دودمان سلجوق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دودمان سلجوق (سلاجقه، آل‌سلجوق)'''، دودمانی از [[غز|تُرکان غُز]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Seljuq|عنوان=Encyclopaedia Britannica|ص=Seljuq, also spelled Seljuk, ruling military family of the Oğuz (Ghuzz) Turkic tribes" that invaded southwestern "Asia in the 11th century and eventually founded "an empire" that included Mesopotamia, Syria, Palestine, and most of Iran. Their advance marked the beginning of Turkish power in the Middle East.}}</ref> [[سنی]] بودند که در سده‌های پنجم تا ششم هجری قمری، با ایجاد یک [[امپراتوری]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Seljuq {{!}} History & Facts|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Seljuq|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2020-06-09|کد زبان=en}}</ref> بر بخش‌های پهناوری از قلمرو ایران باستان در [[غرب آسیا|آسیای غربی]] و [[آسیای صغیر]] نظیر [[ایران]]،ابران، [[افغانستان]]،ترکیه، [[شامآذربایجان، (سرزمین)|شام]]سوریه، (سوریهشام، و فلسطین)فلسطسن و [[ارمنستان]]عراق امروزی فرمان می‌راندند. مؤسس این سلسله [[طغرل بیک]] نام داشت که خود از نوادگان [[سلجوق]] بود و با شکست دادنِ [[سلطان مسعود غزنوی]]، در [[نیشابور]] بر تخت نشست و تحت سلطنت وی، سلجوقیان با ایجاد تسلط سیاسی بر خلافت عباسی در بغداد، رهبری جهان اسلام را به دست گرفتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Toghrïl Beg {{!}} Muslim ruler|نشانی=https://www.britannica.com/biography/Toghril-Beg|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2020-06-09|کد زبان=en}}</ref>

سلطنت دودمان سلجوق ایران دو دوره متمایز داشت، یکی دوره اقتدار که عصر سه پادشاه نخستین آنان یعنی [[طغرل بیک|طغرل]]، [[آلب ارسلان]] و [[ملکشاه]] را شامل است و دیگر دوره ضعف و انحطاط که پس از مرگ ملکشاه آغاز می‌گردد. سلطنت سلاجقه بزرگ که پایگاه‌شان [[خراسان]] بود تا سال ۵۵۲ هجری قمری برقرار بود، و بعدها در نتیجه بروز اختلافات بر سر جانشینی میان شاهزادگان، اقتدار مرکزی از میان می‌رود، و در نتیجه سلطنت آنان به چند قسمت تجزیه و تقسیم می‌گردد: بدین ترتیب سلجوقیان سوریه تا اوایل قرن ششم و سلجوقیان [[عراق]] و [[سلجوقیان کرمان|کرمان]] و کردستانآذربایجان و ترکیه تا اواخر سده ششم و سلجوقیان [[آسیای کوچک]] تا اواخر سده هفتم در قلمرو خود حکمرانی داشتند.<ref>خسروشاهی، رضا: شعر و ادب فارسی در کشورهای همسایه (آسیای صغیر) تا سده دهم هجری. تهران: چاپخانه دانشگاه تربیت معلم. مهر ماه ۱۳۵۴. ص۱۰.</ref>