'''تَمغا''' یا '''تمگا''' مهر و نشانی بوده که با مرکب [[سرخ]] یا [[شنگرف]] بر اسناد، نامه‌ها و فرمان‌ها می‌زدند. در متون اسلامی این واژه به صورت اَلْتَمغا، تمغاء آل، آل تمغا، آل طَمغی و یک مورد تَمْقا (تذکرةالملوک) ثبت شده استشده‌است.
واژه تَمغا از [[اُیغوری|اویغوری]] به زبان مغولی راه یافته ولی معمولاً از آن به عنوان واژه‌ای [[مغولی]] - [[ترکی]] یاد می‌شود.<ref name = EIS/> برخی معتقدند اصل واژه در پارسی «تمگا» بوده که وارد زبان‌های ترکی و مغولی شده و سپس دوباره به شکل تمغا وارد [[زبان پارسی|پارسی]] شده استشده‌است.<ref>اسواران ساسانی نگارش: دکتر کاوه فرخ تصویرگر: آنگس مکبراید برگردان به پارسی: یوسف امیری سال انتشار: ۱۳۸۸ خ/ ۲۰۰۹ م. ناشر: گل آفتاب (مشهد) قطع رقعی، ۱۶۵ صفحه</ref>
آل تمغا از دو جزء آل به معنای سرخ تمغا به معنی مهر و نشان و روی هم به نوعی مهر اطلاق می‌شده استمی‌شده‌است که با مرکب سرخ یا شنگرف بر اسناد، نامه‌ها و فرمان‌ها زده می‌شده استمی‌شده‌است. آل تمغا اصطلاحی دیوانی بوده که با تصرف ایران و ممالک همجوار به دست مغول‌ها، به زبان فارسی راه یافت. این واژه در دوران [[ایلخانان]]، [[چوپانیان]]، [[جلایریان]] و [[تیموریان]] رایج بوده استبوده‌است. اما رفته رفته از رونق افتاد و در روزگار [[صفویان]]، دیگر به عنوان یک اصطلاح دیوانی استفاده نمی‌شده استنمی‌شده‌است و ظاهراً اصطلاح «نشان» جای آن را می‌گیرد.<ref name = EIS>{{یادکرد وب |url=http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=130&avaid=397 |title=مجدالدین کیوانی «آل تمغا» دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ۱۶ |accessdate=۹ دسامبر ۲۰۰۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101101193143/http://cgie.org.ir/shavad.asp?id=130&avaid=397 |archivedate=۱ نوامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes }}</ref>
آن هاآن‌ها در طول دوران باستان کلاسیک و قرون وسطی در بین عشایر اوراسیا ([[ایرانیان]] ([[آلان هاآلان‌ها]] ، [[سرماتیان]] ، [[سکاها]]) ، [[مغول هامغول‌ها]] و [[ترکها]]) رایج بودند.
