دلالی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Masoudsh9008 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Masoudsh9008 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
دلالی یا همان '''واسطه گری''' [[شغل|شغلی]] است که صاحب آن با معرفی و نزدیک کردن طرفین یک [[معامله]] به همدیگر، شرایط و خصوصیات معامله را برای آنان تشریح کرده و سعی می‌کند با تطبیق منافع طرفین، معامله را جوش دهد<ref>{{یادکرد|کتاب=حقوق تجارت (جلد چهارم)|نویسنده =حسن ستوده تهرانی|ناشر=دادگستر|شهر=تهران|کوشش=محسن صفری|صفحه=ص ۴۷|سال=۸۲}}</ref>.
 
واسطه گر یا دلال ممکن است در تنظیم [[سند]] معامله نیز همکاری کند، اما شغل و وظیفه او صرفا انجام مذاکرات ابتدایی و فراهم آوردن زمینه توافق است و حق انعقاد [[قرارداد]] <ref>{{یادکرد|کتاب=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|نویسنده =محمد دمیرچلی، علی قرائی، محسن حاتمی|ناشر=میثاق عدالت|شهر=تهران|صفحه=ص ۶۸۴|سال=۱۳۸۶
}}</ref> و همچنین به اجرا گذاشتن تعهدات طرفین و یا دریافت و پرداخت موضوع تعهد را ندارد.<ref>ر.ک.: ماده ۳۳۷ قانون تجارت و ماده ۲۶۷ قانون مدنی</ref>
 
خط ۹:
}}</ref> یا آنکه «معامله‌ای برای اشخاص غیر تاجر انجام دهد»<ref>{{یادکرد|کتاب=حقوق تجارت (جلد اول)|نویسنده =حسن ستوده تهرانی|ناشر=دادگستر|شهر=تهران|کوشش=محسن صفری|صفحه=ص ۵۲|سال=۸۲}}</ref>
 
همچنین ماده ۳۳۵ این قانون نیز دلالواسطه را نوعی [[وکیل]] دانسته و نوشته است: «اصولا قرارداد دلالیواسطه گری تابع مقررات راجع به [[وکالت]] است.» بنابراین مقررات وکالت در [[قانون مدنی]] و همچنین قواعد عمومی قراردادها (ماده ۱۹۰ قانون مدنی) برای تعیین شرایط این قرارداد مورد استفاده قرار می‌گیرد<ref>{{یادکرد|کتاب=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|نویسنده =محمد دمیرچلی، علی قرائی، محسن حاتمی|ناشر=میثاق عدالت|شهر=تهران|صفحه=ص ۶۸۳|سال=۱۳۸۶}}</ref>.
 
== پروانه واسطه گری ==
'''قانون راجع به دلالان''' ''(مصوب ۱۳۱۷ شمسی)'' تصدی به هر نوع دلالیواسطه گری را به داشتن پروانه منوط کرده است. اما در مورد شخصی که بدون پروانه به این شغل مبادرت ورزد، مشخص نکرده که دلالی او باطل است یا دلالواسطه گر مستحق اجرت نیست. به همین جهت در مواردی که دلالی بدون پروانه انجام شود، محاکم او را مستحق اجرت می‌دانند<ref>{{یادکرد|کتاب=حقوق تجارت (جلد چهارم)|نویسنده =حسن ستوده تهرانی|ناشر=دادگستر|شهر=تهران|کوشش=محسن صفری|صفحه=۵۰|سال=۸۲}}</ref>.
 
مرجع صدور پروانه دلالیواسطه گری معاملات بازرگانی، [[وزارت امور اقتصاد و دارایی]] و مرجع صدور پروانه دلالی معاملات ملکی نیز [[اداره کل ثبت اسناد و املاک]] است<ref>{{یادکرد|کتاب=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|نویسنده =محمد دمیرچلی، علی قرائی، محسن حاتمی|ناشر=میثاق عدالت|شهر=تهران|صفحه=ص ۶۸۳|سال=۱۳۸۶}}</ref>.
 
== فسخ قرارداد واسطه گری ==
با توجه به اینکه دلالی نوعی [[وکالت]] است، [[عقد جایز|عقدی جایز]] بوده و هر دو طرف در هر زمان [[حق فسخ]] آن را دارند. مگر اینکه در شرایط قرارداد (این نوع دلالیواسطه گری در اصطلاح ''دلالیواسطه گری انحصاری'' نامیده می‌شود) این حق را از خود سلب کنند. البته در این شرایط نیز اگر دلال از تعهدات و وظایف خود شانه خالی کند، آمر حق فسخ قرارداد را دارد<ref>{{یادکرد
|نویسنده=نصرالله قهرمانی|مقاله=''ماهیت حقوقی دلالی در حقوق تجارت''
|ژورنال=مجله کانون وکلا|شماره=شماره ۱۵ و ۱۶|صفحه=ص ۸۶}}</ref>.
خط ۲۷:
برای آن که واسطه گر مستحق دریافت دستمزد باشد، باید معامله به راهنمایی یا وساطت او انجام شده باشد<ref>رک: ماده ۳۴۸ قانون تجارت</ref>. البته اجرای قرارداد شرط تحقق حق واسطه گری نیست و صرف انعقاد قرارداد واسط را مستحق اجرت می‌کند<ref>{{یادکرد|کتاب=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|نویسنده =محمد دمیرچلی، علی قرائی، محسن حاتمی|ناشر=میثاق عدالت|شهر=تهران|صفحه=ص ۶۸۷|سال=۱۳۸۶}}</ref>. در مورد دلالی معاملاتی که در آن اسناد رسمی تنظیم می‌شود، تنظیم [[قولنامه]] به معنای انعقاد قرارداد نیست و دلال را مستحق اجرت نمی‌کند<ref>{{یادکرد|فصل=حکم شماره ۴۸۸ شعبه ۸ دیوان عالی|کتاب=مجموعه رویه قضایی|نویسنده =احمد متین دفتری|ناشر=بیتا|شهر=تهران|صفحه=ص ۲۲۳|سال=}}</ref> <ref>{{یادکرد|فصل=دادنامه شماره ۲۲۵۹۷ شعبه ۲۲ دیوان عالی|کتاب=موازین حقوق تجارت در آرای دیوان عالی کشور|نویسنده =یدالله بازگیر|ناشر=گنج دانش|شهر=تهران|صفحه=ص ۲۵۸ و ۲۵۹|سال=چاپ اول ۱۳۸۶}}</ref>
 
همچنین واسط نمی‌تواند برای دریافت مخارجی که برای عملیات دلالیواسطه گری انجام می‌دهد، اقدام کند<ref>{{یادکرد|کتاب=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|نویسنده =محمد دمیرچلی، علی قرائی، محسن حاتمی|ناشر=میثاق عدالت|شهر=تهران|صفحه=ص ۶۹۰|سال=۱۳۸۶}}</ref>، مگر اینکه طرفین برخلاف آن تراضی کرده یا عرف تجارتی محل اینچنین مقرر کند<ref>رک:ماده ۳۵۱</ref>
 
== انواع واسطه گری ==
واسطه گری یکی از قدیمی‌ترین شغل‌های تجارتی است و نقش مهمی در تجارت ایفا می‌کند.انواع متفاوتی از آن مانند؛ دلالانواسطه گران کالا، دلالانواسطه گران حمل و نقل خاکی، حمل و نقل آبی و ... را ذکر کرد و عرف تجار نیز انواع خاص دیگری مانند واسطه گری [[ورزشی]] را به آنان افزوده است<ref>{{یادکرد|کتاب=عاملیت تجاری در حقوق ایران و فرانسه|نویسنده=رضا آخوندی|ناشر=دادگستر|شهر=تهران|صفحه=ص ۴۹|سال=۱۳۸۴}}</ref>.
 
== منابع ==