ویکی‌پدیا

گز (شیرینی): تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
حذف
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها، مدیران رباتیک
۴٬۴۱۱٬۲۶۸ ویرایش‌ها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +نشانی+مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:غذاهای آجیلی
خط ۱:
{{Infobox prepared food|name=گز|image=Gaz Candy From Iran.jpg|image_size=250px|caption=گز اصفهان|alternate_name=|country={{IRN}}|region=[[استان اصفهان|اصفهان]]|creator=|course=|type=شیرینی سنتی|served=|main_ingredient=[[شکر]]، [[سفیده تخم مرغ]]، مغز [[بادام]] یا [[پسته]]، [[هل]]، و [[گلاب]]|variations=|calories=|other=|native_name=گز}}'''گز''' از تنقلات شیرین، معروف و سنتی [[ایران]]، سوغات اصلی [[استان اصفهان|اصفهان]] است؛ همچنین در [[استان همدان|همدان]]، [[استان چهارمحال و بختیاری|چهارمحال و بختیاری]]، [[کرمان]]، [[استان فارس|فارس]] و [[استان یزد|یزد]] نیز تولید می‌شود. برای تهیه گز از [[شکر]]، [[سفیده تخم مرغ]]، مغز [[بادام]] و [[پسته]] و [[هل]] و [[گلاب]] استفاده می‌شود. برخی تولیدکنندگان گز از نوعی ماده به نام [[گلوکز|بادکا]] نیز استفاده می‌کنند که این ماده ارزش غذایی آن را پایین می‌آورد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آموزش طرز تهیه گز اصفهان و اصول گز آردی اصفهان اصل و خوشمزه|نشانی=http://hamdore.com/2065-gaz-esfehan/|وبگاه=همدوره|تاریخ=2017-11-29|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.shabestan.ir/detail/Photo/697247|عنوان=گز ؛ سوغات نصف جهان}}</ref>
 
== خاستگاه ==
اولین تولیدکننده و البته مخترع گز فردی به نام محمد علی شکرچیان در اصفهان بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.eneshat.com/souvenirs-crafts/iranian-souvenir/esfahan-1|عنوان=سوغات اصفهان|ناشر=نشاط آوران|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|تاریخ بازدید=2019-05-01}}</ref> گز اصفهان مرغوب‌ترین نوع گز است و قدمتی بیش از ۴۵۰ سال دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/615320/%DA%AF%D8%B2گز-%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AAسوغات-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86اصفهان-%D8%B9%DA%A9%D8%B3عکس|عنوان=«گز» سوغات اصفهان (عکس)}}</ref> طبق گفته‌ها «گز اصفهان» از زمان صفویه و همزمان با شکوفا شدن مجدد هنر و فرهنگ ایرانی در اصفهان به‌وجود آمده‌است.<ref name="tebyan.net">{{یادکرد وب|عنوان=گز انگبینم آرزوست|نشانی=https://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleid=789578|وبگاه=سایت مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان|بازبینی=2019-03-31|کد زبان=fa|نام=موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی|نام خانوادگی=تبیان}}</ref> شیرینی‌ای که در نواحی [[اصفهان]] به نام گز ساخته می‌شود نام خود را از شهد ترشح‌یافته از [[شپش گیاهی جهنده|پسیل]] گز که اختصاصاً بر روی این [[درختچه]] جایگیر می‌شود گرفته‌است. گزانگبین یکی از معدود قندهای [[فروکتوز]] به تنهایی در طبیعت است. نوع اصیل این شیرینی که هنوز هم به‌صورت سفارشی ساخته می‌شود دارای درصد کمی از عصاره گرانبهای [[گزانگبین]] است و آنچه به گز شیرین اصفهان هویت داده همین عصاره و شهد شگفت‌انگیز انگبین یا گزانگبین است که از درختچه‌هایی به همین نام یعنی گزانگبین در نواحی [[خوانسار]] به‌دست می‌آید. عامل تولیدکننده گزانگبین حشره کوچکی است تقریباً به اندازه پشه که روی ساقه یا برگ‌های درخت گزانگبین خانه می‌سازد. سپس از شیره پرورده این گیاه تغذیه کرده و شهد تولید می‌کند. این عمل، یعنی تولید قند طبیعی توسط این حشره که شاید عملی همانند تولید عسل در زنبور عسل است، چندان شناخته شده نیست و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. از اواخر شهریورماه و زمانی که نسیم خنک پاییزی وزان می‌شود، دانه‌های براق و زرد رنگی همانند ارزن از درختچه‌های گز انگبین به‌دست می‌آید که به آن عصاره گزانگبین می‌گویند. ارزش گزِ انگبین‌دار معمولاً ۴ تا ۵ برابر ارزش شیرینی گز معمولی است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.tim.ir/post-668.html|عنوان=گزانگبین، یک مائده آسمانی|تاریخ بازدید=2019-05-01}}</ref>
 
== تولید صنعتی ==
بیش از ۹۰درصد گز کشور در اصفهان تولید می‌شود. هم‌اکنون نزدیک ۴۵۰ واحد تولیدی در اصفهان به تولید گز مشغول هستند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/4390530/تولید-90-درصد-گز-کشور-در-اصفهان|وبگاه=www.yjc.ir|بازبینی=2019-03-04|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|عنوان=تولید 90 درصد گز کشور در اصفهان}}</ref> و سالانه حدود ۶۵۰ هزار تن گز در اصفهان تولید می‌شود. علی‌رغم آنکه «گز اصفهان» از محصولاتی است که به عنوان یکی از اولین صادرات ایران از اصفهان، در زمان [[آقامحمدخان قاجار]] به جهان عرضه شد،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گز چرا گز شد|نشانی=https://www.isna.ir/news/91042817125/گز-چرا-گز-شد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2012-07-18|بازبینی=2019-03-06|کد زبان=fa}}</ref> اما جهت حمایت از صادرات این محصول، برند «گز اصفهان» در سازمان جهانی مالکیت فکری ثبت شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.iribnews.ir/fa/news/2331012/رونمایی-از-برند-گز-اصفهان-در-سازمان-جهانی-مالکیت-فکری|وبگاه=www.iribnews.ir|بازبینی=2019-02-21|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=|عنوان=رونمایی از برند گز اصفهان در سازمان جهانی مالکیت فکری}}</ref> امروزه در کنار علمی و صنعتی شدن کارگاه‌های تولید گز در اصفهان، [[برند]]های قدیمی گز اصفهان که اکثراً مربوط به دوران اواخر [[قاجاریان|قاجار]] و [[رضاشاه|پهلوی اول]] هستند همچنان به فعالیت خود، و اکثراً به صورت خانوادگی، ادامه می‌دهند.<ref name="tebyan.net"/><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بهترین گز اصفهان را از کجا بخریم؟ {{!}} وبلاگ اسنپ تریپ|نشانی=https://www.snapptrip.com/blog/بهترین-گز-اصفهان-را-از-کجا-بخریم؟/|وبگاه=www.snapptrip.com|بازبینی=2019-03-31}}</ref>
 
== انواع گز ==
* گز آردی
* گز لقمه‌ای
سطر ۱۴ ⟵ ۱۳:
* گز کم‌کالری
* گز پروبیوتیک
* گز خرمایی
* گز بدون قند {{سر خط}}
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۲۸ ⟵ ۲۷:
 
{{کتاب آشپزی|گز}}
 
{{غذاها، شیرینی‌ها و خوراکی‌های سنتی ایرانی}}
 
[[رده:آب‌نبات]]
[[رده:آشپزی استان اصفهان]]
[[رده:آشپزی استان چهارمحال و بختیاری]]
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
[[رده:شیرینی‌های ایرانی]]
[[رده:صنعت شیرینی‌سازی]]
[[رده:آب‌نباتغذاهای آجیلی]]
[[رده:مقاله‌های خرد شیرینی]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/گز_(شیرینی)»