شکگرایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز ←شکاکیت محدود: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۲:
== چیستی شکاکیت ==
شاید مهمترین پرسش معرفتشناسی قلمرو معرفت باشد یعنی پرسش از محدوده معرفت آدمی که ممکن است متحقق شود. این پرسش که دامنه و قلمرو این معرفت کجاست؟ معرفت آدمی در چه موردی ناممکن است؟ یعنی آیا در جهان پیرامون ما یا در درون ما آدمیان، ممکن است چیزها یا امور یافت شود که ما هرگز نتوانیم به آنها معرفت پیدا کنیم یا در باور به آنها موجه باشیم؟ پاسخ این سؤال ممکن است مثبت یا منفی باشد ولی نگرش شکاکانه میگوید قلمرو معرفت آدمی محدود است.
آدمی بسیاری از نادانستههایش را جز موضوعات پژوهش قرار میدهد اما از نگاه شکاکان، آدمی به اتکای امکانات شناختیاش اساساً بعضی از امور را نمیتواند بداند و این متفاوت است با اینکه بگوییم آدمی بعضی از چیزها را فعلاً نمیداند. مطابق نظر شکاک فلسفی، معرفت آدمی دارای یک گونه مرزبندی معرفتی است، بهگونهای که بیرون از آن مرزها اصولاً
{{سخ}}از نگاه بعضی افراد چالشهای شکاکانه جدی نیستند، و شکاکیت اصولاً در مسیری ناموافق با طبیعت عقلانی آدمی در جریان است و اگر ذهن در وضعیت عادی و طبیعی باشد هرگز به دام مدعای شکاکانه گرفتار نمیآید. آدمی بسیاری از چیزها را میداند و میتواند بداند همچنین جریان زندگی عادی تنها در بستر معرفت به بسیاری از امور است که میتواند جریان داشته باشد. اما سؤال این است که «مسیر طبیعت عقلانی» یا «وضعیت عادی زندگی» چیست؟ گویا منظور از چنین برداشتی علم متعارف میباشد.
با این وجود حتی اگر مقصود دریافتهای متعارف نیز باشد، نمیتوان چنین نتیجه گرفت. در ضمن اینکه آیا هر باوری را تنها به این دلیل که مبتنی بر دریافتهای متعارف است، باید معرفت تلقی کرد؟ آیا اینکه فردی از مسافرت صرفنظر کند تنها به این دلیل که دیشب خوابی دیده و باور کردهاست اتفاق بدی برای او خواهد افتاد. در علم متعارف ما هم دلایل پرشماری وجود دارند که چنیناند. از همین روی، باورهایی که هم صادق باشند و هم موجه چندان هم به آسانی بدست نمیآیند.{{سخ}}
|