-fa.html |عنوان=کیومرث |ناشر=لغتنامه دهخدا |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۲۶ آوریل ۲۰۱۵ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304203456/http://www.loghatnameh.com/dehkhodaworddetail-7b1e61a12780475182242300ed2f70f6-fa.html |archivedate=۴ مارس ۲۰۱۶ |dead-url=yes }}</ref>
در کتاب [[مجمل التواریخ]] آمده‌است:{{گفتاورد|پارسیان از کتاب [[آبستا]] که [[زردشت]] آورده است شریعت ایشان را چنین گویند که از گاه کیومرث پدر مردم، یعنی آدم، تا آخر [[یزدگرد]] [[شهریار]] چهارهزار و صد و هشتاد و دو سال و ده ماه و نوزده روز بوده‌است.<ref>مجمل التواریخ و القصص ص 11</ref> و از گاه کیومرث تا این وقت (پادشاهی [[هوشنگ]]) دویست و نود و چهار سال و هشت ماه گذشته بود، و بدین سخن آن می‌خواهد که کیومرث آدم بوده‌است نزد ایشان.<ref>مجمل التواریخ و القصص ص 22</ref>}}
