ماجرای مکفارلین: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ربات: جایگزینی Reagan_meets_with_aides_on_Iran-Contra.jpg با President_Ronald_Reagan_meets_with_aides_on_Iran-Contra.jpg |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +نشانی+مرتب (۱۴.۹ core): + رده:پنهانکاریها |
||
خط ۱۳:
|URL=
}}{{تاریخ جمهوری اسلامی ایران}}
'''ماجرای ایران–کُنترا''' {{انگلیسی|Iran Contra affair}} که به '''ماجرای مکفارلین'''<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=روایتی از ماجرای مک فارلین که محسن کنگرلو خواست بعد از مرگش منتشر شود|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-52099048|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2020-03-31|تاریخ بازبینی=2020-03-31|زبان=fa|نام=حسین|نام خانوادگی=باستانی}}</ref> و '''ماجرای ایران گیت''' نیز معروف است، یک [[رسوایی سیاسی]]<nowiki/>
این رسوایی با عملیاتی به منظور آزادسازی هفت گروگان آمریکایی که در [[لبنان]] اسیر [[عماد مغنیه]] بودند، آغاز شد. این گروه [[سازمان جهاد اسلامی (لبنان)|شبه نظامی]] پیوندهایی با [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] داشت.{{مدرک}} برنامهریزی شده بود که از انبارهای سلاحهای [[اسرائیل]]<nowiki/>
سرگرد [[الیور نورث]] از [[شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا]] در اواخر ۱۹۸۵ اصلاحاتی در نقشه تعبیه کرد، که بنا بر آن بخشی از عواید حاصل از فروش سلاح برای تأمین بودجهٔ مخالف [[جبهه آزادیبخش ملی ساندینیستا]]، یا همان [[کنتراها]]، در [[نیکاراگوئه]] هدایت میشد.<ref name="tce"/><ref>رابرت شولزینگر، «دیپلماسی آمریکا در قرن بیستم»، حمید رفیعی مهرآبادی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، ۱۳۷۹، چاپ اول</ref>
با این که رئیسجمهور [[رونالد ریگان]] از حامیان جنبش کنترا بود،<ref>Reagan, Ronald (1990), p. 542</ref> شواهد در خصوص این که هدایت پول حاصله از فروش سلاح به ایران به کنتراها با اجازهٔ او بوده مورد مناقشه است.<ref name="reagan no-bbc">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/213195.stm|title=Reagan's mixed White House legacy|date=June 6, 2004|accessdate=22 April 2008|publisher=BBC}}</ref><ref name="tce"/><ref name="report sum">{{cite web|url=http://www.presidency.ucsb.edu/PS157/assignment%20files%20public/congressional%20report%20key%20sections.htm|title=The Iran-Contra Report|accessdate=17 May 2008 |publisher=The American Presidency Project}}</ref> یادداشتهای دستنویس [[کاسپار واینبرگر]] در ۷ دسامبر ۱۹۸۵، نشان میدهند که ریگان از انتقال احتمالی گروگانها با ایران، و نیز فروش موشکهای [[امآیام-۲۳ هاوک]]<nowiki/>
کنگره آمریکا در آن زمان کمک مالی به شورشیان نیکاراگوئه را ممنوع کرده بود.<ref>{{پک|زبان=en|Nikki R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=258}}</ref>
در ایران، یک ماه بعد از آمریکا، این ماجرا را [[منوچهر قربانی فر|منوچهر قربانیفر]] دلال اسلحه، با نامهای به [[فتحالله امید نجفآبادی]] از اطرافیان قائم مقام اطلاع داد (چون آمریکاییها و دولت ایران تلاش کردهبودند او را از معاملات کنار بگذارند). پس برای اولینبار در بیت [[آیت الله منتظری|منتظری]] قائممقام رهبری مطرح شد، گفته میشود
ماجرای ایران–کنترا بعد از [[رسوایی واترگیت]] بزرگترین رسوایی سیاسی آمریکا لقب گرفت.<ref name=gwu>[http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB210/index.htm The Iran-Contra Affair 20 Years On] ''دانشگاه جورج واشینگتن''</ref>
خط ۵۱:
[[پرونده:Members of American negotiator Team.JPG|بندانگشتی|200px|اعضای هیئت مذاکرهکننده آمریکا-اسرائیل. بالا، چپ: [[رابرت مکفارلین]] راست: [[الیور نورث]]. پایین، چپ: هاوارد تیچر راست:امیرام نیر(اسرائیلی)]]
بعد از کمتر از یکسال معاملات پنهانی ایران و آمریکا، هیئتی که در تاریخ ۲۵ مه ۱۹۸۶ (۴ خرداد ۱۳۶۵) جهت مذاکرات وارد تهران شدند عبارت بودند از: [[الیور نورث]]، [[رابرت مک فارلین|رابرت مکفارلین]] تحلیلگر سازمان [[سیا]] و [[مشاور امنیت ملی (آمریکا)|مشاور امنیت ملی رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا]]، جورج کِیو از مقامات شورای امنیت ملی، هوارد تیچر (مسئول تحویل پول به شورشیان نیکاراگوئه<ref>[http://01agu09.ur-xp.com/send.php?url=litsS5vNl6l70fBh8VBdTqt4/R+c3248BYjjh25lWbqHcNrvqjrE3iSBClqMIsL6uc29SaaYfkEfoQJ+DaURjPTp/rFLdFjCO01v7bPvIZhwuCgPTuZwvg--&rot=0 Twin Pillars to Desert Storm: America's Flawed Vision in the Middle East from Nixon to Bush]{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot
بعد از آن اولین دور مذاکرات به مدت ۲ ساعت انجام شد. در این جلسه مقامات سیاسی ایران حاضر نبودند و تنها فرماندهانی از [[سپاه پاسداران]] هیئت ایرانی را تشکیل میدادند. دور دوم مذاکرات به دلیل ترک جلسه توسط مکفارلین تنها نیمساعت ادامه پیدا کرد، وی این اقدام را به نشانه اعتراض به بیتوجهی مقامات ایرانی نسبت به حضور وی در ایران انجام داد. دور سوم بدون حضور مکفارلین و با حضور چند دیپلمات ایرانی و به مدت ۶ ساعت انجام شد. در دور سوم، چهارم و پنجم توافقات نسبی بین طرفین انجام شد. در پایان دور ششم مذاکرات، هیئت آمریکایی به این دلیل که نتیجه مذاکرات را مورد قبول نمیدیدند، درخواست بازگشت به آمریکا را مطرح نمودند. این گروه در پایان دور هفتم مذاکرات (۱۷ خرداد ۱۳۶۵) گذرنامه خود را دریافت و ایران را ترک کردند.<ref>{{یادکرد|تاریخ=۱۳۸۸|ناشر=مؤسسه انتشاراتی روزنامه ایران|صفحه=۱۵ و ۱۶|نویسنده=فاطمه علیزاده|کتاب=مکفارلین}}</ref>
خط ۹۳:
این خبر در حالی به اولیور نورث، عضو [[شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا]] رسید که وی در حال مذاکره با نمایندگان ایران در [[اروپا]] بود. رابرت مکفارلین، عضو دیگر شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، بعد از اطلاع از این خبر از ادامه مذاکرات با طرف ایرانی دست کشید و به [[واشینگتن (ایالت)|واشینگتن]] بازگشت. درست یک ماه بعد خبر معامله تسلیحاتی ایران با آمریکا از یک هفتهنامه لبنانی منتشر شد. این دو رسوایی سیاسی، یک بحران سیاسی را در آمریکا پدیدآورد.
در ۲۵ نوامبر ۱۹۸۶ (۴ آذر ۱۳۶۵) فاش شد که سرهنگ [[الیور نورث]] از کارکنان [[شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا]]<nowiki/>
در طی جلسات سؤال از متخلفین در [[کمیسیون تاور]]، سرهنگ [[اولیور نورث]] با استفاده از حق [[توسل به متمم پنجم]]، از دادن هرگونه شهادت در رابطه با نقشش در نابود کردن مدارک مربوط به ''ماجرای ایران–کنترا'' خودداری کرد.
خط ۱۳۳:
آیتالله [[روحالله خمینی]]، رهبر وقت ایران، در واکنشی تند به طرح این سؤال چنین سخنرانی کرد:
«چرا باید وقتی که دنیا به تزلزل درآمدهاست برای این بی اعتنایی ایران به کاخ سفید و سیاه، چرا ما باید توجیه کنیم مسائل آنها را؟ چرا ما باید این قدر غربزده باشیم یا شیطانزده؟ من هیچ توقع نداشتم از بعض این اشخاص، ولو بعضیشان در نظر من پوچاند، لکن از بعضی از این اشخاص که سابقه دارند هیچ توقع نداشتم که در این زمان که باید فریاد بزنند سر آمریکا، فریاد میزنند سر مسئولین ما! چه شدهاست؟ شماها چهتان است؟ چه کردید شماها؟ شماها چرا باید تحت تأثیر تبلیغات خارجی واقع بشوید یا تحت تأثیرات نفسانیت خودتان؟ در یک همچون مسئله مهمی که باید همه شما دست به هم بدهید و ثابت کنید به دنیا که ما وحدت داریم، وحدت ما اینطور شدهاست و در روزی که هفته وحدت است چرا شماها میخواهید تفرقه ایجاد کنید؟ لحن شما در آن چیزی که به مجلس دادید، از لحن اسرائیل تندتر است، از لحن خود کاخ نشینان آن جا تندتر است. شما چه شدهاست اینطور شدید؟ شما که این نبودید بعضیتان… شما دل مسئولین ما را نشکنید، شما هی تندرو و کندرو درست نکنید، دودستگی ایجاد نکنید، این خلاف اسلام است، خلاف دیانت است، خلاف انصاف است، نکنید این کارها را.»<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.hashemirafsanjani.ir/content/
با این حال و با گذشت چندین سال از این ماجرا هنوز جنجال سیاسی بر سر ابعاد آن ادامه دارد و برخی [[هاشمی رفسنجانی]] را متهم میکنند که فقط مذاکره برای خرید اسلحه و معامله برای آزادی گروگانهای آمریکایی در لبنان را به [[سید روحالله خمینی]] اطلاع دادهاست ولی حضور هیئت بلندپایه در تهران و تلاش برای عادیسازی روابط با آمریکا از طریق خودش و میانهروها را از وی پنهان نمودهاست.<ref name="farsnews.com"/>
خط ۲۴۳:
{{روابط ایران و ایالات متحده آمریکا}}
[[رده:ماجرای ایران-کنترا|ماجرای ایران-کنترا]]
[[رده:
[[رده:انقلاب نیکاراگوئه]]▼
[[رده:ایالات متحده آمریکا در ۱۹۸۵ (میلادی)]]
[[رده:
[[رده:رسواییهای سده ۲۰ (میلادی)]]
▲[[رده:انقلاب نیکاراگوئه]]
[[رده:عملیاتهای پنهانی]]▼
[[رده:رسواییهای سیاسی در ایالات متحده آمریکا]]
▲[[رده:آمریکا در ۱۹۸۶ (میلادی)]]
[[رده:سیاست در ۱۹۸۵ (میلادی)]]
[[رده:
[[رده:سیاست در ۱۹۸۷ (میلادی)]]
▲[[رده:عملیاتهای پنهانی]]
[[رده:مجتمع نظامی صنعتی]]
|