اصول دوازده‌گانه خوشنویسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: اصلاح فاصله مجازی: "ای" بعد از "ه" |
جز ربات: ویرایش جزئی |
||
خط ۹:
این اصول دوازده‌گانه عبارتند از: ''ترکیب، کرسی، نسبت، ضعف، قوت، سطح، دور، صعود مجازی، نزول مجازی، اصول، صفا و شأن''.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/Literature_Art/SpecialEdition/2006/11/14/29377.html| عنوان = پیدایش خط و هنر خوشنویسی| تاریخ بازدید = ۲۸ مرداد ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = وبگاه تبیان | زبان = فارسی}}</ref>
* '''''قاعدهٔ اصول''''': به معنی حسن نگارش حروف و استحکام آنها از جهات: ''قوت''، ''ضعف''، ''سطح''، ''دور''، ''صعود''، ''نزول''، ''سواد''، ''بیاض'' و ''ارسال''.
* '''''قاعدهٔ نسبت''''' یا '''''تناسب''''': بدین معنی که حروف و شکل‌های مشابه هم، در همهٔ موارد به یک اندازه باشند.
* قاعدهٔ '''''ترکیب''''': یعنی آمیزش هماهنگ و دلپذیر حروف، کلمات، جمله‌ها و سطرها با یکدیگر به گونه‌ای که از حسن ترکیب برخوردار باشد.
* قاعدهٔ '''''کرسی''''': یعنی نوشتن با توجه به خط کرسی انجام شود.
دو اصطلاح «صفا» و «شأن» صفت خطی است که به مرحلهٔ کمال رسیده باشد:
* '''''صفا''''': حالتی است که طبع را شاد و چشم را روشن سازد
* '''''شأن''''': کیفیتی است از خط که چون پدید آید خطاط به نگریستن در خط مجذوب شود و احساس خستگی نکند.
ابن مقله قواعد خوشنویسی را به دو بخش تقسیم کرده‌است:
* '''''حسن تشکیل''''': که از قاعدهٔ اصول و نسبت از آن پدید می‌آید.
* '''''حسن وضع''''': که قواعد ترکیب و کرسی از آن استفاده می‌شود.
بعد از ابن مقله خطاطان دیگر نیز به‌تدریج این اصول را بسط دادند. بعد از [[ابن مقله]]، [[ابن بواب|ابن بوّاب]]، در ضمن بکار بستن قواعد دوازده‌گانه، با سنجش حروف با میزان نقطه، قواعدی را در خوشنویسی پیشنهاد کرد و با دقت در تراش [[قلم]] و انتخاب [[مرکب]] و نیز با تربیت شاگردان متعدد در تکمیل اقلام [[ثلث]] و [[نسخ]] و [[رقاع]] تأثیرگذار بود.
| |||