تمدن: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Artakhshehr (بحث | مشارکت‌ها) جز یک مقدار رفت و روب |
||
خط ۱:
'''تمدن''' یا '''شهرآیینی'''<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=واژه نامه پارسی سره ، فرهنگستان زبان پارسی1390}}</ref> ، به هر جامعه پیچیده که دارای ساختار های یکجا نشینی، طبقه بندی اجتماعی، شکلی از مدیریت اجتماعی و سامانه نمادین ارتباطی مثل دستگاه نوشتاری باشد گفته می شود<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Adams, Robert McCormick (1966). The Evolution of Urban Society}}</ref>.
واژهٔ '''تمدن''' یا '''فرهنگواره'''، که در [[فارسی افغانستان]] به آن '''مدنیت''' می‌گویند، به تلقی‌های گوناگون از حالت‌های [[جامعه]] انسانی می‌پردازد. اشاره به تکامل و شکل‌گیری روابط بشری یکی از جنبه‌های رایج این کلمه در زبان ادبی است.▼
▲واژهٔ
== ریشه شناسی ==
[[پرونده:Manhattan panorama under clouds.jpg|thumb|left|250px|مرکز [[شهر نیویورک]]. [[شهر]]ها از نمادهای اصلی تمدن بشری هستند.]]
[[پرونده:Machu-Picchu.jpg|thumbnail|250px|left|خرابه‌های شهر [[ماچو پیچو]]، «شهر گم شده اینکاها»، معروف‌ترین نماد تمدن اینکاها تلقی می‌شود.]]
واژهٔ تمدن معانی متفاوتی دارد که به جامعهٔ بشری مربوط می‌شوند. کلمه تمدن برابر کلمه [[زبان لاتین|لاتینی]] [[شهرنشین]] بودن یا [[شهروندان]] civis و شکل وصفی آن civilis است. [[متمدن شدن]] اساساً به معنی شهرنشین بودن است.
واژهٔ تمدن معانی خیلی مختلف و متفاوتی دارد که به جامعهٔ بشری مربوط می‌شوند. کلمه تمدن از کلمه [[زبان لاتین|لاتینی]] [[شهرنشین]] بودن یا [[شهروندان]] civis و شکل وصفی آن civilis مشتق می‌شود. کلمه [[متمدن شدن]] اساساً به معنی شهرنشین بودن، که توسط افراد جایگزین و انتخاب شده و موقعیت قانونی آن جامعه اداره می‌شود، می‌باشد [[روم قدیم|تمدن روم]] [[قوانین افراد غیرنظامی (سیستم قانونی)|قانون افراد غیرنظامی]] همه روی هم در یک کتاب بزرگ و کامل Corpus Juris Civlis در [[سده ۱۶ (میلادی)|سده ۱۶]] برای [[امپراتور ژوستینیان]] ([[۴۸۳ (پیش از میلاد)|۴۸۳]] تا [[۵۶۵ (پیش از میلاد)|۵۶۵]] پیش از میلاد) جمع‌آوری شده‌است؛ که مورد استفاده امپراتور ژوستینیان که دوباره کشف شده و توسط استادان و کارشناسان قانون در اولین [[دانشگاه]] که در [[اروپای غربی]] در [[بلوگنا]] در [[سده ۱۱ (میلادی)|سده ۱۱]] تأسیس شده بود مورد استفاده قرار گرفته‌است. از سال ۱۳۸۸ کلمه civil به [[زبان انگلیسی]] وارد شده و به عنوان تمدن به معنی قانونی که مراحل اعمال جنایی و قانونی رابرای شهروندان انجام می‌دهد، در سال ۱۷۰۴ بکار رفته‌است. این واژه در سال ۱۷۲۲ با مفهومی نزدیک به واژهٔ تمدن استفاده شده‌است که معنی آن متضاد و مخالف [[بربریت]] بوده‌است.▼
▲
تمدن را می‌توان به شکل کلی آن عبارت از نظم اجتماعی دانست که در نتیجه وجود آن، خلاقیت فرهنگی امکان‌پذیر می‌شود و جریان پیدا می‌کند. در تمدن چهار رکن و عنصر اصلی را تشخیص داد که عبارتند از▼
== ویژگی ها ==
▲تمدن را می‌توان به شکل کلی آن عبارت از نظم اجتماعی دانست که در نتیجه وجود آن، خلاقیت فرهنگی امکان‌پذیر می‌شود و جریان پیدا می‌کند. در تمدن چهار رکن و عنصر اصلی را تشخیص داد که عبارتند از:
# ساختار اقتصادی
# سازمان سیاسی
# سنن اخلاقی
#
[[پرونده:PeruCaral01.jpg|thumb|right|300px|[[کارال]] [[نورته چیکو]]، کهنترین تمدن شناخته شده در نیمکره غربی.]]
در ساده‌ترین حالت تعریف ادبی کلمه تمدن به معنی یک [[جامعه ترکیبی و پیچیده]] است. از نظر فنی [[انسان‌شناس‌ها]] مفهوم تمدن را در شمار بسیاری مردمانی که در [[شهر]]ها زندگی می‌کنند و غذا و خوراک خود را از [[کشاورزی]] تهیه می‌کنند، در [[جامعه]]های به هم پیوسته با مردمانی که در گروه‌های [[نمادیک]] زندگی می‌کنند، در جامعه‌های [[قبیله|قبیله‌ای]] با مردمانی که در گروه‌ها و محل‌های کوچک زندگی می‌کنند، در مردمان وابسته به هم [[بیابانگرد و کوچ‌کننده|بیابانگرد کوچ‌کننده]] که با شکار کردن و جمع‌آوری مواد غذایی زندگی می‌کنند، و نیز در [[قبیله|قبیله‌هایی]] که با کار کردن در باغ‌های [[گل و میوه و سبزیجات|تولید گل و میوه و سبزیجات]] امرار معاش می‌کنند می‌یابند. البته، وقتی که این کلمه به صورت [[صفت]] استفاده می‌شود، فقط به بعضی از گروه‌های بشری اطلاق می‌شود و شامل جوامع و مردمان دیگر نمی‌شود.
سطر ۱۷۴ ⟵ ۱۹۴:
همچون عدد یا عددهای منفی، فرضیه‌های حقیقی درهٔ سند باستان شامل گردنبندهای دست‌ساز از سنگ‌های درخشنده و زیبا است. تمدن درهٔ سند موارد خیلی اولیه و پیشین از طراحی شهری را داراست. شهرهای مهم آن شامل [[لوتال]] در ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و موهنجودارو در ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بوده‌اند. مطابق آنچه که در هاراپا و موهنجو-دارو بدست آمده و در [[راکهیگاهی]]، [[زولاویرا]] و هندوستان (اخیراً کشف‌شده)، طراحی شهری آن‌ها شامل اولین سیستم‌های [[دفع فاضلاب]] شهری بوده‌است. شواهد دولت ایالتی مناسبی را نشان می‌دهند. خیابان‌ها بر طبق الگوی جدول کاملی کشیده شده بودند که با [[نیویورک]] مدرن قابل مقایسه است. ساختمان‌ها از سر و صدا و بوها و دودها و دزدها محافظت شده بودند. سیستم‌های دفع فاضلاب و تخلیهٔ پیشرفته و در تمام شهرهای درهٔ سند استفاده شده بودند و از نظر پیچیدگی، تفاوت زیادی با سایت‌های شهری معاصر خود در [[بین‌النهرین]] و [[مصر]] داشتند و بسیار پیشرفته‌تر از سایر مناطق [[عصر برنز]] یا حتی تمدن [[عصر آهن]] داشتند. این تمدن با شهرهای طراحی شده در ۱۷۰۰ سال قبل از میلاد به جهت خشک شدگی یکی از رودخانه‌های بزرگ مقدس و مهم که از رشته کوه‌های هیمالیا به دریای عرب جریان داشت و تغییرات زیست‌محیطی و آب و هوایی در منطقهٔ تمدن دره سند که آنجا را به یک بیابان خشک و خالی و لم یزرع مبدل کرد منقرض شد؛ به علت این خشکسالی شهرهای تمدن درهٔ سند متروک و تخلیه شدند و مردم آن‌ها از هم جدا شده و به مناطق حاصلخیز در منطقهٔ رودخانه گانگا- یامونا کوچ کردند.
==
{{پانویس}}
==
{{ویکی‌گفتاورد}}
* {{یادکرد ویکی|عنوان = Civilization|پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Civilization |زبان =انگلیسی| بازیابی =۱۵ دی ۱۳۹۱}}
{{انبار-رده|Civilizations}}<br />{{ویکی‌کتاب|ویکی‌کودک:تمدن‌های باستانی}}
[[رده:انسان‌شناسی فرهنگی]]
| |||