اتحاد جماهیر شوروی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱۰۱:
 
=== از ورود [[امپراتوری روسیه]] به [[جنگ جهانی اول]] تا فروپاشی آن و [[انقلاب اکتبر]] «۱۹۱۷-۱۹۱۴» ===
در اوت ۱۹۱۴ [[روسیه]] وارد [[جنگ جهانی اول]] شد. ابتدا فقط [[بلشویک|بلشویک‌]]ها و انقلابیون سوسیالیست، مخالف جنگ بودند اما شکست‌های روسیه حامیان امپراتوری را به حداقل رساند. انقلاب اولین بار توسط خود دهقانان و کارگران و سربازان ناراضی از جنگ و سلطنت در فوریه ۱۹۱۵(که به انقلاب فوریه معروف است) صورت گرفت. در واقع [[بلشویک]]‌ها در انقلاب فوریه هیچ نقش خاصی نداشتند. در کشاکش انقلاب فوریه، گروه‌های مختلف کارگری و دهقانی شکل گرفت که مهم‌ترین آن‌ها [[سویت پترگراد|سُویِت پتروگراد]] {{به روسی|Совет Петроград}} بود و [[لئون تروتسکی]] یکی از سران این گروه بود که سپس با نفوذ در دولت موقت نخست‌وزیر شد. اختلاف اصلی بین [[سوسیالیسم|سوسیالیست‌ها]] اینجا اتفاق افتاد که عده‌ای انقلاب را اجتناب ناپذیر می‌دانستند؛ ولی عده‌ای خواهان اصلاحات از طریق دولت موقت بودند. اینجا بود که میان صاحبان مقام بین سوسیالیست‌ها و اشخاصی که حرف‌هایشان توسط مردم انجام می‌شد، اختلافی صورت گرفت که باعث شد [[ولادیمیر لنین]] با تفسیری که خود از [[مارکسیسم]] داشت به نام [[مارکسیسم-لنینیسم]] حمایت مردم را به خود جلب کرد و جالب اینجاست اتفاقاتی که در آینده برای شوروی پیش‌آمد و تصمیمات دولت تضاد علنی با نظرات مارکس و حتی لنین داشت.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=A History of the Soviet Union from the Beginning to the End|نام خانوادگی=KENEZ|نام=PETER|ناشر=|سال=|شابک=9780521682961|مکان=|صفحات=}}</ref> [[کارل مارکس]] در کتاب «ایدئولوژی آلمانی» می‌نویسد: «در جامعه [[کمونیسم]] که دایره آزادی هر فرد بیش از همیشه است و وی می‌تواند در رشته مورد علاقه به موفقیت دست پیدا کند، جامعه فرایند تولید را کنترل می‌کند و بنابراین فردی مثل من می‌تواند امروز کاری انجام دهد و فردا کار دیگری، صبح شکار کند، سپسزظهر ماهی‌گیری کند، شب گله را به چرا ببرد، بعد از شام هم به انتقاد بپردازد، همان چیزی که در ذهنش است را اجرا کند بدون آنکه شکارچی، ماهیگیر، چوپان یا نقاد باشد.»<ref name=":1">{{یادکرد کتاب|عنوان=The German Ideology|نام خانوادگی=Marx|نام=Karl|ناشر=Marx-Engels Institute|سال=|شابک=1-57392-258-7|مکان=Moscow|صفحات=}}</ref> [[انقلاب اکتبر]] به رهبری بلشویک‌ها صورت گرفت. بلشویک‌ها و ولادیمیر لنین حمایت دهقانان را با اجازه دادن برای اداره زمین‌های خودشان به دست خودشان و تشکیل شوراها دهقانی، سربازان خسته از جنگ را برای اطاعت نکردن از فرماندهانشان و همین‌طور کارگران را گرفتند و به سُویِت‌ها نفوذ کردند و با این که رهبران معتدل سوسیالیست در شوراها مخالف آن‌ها بودند، اما در یک کشاکش، قدرت را سُویِت‌ها به دست گرفتند و انقلاب را هدایت کردند تا دولت را به رهبری لنین به ثبات رساندند.<ref name=":0"/> سرانجام در اکتبر سال ۱۹۱۷، انقلاب مردم روسیه به ثمر نشست. آخرین امپراتور روسیه، [[نیکلای دوم روسیه|نیکلای دوم]]، که بیمار بود، در [[کاخ پترهوف]] در [[سن پترزبورگ]] بود، اما مردم و بلشویک‌های خشمگین، سرانجام به آن کاخ ریختند و نیکلای دوم و خاندانش را به [[یکاترینبورگ]] تبعید کردند که سپس همان‌جا تیرباران شدند. بالاخره [[حزب بلشویک]] به رهبری [[ولادیمیر لنین]] قدرت را در این کشور به دست گرفت و به بیش از ۳۰۰ سال سلطه [[دودمان رومانوف]] بر روسیه پایان داد و [[امپراتوری روسیه]] پس از 186 سال سرنگون شد.
 
=== از [[جمهوری روسیه]] تا تأسیس [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی]] «۱۹۲۲-۱۹۱۷» ===
پس از به قدرت رسیدن [[حزب بلشویک]]، [[دولت موقت]]ی به نام [[جمهوری روسیه]] «روسیه بلشویک» تشکیل شد. امابا اینپایان گرفتن جنگ داخلی و استقرار حاکمیت حزب بر سراسر کشور، سیاست اقتصادی جدیدی به نام [[برنامه نوین اقتصادی]] معروف به «[[نپ|نِپ]]» در پیش گرفته شد. دورهٔ انسجام انقلاب [[بلشویک|بلشویک‌ها]] میان سال‌های [[۱۹۱۷ (میلادی)|۱۹۱۷]] تا [[۱۹۲۱ (میلادی)|۱۹۲۱]] به‌عنوان دورهٔ کمونیسم جنگی معروف است. [[بانک|بانک‌ها]]، خطوط [[راه‌آهن]] و کشتی‌رانی ملی شد و اقتصاد پولی نیز محدود گردید. به‌ زودی مخالفت جدی گسترش یافت. روستائیان می‌خواستند درآمد حاصل از فروش محصولات خود را به‌صورت نقدی دریافت کنند، و از این‌که مازاد درآمد آن‌ها برای تأمین هزینه‌های جنگ داخلی در روسیه توسط دولت ضبط می‌شد، احساس ناخشنودی می‌نمودند. [[جمهوری روسیه]] مدت کوتاهی پس از تشکیل با حمله طرفداران نظام گذشته و نیروهای خارجی به‌ویژه [[بریتانیا]] روبرو شد. این دوره به دوران [[جنگ داخلی روسیه]] معروف است و طی آن [[ارتش نوین شوروی]] با نام [[ارتش سرخ]] به کوشش [[لئون تروتسکی]] و تحت رهبری او شکل گرفت تا با ارتش جبهه سفید که متشکل از افسران و ژنرال‌های دوران تزاری بودند به جنگ بپردازد. در جریان [[جنگ داخلی]] و بعد از آن حزب بلشویک ([[حزب کمونیست اتحاد شوروی]]) که تنها حزب مجاز در کشور بود، سیاست اقتصادی سخت گیرانه‌ای را تعقیب می‌کرد که به [[کمونیسم جنگی]] معروف شد. ۵ سال بعد، در ۳۰ دسامبر ۱۹۲۲ و پس از سرکوب مخالفان و دشمنان، [[حزب بلشویک]] که نام خود را به [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]] تغییر داده بود تأسیس کشور «اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی» را اعلام کرد. این کشور از اتحاد [[روسیه]] و مناطق متعلق به [[روسیه تزاری]] تشکیل شده بود.
[[پرونده:Lenin 1920.jpg|بندانگشتی|ولادیمیر لنین]]
 
=== [[اتحاد شوروی]] در دوران [[ولادیمیر لنین]] «۱۹۲۴-۱۹۲۲» ===
پس از تأسیس اتحاد شوروی در سال ۱۹۲۲، ولادیمیر لنین به رهبری اتحاد شوروی و دبیرکل حزب کمونیست این کشور برگزیده شد. ولادیمیر لنین که در آن زمان ۵۲ سال داشت، پایتخت کشور را از [[سن پترزبورگ]] به [[مسکو]] منتقل کرد و [[کاخ بزرگ کرملین]] را پایگاه حکومتی خویش وقرار رئیس‌جمهورداد. [[جمهوریدر فدراتیومواجهه سوسیالیستیبا روسیهمخالفت شورویروستاییان، [[ولادیمیر لنین|لنین]] قراربه داد.یک باعقب‌نشینی پایانراهبردی گرفتندر جنگ[[کمونیسم]] داخلیجنگی وتحت استقرارعنوان حاکمیتسیاست حزبجدید براقتصادی سراسر(NEP) کشور،پرداخت. سیاستروستاییان اقتصادیاز جدیدیپرداخت به نامعوارض [[برنامه نوین اقتصادیعمده‌فروشی]] معروفمحصولات بهخود «[[نپ|نِپ]]»رها درشدند پیشو گرفتهاجازه شد.یافتند دورهٔتا انسجاممازاد انقلابتولید [[بلشویک|بلشویک‌ها]]خود میانرا سال‌هایدر [[۱۹۱۷بازار (میلادی)|۱۹۱۷]]آزاد تابفروشند. [[۱۹۲۱بازرگانی (میلادی)|۱۹۲۱]]در به‌عنواناثر دورهٔمجازشدن کمونیسمتجارت جنگیخرده‌پای معروفخصوصی رونق استیافت. [[بانک|بانک‌ها]]،حکومت خطوطنیز [[راه‌آهن]]مسئول وبانکداری، کشتی‌رانیترابری، ملیصنعت شدسنگین، و اقتصادامکانات پولی نیز محدودعمومی گردیدشد. به‌ زودیاگرچه مخالفت جدیبرجای گسترشمانده یافت.در روستائیانمیان می‌خواستندکمونیست‌ها درآمدموجب حاصلانتقاد از فروشروستاییان محصولاتثروتمند خودیا را[[کولاک به‌صورت(روسیه)|کولاک‌ها]] نقدیشد دریافتکه کنند،از وسیاست ازاقتصادی این‌کهجدید مازادسود درآمدمی‌بردند، آن‌هااما برایاین تأمینبرنامه هزینه‌هایبه‌خوبی جنگمفیدبودن داخلیخود دررا روسیهثابت توسطکرد دولتو ضبطاقتصاد می‌شد،روسیه احساسرا ناخشنودیدوباره می‌نمودنداحیا نمود. در مواجههاوایل با مخالفت روستاییان،سال [[ولادیمیر۱۹۲۴ لنین(میلادی)|لنین۱۹۲۴]]، بهسیاست یکاقتصادی عقب‌نشینی راهبردیجدید در میان اعضای داخل [[کمونیسمحزب کمونیست اتحاد شوروی]] جنگیبا تحتمخالفت عنوانفزاینده‌ای سیاستروبرو جدیدشد، اقتصادیدیری (NEP)نپایید پرداخت.که روستاییاناختلاف ازرهبران پرداختشوروی عوارضدر [[عمده‌فروشی]]نحوه محصولاتپیشبرد خودسیاست‌های رهااقتصادی شدندبالا وگرفت. اجازهسرانجام یافتنددر تاسال مازاد۱۹۲۴، تولیدولادیمیر خودلنین راپس دراز بازار۲ آزادسال بفروشند.رهبری بازرگانیاتحاد شوروی و در اثرسن مجازشدن۵۴ تجارتسالگی خرده‌پایدرگذشت خصوصیو رونقپیکرش یافت.مومیایی حکومتشد نیزو مسئولدر بانکداری،[[آرامگاه ترابری،لنین]] صنعتقرار سنگین،داده وشد. امکانات[[پرونده:Stalin عمومیat شدthe Potsdam Conference.png|بندانگشتی|ژوزف استالین]]
 
اگرچه مخالفت برجای مانده در میان کمونیست‌ها موجب انتقاد از روستاییان ثروتمند یا [[کولاک (روسیه)|کولاک‌ها]] شد که از سیاست اقتصادی جدید سود می‌بردند، اما این برنامه به‌خوبی مفیدبودن خود را ثابت کرد و اقتصاد روسیه را دوباره احیا نمود. پس از مرگ لنین در اوایل سال [[۱۹۲۴ (میلادی)|۱۹۲۴]]، سیاست اقتصادی جدید در میان اعضای داخل [[حزب کمونیست اتحاد شوروی]] با مخالفت فزاینده‌ای روبرو شد، دیری نپایید که اختلاف رهبران شوروی در نحوه پیشبرد سیاست‌های اقتصادی بالا گرفت. سرانجام در سال ۱۹۲۴، ولادیمیر لنین پس از ۲ سال رهبری اتحاد شوروی و در سن ۵۴ سالگی درگذشت و پیکرش مومیایی شد و در [[آرامگاه لنین]] قرار داده شد.
[[پرونده:Stalin at the Potsdam Conference.png|بندانگشتی|ژوزف استالین]]
 
=== [[اتحاد شوروی]] در دوران [[ژوزف استالین]] «۱۹۵۳-۱۹۲۴» ===