آناهیتا: تفاوت میان نسخه‌ها

مردم ارمنستان آناهیتا را «بانوی پرشکوه، مادر همهٔ دانش‌ها، دختر اورمزد بزرگ و نیرومند» می‌دانستند. ''آگاثنگلوس'' می‌گوید در قرن ۴ میلادی [[تیرداد یکم (ارمنستان)|تیرداد]] که شاه ارمنستان بود به دین [[مسیحیت]] پیوست اما پیش از آن علاقهٔ بسیاری به آناهیت داشت و او را می‌پرستید. البته عده‌ای دیگر معتقدند تیرداد مسیحیت را نمی‌پذیرد و حتی کشیشی که به او این پیشنهاد را داده‌بود از کشور بیرون می‌کند و علت آن را نپرستیدن بانو ناهید می‌داند. چرا که آناهیتا را عامل پیروزی و عظمت ارمنستان می‌داند. در هر صورت آخر عمر خویش نظرش تغییر می‌کند و تحت تأثیر صحبت‌های آن کشیش قرار می‌گیرد و به همین خاطر تمام معابد آناهیتا را ویران می‌کند؛ آن‌ها تبدیل به کلیسا می‌شوند و از این طریق مراسم آناهیتا وارد دین مسیحیت می‌شود.<ref>{{پک|مولایی|۱۳۹۲|ک=آبان‌یشت|ص=۳۷}}</ref><ref>{{پک|ثمودی|۱۳۸۷|ک=ایزد بانوان در ایران باستان و هند|ص=۸۳–۸۴}}</ref><ref>{{پک|مکی|۱۳۹۰|ک=بررسی تطبیقی ایزدان سه‌گانه در ایران و ارمنستان در دوران باستان|ص=۱۸۲–۱۸۵}}</ref>

به عقیدهٔ ''[[استرابون]]''، [[مادها]] و [[ارمنی‌ها]] اقوامی بودند که رسوم ایرانی را رعایت می‌کردند، اما در این میان، ارمنی‌ها نسبت به آناهیتا دلبستگی بیشتری داشتند. آنها معابدی برای او در نقاط مختلف از جمله آکیلیسین ایجاد کرده بودند و برای او بسیار وقف می‌کردند. بردگان زن و مرد را به معبد او هدیه می‌دادند و نکته‌ای که باعث شگفتی بسیار است، این که در آن دوران طبقهٔ ثروتمند جامعه دختران باکرهٔ خود را به این معابد می‌فرستادند و آنها پس از مدتی که به روسپیگری در معابد مشغول بودند، ازدواج می‌کردند. همسران این دختران هیچ مشکلی با این مسئله نداشتند و به هیچ عنوان از آن احساس شرمساری نمی‌کردند. دختران باکره در آکیلیسین، می‌بایست عفت خود را به ناهید پیشکش کنند، اما در معابدی که در دوران هخامنشی ایجاد شد، دختران موظف بودند در تمام این مدت عفت خود را حفظ کنند. ''استرابون'' می‌گوید: در آنائی دخترانِ خاندان‌های ثروتمند، پیش از ازدواج به روسپیگری مقدس می‌پرداختند. این مسئله به خاطر آمیخته شدن عناصر ناهیدگرایی با عناصر محلی بوده‌است؛ مثلاً هنگامی که مهرپرستی از ایران خارج شد و به [[رم]] رسید، تا حدی تغییر کرد که دیگر قابل تشخیص نبود. ''[[هرودوت]]'' نیز مانند ''استرابون'' به این رسم بابلی اشاره می‌کند؛ رسمی که طی آن زنان باید به یکی از معابد [[ایشتار]] در [[بابل (دولت‌شهر)|بابل]] می‌رفتند و در آنجا زنای مقدس انجام می‌دادند تا اجازهٔ ازدواج پیدا کنند. طبیعتاً دختران هرچه زیباتر می‌بودند، زودتر خواهانی برای آنها پیدا می‌شد. البته نباید چنین تلقی کرد که پیرامون این الهه رسم ناشایستی انجام می‌گرفته. در ایران باستان، ناهید ارزش و اعتبار بسیاری داشته. در منابع هم به این نکته اشاره می‌شود که تعدادی از کاهنان ناهید موظف بودند پاکدامنی‌شان را در معبد او حفظ کنند. ''هرودوت'' در این باره می‌گوید که رسم روسپیگری، تنها به این معابد اختصاص نداشته‌است؛ بلکه در [[آفریقا]]، [[قبرس]]، [[لیدی]] و… نیز این رسم شایع بوده و دختران لیدیایی جهیزیهٔ خود از این راه آماده می‌کردند. در میان [[بنی اسرائیل]]، در [[آسیا]] و دیگر نقاط هم چنین رسمی شایع بوده‌است، اما آریایی‌ها، با آنکه به سختی در قید و بند تحریم [[میل جنسی]] نبودند، اما هرگز چنین رسوماتی نداشتند؛ ناهید در ایران نماد عفت و پاکدامنی به‌شمار می‌آمد و در آبان‌یشت به آن اشاره شده‌است. ''جان هینلز'' معتقد است احتمال این که ایرانیان هم چنین رسومی داشته بوده‌باشند، کم است؛ چه در کتیبه‌های باستانی ایرانی روسپیگری با تندترین جملات و الفاظ توصیف شده و به وضوح عملی زشت و نکوهیده شمرده شده‌است.