ویکی‌پدیا:نزاکت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏قطع دسترسی به خاطر بی‌نزاکتی: هیچ تأکید زیاده است
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
جز صیقل
خط ۷:
}}
{{فهرست سیاست‌ها}}
'''نزاکت''' بخشی از [[ویکی‌پدیا:آداب معاشرت|آیین‌نامهٔ رفتاری]] ویکی‌پدیا و یکی از [[ویکی‌پدیا:پنج بنیاد|پنج رکن]] آن است. سیاست نزاکت به شرح استانداردهای مورد انتظار از کاربران می‌پردازد و راه‌های رسیدگی به مشکلات مرتبط را نیز معرفی می‌کند. به بیان ساده، ویرایشگران باید همیشه با یکدیگر با ملاحظه و احترام رفتار کنند. آن‌ها باید با رفتار مؤدبانه، معقولانه، و توأم با متانت، حتی هنگام بحث‌های داغ، ضمن حفظ محیط ویرایشی مطبوع ویرایشی بر بهبود دانشنامه تمرکز کنند.
 
انتظارات منبعث از سیاست نزاکت [[ویکی‌پدیا]] مشمول همهٔ ویرایشگران حین کلیهٔ تعاملاتشان در ویکی‌پدیا، از جمله مباحث [[ویکی‌پدیا:رهنمودهای صفحه بحث|صفحات بحث]] کاربری و مقالات، در [[راهنما:خلاصه ویرایش|خلاصه ویرایش‌ها]]، و هر بحث دیگری درباره یا با دیگر [[ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیایی‌ها|اعضای ویکی‌پدیا]] می‌شود.
خط ۲۴:
* ''وقتی حالتان خوب نیست، ویرایش نکنید''. حال بد شما واقعاً به محیط سرایت می‌کند.
* ''محک زندگی واقعی را امتحان کنید''. دو قدم عقب برگردید تا آنچه قرار است بگویید (یا به‌تازگی گفته‌اید) را ارزیابی کنید. اینکه از خودتان بپرسید «اگر آن را به من می‌گفتند، چه احساسی پیدا می‌کردم؟» کافی نیست؛ بیشتر مردم می‌توانند اعتنا نکنند. برای دست یافتن به دورنمای بهتر، از خودتان بپرسید: «اگر آن را به کسی می‌گفتند که عاشقش هستم و نمی‌توانم نسبت به آن بی‌تفاوت بمانم، چه حسی به من دست می‌داد؟» اگر به نظرتان غیرقابل‌قبول می‌آید، نگوییدش. و اگر قبلاً گفته‌ایدش، خطش بزنید و معذرت بخواهید.
* ''حرفه‌ای باشید.'' صرفاً چون آنلاین هستیم و حقوق نمی‌گیریم، به این معنی نیست که می‌توانیم با یکدیگر بد رفتار کنیم. افرادی که در دفتر یک روزنامه با هم کار می‌کنند قرار نیست سر نحوهٔ نگارش و عبارت‌بندی فلان متن یا سر اینکه نوبت کیست که چای دم کند، در اتاق خبر کتک‌کاری کنند. حتی داوطلبانی که در مرکز حمایت از حیوانات کار می‌کنند سر اینکه چه کسی راسوها را در [[کابینت پرونده]] یا [[مار ذرت]] را در کشوی کارد و چنگال جا گذاشت،گذاشته، سر هم داد بزنندنمی‌زنند. در واقع، تقریباً هیچ جایی نیست که افرادی که با هم برای انجام کاری خوب همکاری می‌کنند مجاز به مشت‌زنی، گیس‌وگیس‌کشی، جیغ زدن سر همدیگر، یا نام گذاشتن روی هم باشند. همین اصل در اینجا نیز جاری است.
* ''از نامگذاری روی همدیگر خودداری کنید''. ممکن است فردی واقعاً احمق باشد، ولی با احمق خواندن او نه هوشش افزایش می‌یابد، نه توانایی شما برای برقراری ارتباط با او.
* ''از تحقیر دیگران بپرهیزید''. مهم نیست چه‌قدر سرخورده و مأیوس شده‌اید، به دیگران نگویید «بزرگ [بالغ] شو» یا در پیامتان ننویسید «مگر اینجا مهد کودک است».
خط ۳۵:
پیش از ثبت ویرایش‌هایتان، خلاصه ویرایش را بررسی کنید. به یاد داشته باشید که امکان برگشت به عقب و تغییر آن‌ها وجود ندارد.
 
در ذیل فهرست از نکاتنکاتی مرتبط با خلاصه ویرایش فهرست شدهآمده است:
* دربارهٔ آنچه کردید واضح توضیح دهید، تا دیگر ویرایشگران بتوانند تغییراتتان را با دقت ارزیابی کنند.
* از زبان خنثی استفاده کنید.
خط ۵۰:
|style="text-align: right;" |—[[آرتور شوپنهاور]]
|}
بی‌نزاکتی شامل حملات شخصی، بی‌تربیتی و کامنت‌های نامحترمانه است. بی‌نزاکتی، به‌ویژه وقتی به صورت خصمانه صورت گیرد، ویرایشگران را نسبت به پروژه دلسرد می‌کند و از طریق ایجاد نزاع‌ها و عوامل استرس‌زا که فایده‌ای برای پروژه ندارند، در سطح پروژه اخلال ایجاد می‌کند. در حالی که چند مورد بی‌نزاکتی کوچک که اعتراض کسی را بر نمی‌انگیزدنینگیزد لزوماً جای نگرانی ندارد، روند پیوسته‌ای از بی‌نزاکتی‌ها غیرقابل‌قبول است. در صورت [[وپ:آزار|آزار]] مداوم یا حملات شخصی فاحش، ممکن است خطاکار [[وپ:قطع دسترسی|قطع دسترسی]] شود. حتی یک مورد بی‌نزاکتی جدی، مثلاً یک مورد [[فحاشی]] یا [[آزار زبانی|خشونت کلامی]] شدید علیه یک مشارکت‌کننده، یا تهدید فردی دیگر می‌تواند به قطع دسترسی منجر شود.
 
در کل، ''در مواجهه با بی‌نزاکتی انتقام‌جو نباشید و فهمیده و باشعور عمل کنید''. اگر دیگران بی‌نزاکتند، پاسخشان را با بی‌نزاکتی ندهید. سعی کنید موارد منفرد و تک‌افتاده از بی‌نزاکتی را نادیده بگیرید و روی مسائل محتوایی متمرکز بمانید. اگر لازم است با متانت اشاره کنید که به نظرتان فلان کامنت نزاکتمندانه نیست ولی می‌خواهید از این موضوع بگذرید و روی محتوا متمرکز بمانید. به یاد داشته باشید که شاید ویرایشگر طرف مقابل شاید از نزاکتمند نبودن کامنتش اطلاع نداشته باشد. ویکی‌پدیا توسط افراد گوناگونی با پیشینه‌های متفاوت ویرایش می‌شود و استانداردهای شخصی ویرایشگران متنوع است. فقط وقتی به فرایند حل اختلاف فکر کنید ([[#حل اختلاف|پایین]] را ببینید) که مسئله ادامه‌دار است و خودتان نمی‌توانید از پس حل کردنش برآیید.
 
این سیاست سلاحی نیست که از آن علیه دیگر مشارکت‌کنندگان استفاده کنید. اصرار بر اینکه ویرایشگری به خاطر یک مورد بی‌نزاکتی جزئی قطع دسترسی شود، یا اشارهٔ مکرر به بی‌نزاکتی‌های گذشته وقتی شخص رویکردش را تغییر داده است، یا تلقی انتقادهای سازنده به عنوان حمله، خود احتملاً اخلالگرانه هستند و در صورت تکرار ممکن است باعث دریافت هشدار یا قطع دسترسی شوند.
خط ۶۹:
'''۱. بی‌تربیتی مستقیم'''
* الف) بی‌تربیتی، اهانت، نامگذاری روی افراد، [[فحاشی]] رکیک، یا اشارات بی‌شرمانه
* ب) [[وپ:حمله شخصی ممنوع|حملات شخصی]]، از جمله بدگویی‌های نژادی، قومی، جنسی، مرتبط با معلولیت، جنسیتی، و مذهبی و اشارات تحقیرآمیز به طبقات اجتماعی یا ملیت‌هاملت‌ها
* ج) تهمت‌های حساب‌نشده بابت رفتارهای ناشایست
* د) خوار کردن ویرایشگر همکار، از جمله استفاده از خلاصه‌ویرایش‌ها یا پست‌های صفحات بحث به صورت قضاوت‌گرانه (مثلاً «این ابلهانه‌تریناحمقانه‌ترین چیزی بود که به عمرم دیده‌ام»، «تکه گُه»)
 
'''۲. سایر بی‌نزاکتی‌ها'''
خط ۹۴:
#واضح ولی با مهربانی توضیح دهید دقیقاً چه چیزی را بی‌نزاکتی یافته‌اید. گاهی اوقات اینکه ویرایشگر طرف مقابل از احساستان نسبت به ویرایشش آگاه باشد، کمک‌کننده است. ویرایشگران ذهن‌خوان نیستند. («آن کامنت باعث شد چنین احساس کنم» نسبت به «کامنتت چنین بود» با احتمال بسیار کمتری با واکنشی حاکی از خشم یا نفرت روبه‌رو می‌شود.)
#اگر طرف مقابل تا این لحظه خودش کامنتش را خط نزده است یا آن را با کلماتی متین‌تر و خنثی‌تر بازنویسی نکرده است، از او بخواهید که چنین کنید.
#مهم نیست که چقدر تحریکتان کرده‌اند، از وسوسهٔ تشر زدن خودداری کنید که کمکتان نخواهد کرد و فقط اوضاع را وخیم‌تر می‌کند. سعی کنید ویراشگریویرایشگری شوید که [[وپ:دم به تله ندهید|دم به تله نمی‌دهد]].
# اگر قدم‌های بالا مؤثر نبود و ویرایشگر طرف مقابل به پروژه آسیب نمی‌زند یا نسبت به دیگران بی‌نزاکت یا نامهربان نیست، یا بی‌اعتنا به راه خود ادامه دهید یا از ویرایشگران غیردرگیر بخواهید [[وپ:حل اختلاف|حل اختلاف]] کنند.
#در مواقع «اضطراری»، وقتی لازم است ویرایشگر طرف مقابل جهت جلوگیری از ایجاد اخلال جدی متوقف شود یا زود و اساسی به خود آید، در [[وپ:تام|تابلوی اعلانات مدیران]] ریسه‌ای بگشایید. البته اگر خودتان نیز بابت نقض سیاست‌ها مقصرید، از خطر افتادن در چاهی که خود می‌کنید آگاه باشید.
خط ۱۰۸:
* قدم آخر – فقط وقتی سایر چاره‌ها امتحان شده‌اند و شکست خورده‌اند – توسل به [[وپ:هیئت داوری|هیئت داوری]] است که در رفتار همهٔ طرف‌های درگیرِ اختلاف مداقه می‌کند و احکام الزام‌آور صادر می‌کند.
 
'''تهدید به خشونت''' (ازجمله تهدید به خودکشی) بایستی فوراً به [[بنیاد ویکی‌مدیا]] (emergency{{@}}wikimedia.org) گزارش شوندشود. [[ویکی‌پدیا:تهدید قانونی ممنوع|تهدیدات حقوقی]]، سخنان نفرت‌بار، و سایر رخدادهای اضطراری باید در [[وپ:تابلوی اعلانات مدیران|تابلوی اعلانات مدیران]] گزارش شوند.
 
=== حذف کامنت‌های حاوی بی‌نزاکتی ===
خط ۱۲۵:
 
==== مکان‌های متفاوت، جوهای متفاوت ====
صفحات بحث مقاله، به صورت کلی، باید مشابه فضای کار حرفه‌ای در نظر گرفته شوند. از این مکان‌ها برای گفتگو پیرامون چگونگی بهبود مقاله، و بحث راجع به خود مقاله استفاده می‌شود (هرچند مکالمات می‌توانند به حوزه‌های مرتبط نیز کشیده شوند، یا بیشتر از خود مقاله روی جزئیات تمرکز کنند، زیرا این موضوع به امر تحقیق کمک می‌کند و باعث ایده‌پردازی راجع به روش‌های بهبود مقاله می‌شود). اما صفحهٔ بحث یک کاربر بیشتر شبیه آشپزخانهٔ اوست، فضای غیررسمی‌تری دارد، و (تا یک حد معقول) آنچه در آنجا رخ می‌دهندمی‌دهد به خودش مربوط است. همچون یک آشپزخانهٔ واقعی، بدیهی است که فرو کردن کارد در بدن اشخاص، در آشپزخانه پسندیده‌تر از محیط اداری نیست (در هر دو به یک اندازه ناپسند است). حملات شخصی هیج‌جا قابل‌قبول نیستند، اما انتظار داشته باشید که صفحات بحث کاربری فضایی بسیار غیررسمی‌تر نسبت به صفحات بحث مقالات داشته باشند.
 
=== عذرخواهی: معذرت‌خواهی عیبی ندارد ===
خط ۱۳۱:
اختلاف‌ها، و حتی سوءتفاهم‌ها، می‌توانند به موقعیت‌هایی منتهی شوند که در آن‌ها یک طرف احساس کند از سوی طرف دیگر لطمه خورده است. عذرخواهی باعث رفتن آبرو نمی‌شود. همه‌مان اشتباه می‌کنیم، همه‌مان گهگاه حرف‌های رنجش‌آور می‌زنیم، همه‌مان روزهای بد و لحظات بد داریم. اگر ته دلتان احساس می‌کنید که به کسی [[m:Apology|عذرخواهی]] بدهکارید، از او معذرت بخواهید. عذرخواهی کسر شأن شما نیست.
 
با این همه، به یاد داشته باشید که نمی‌توانید از هیچ کسی عذرخواهی بطلبید. این کار صرفاً کفر آن‌ها را در می‌آورد و باعث می‌شود احتمال عذرخواهی کردن کاهش یابد یا حتی اگر عذرخواهی هم بکنند، از روی صداقت نکنند. وقتی کار به معذرت‌خواهی و اظهار تأسف می‌کشد، برای برداشتن اولین قدم مغرور نباشید. این نوع «غرور» مخرب است. عذرخواهی فرصت شروع تازه را فراهم می‌کند، و وقتی دیگری نسبت به خودش احساس «بی‌نزاکتی» کرده است، از سنگینی فضایفضا می‌کاهد.
 
=== قطع دسترسی به خاطر بی‌نزاکتی ===
{{همچنین ببینید|ویکی‌پدیا:قطع دسترسی#بستن برای آرامش}}
قطع دسترسی به خاطر بی‌نزاکتی، وقتی بی‌نزاکتی موجب [[ویکی‌پدیا:ویرایش اخلالگرانه|اخلال]] جدی شود، قطع دسترسی به خاطر آن ممکن است. با وجود این، سیاست نزاکت نباید چونان سلاحی به کار گرفته شود و در اکثر موارد، قطع دسترسی نباید گزینهٔ اول باشد.
 
# مطمئن شوید همهٔ جوانب ماجرای مربوطه را در نظر گرفته‌اید. از قضاوت عجولانه، بدون آشنا کردن خود با تاریخچهٔ ماجرا، بپرهیزید.
#قبل از اقدام به قطع دسترسی، دربارهٔ مزایای توسل به سایر چاره‌ها خوب فکر کنید. قطع دسترسی کاربر بابت نقض نزاکت باید فقط وقتی روی دهد که سایر چاره‌ها کارساز نباشند. قطع دسترسی‌های فکرنشده به خاطر نقض نزاکت، گهگاه خود اختلافات را شدت می‌بخشند و موجب اخلال می‌شوند. به یاد آورید که شاید اعمال قطع دسترسی تحت عنوان دیگری (مثلاً [[ویکی‌پدیا:ویرایش اخلالگرانه|اخلال]]، [[ویکی‌پدیا:حمله شخصی ممنوع|حملهٔ شخصی]]، [[ویکی‌پدیا:ویرایش مغرضانه|ویرایش مغرضانه]]، یا [[ویکی‌پدیا:آزار و اذیت|اذیت و آزار]]) مناسب‌تر باشد.
# قطع دسترسی بابت نزاکت باید به دلایل واضح و غیرمناقشه‌برانگیز انجام بگیرد، زمانی که تقریباً همهٔ ویرایشگران متفق‌القولند که ویرایشگر خطاکار به نحوی خطوط قرمز را رد کرده است. وقتی به دلایلی در این باره مشکوکید، یعنی مواقعیموقعی که می‌دانید اقدام مدیریتی علیه کاربری که بی‌نزاکتی کرده است، چشم‌انداز مناقشه‌برانگیزی در پیش رو دارد، قبل از هرگونه اقدام مدیریتی باید در این خصوص در [[وپ:تابلوی اعلانات مدیران|تابلوی اعلانات مدیران]] بحث شود. مزایای اعمال قطع دسترسی‌های بلندمدت یا جنجالی باید در مقابل اختلال‌های احتمالی که بابت تجدید نظر در قطع دسترسی و درخواست‌های باز شدن روی می‌دهد دقیقاً سبک‌سنگین شود.<ref>مدیران باید از [[وپ:درام|اصل ایجاد کمترین درام]] پیروی کنند: وقتی برای رفع یک مشکل چند راه‌حل وجود دارد، راهی را انتخاب کنید که کمترین درام را تولید می‌کند.</ref>
#قبل از قطع دسترسی به علت بی‌نزاکتی، در اکثر مواقع، باید به کاربر به صورت واضح هشدار داد و به او وقت کافی داد تا حرف خود را پس بگیرد، آن را خط بزند، پاکش کند، یا درباره‌اش توضیح بدهد. حتی کاربران مجرب را نباید بدون هشدار قبلی قطع دسترسی کرد. استثنا شامل مواردی می‌شود که کاربر تخطی فاحشی از سیاست کرده، یا چندین بار تذکر دریافت کرده باشد.