استان قزوین: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:زبان و نژاد مردم قزوین.png|جایگزین=|بندانگشتی|300x300پیکسل|زبان مردم استان قزوین. <ref name="gozinesh.medu.ir">[http://www.gozinesh.medu.ir/portal/home.php?ocode=100069834 وزارت آموزش پرورش اداره کل استان قزوین] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170731233757/http://www.gozinesh.medu.ir/portal/home.php?ocode=100069834 |date=۳۱ ژوئیه ۲۰۱۷ }} http://www.gozinesh.medu.ir/portal/home.php?ocode=100069834&block=assistant-council {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170731231325/http://www.gozinesh.medu.ir/portal/home.php?ocode=100069834&block=assistant-council |date=۳۱ ژوئیه ۲۰۱۷ }}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|وبگاه=پایگاه خبری آیین باور|نشانی=https://aeinbavar.ir/?p=8244|عنوان=گویش قزوینی و زبان تاتی استان قزوین|بازبینی=2018-12-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225225028/https://aeinbavar.ir/?p=8244|archivedate=۲۵ دسامبر ۲۰۱۸|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=استان شناسی قزوین|نام خانوادگی=https://library.tebyan.net/fa/Viewer/pdf/2864949/2|نام=استان شناسی قزوین|ناشر=سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی|سال=۹۷-۹۸|شابک=237/16|مکان=قزوین|صفحات=۵۷}}</ref>]]<ref name="gozinesh.medu.ir"/>{{bar box|title=زبان مردم در استان قزوین|titlebar=#ddd|right1=درصد|float=right|bars={{bar percent|[[مردم فارس|فارس]]|gold|۳۶}} {{bar percent|[[مردم تات|تات، الموتی]]|red|۲۰٫۵}} {{bar percent|[[آذری]]|blue|۱۹٫۲}} {{bar percent|[[گیلک]]|purple|۱۵}} {{bar percent|[[لر]]|green|۵}} {{bar percent|[[کرد]]|orange|۴}} {{bar percent|سایر|grey|۰٫۳}}}}<ref name="gozinesh.medu.ir"/>

[[ژان شاردن]] که در مجموع یازده سال در دوره صفویان (۷۰–۱۶۶۴ و ۷۷–۱۶۷۱ میلادی) در ایران بوده می‌نویسد:<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= شاردن|نام= ژان|کتاب= سفرنامه شاردن جلد دوم صفحهٔ ۵۰۵| ناشر=توس |سال=}}</ref>{{نقل قول|از این شهرک ([[ابهر]]) سخن گفتن مردمان به زبان پارسی آغاز می‌شود. چه ساکنان آبادیها و شهرهای پیش از آن به ترکی سخن می‌گویند؛ اما امروزه ترکی گفتن آنان با زبان ترکان عثمانی تفاوت دارد. تکرار می‌کنم از ابهر تا هندوستان همهٔ مردمان به زبان پارسی سخن می‌گویند، امّا تکلم مردمان ابهر و آبادیهای مجاورش باصلابت و مردمان دیه‌ها و شهرهایی که بر سر راه شیرازند به نسبت نزدیک بودنشان به این شهر بزرگ، لطیف‌تر و خوش‌آهنگ‌تر سخن می‌گویند. زیرا شیراز زادگاه زبان شیرین پارسی‌است، و مردمانش با لطافت و ظرافت و ملاحت هر چه بیشتر تکلّم می‌کنند.}}

زبان اکثریت مردم و ساکنین اصلی استان قزوین [[زبان فارسی|فارسی]]، و [[زبان تاتی ایران|تاتی]]، [[الموت|الموتی]] است.<ref>Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi, Peter McDonald, Meimanat Hosseini-Chavoshi, "The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction" , Springer, 2009. pp 100-101: "The first category is 'Central' where the majority of people are Persian speaking ethnic Fars (provinces of Fars, Hamedan, Isfahan, Markazi, Qazvin, Qom, Semnan, Yazd and Tehran...</ref> [[زبان فارسی|فارسی]] با [[لهجه قزوینی|لهجه خاص قزوینی]] زبان اکثریت اهالی شهر قزوین است.<ref name="gozinesh.medu.ir2" /><ref>[http://elmineh.ir/قزوین/ «قزوین»]</ref><ref>[http://isfahan.irib.ir/en/web/qazvin1006381/-/شهرستان-قزوین «شهرستان قزوین»]</ref> استان قزوین اصلی‌ترین استان [[زبان تاتی ایران|تات‌زبان]] ایران است و لقب «ام‌القرای زبان تاتی» را یدک می‌کشد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921018000142 جدال مرگ و زندگی تاتی در کوچه پس کوچه‌های قزوین]</ref> [[زبان تاتی ایران|تاتی]] هچنین زبان مرکز [[شهرستان تاکستان]]، زبان اهالی ۳۵ شهر از [[شهرستان بوئین‌زهرا]] ([[شال (شهر)|شال]] ،و [[سگزآباد]]، و[[اسفرورین]]، [[دانسفهان]]، [[خیارج]])، و زبان شماری شهر و روستای دیگر در جنوب‌ غرب استان است. [[ترکی آذربایجانی]]<ref name="میراث‌فرهنگی">[https://www.mcth.ir/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C/agentType/View/PropertyID/81زبان وزارتبخش‌هایی میراثاز فرهنگی]</ref>زبانشمال غرب و غرب و افزون بر این ۳ رایجزبان، در نواحیبرخی روستاها و به زبان‌های [[شهرستانزبان آوجمراغی|خرقانمراغی]]، و [[آبیکزبان لری|لری]]<ref name="خبرگزاریو فارس">[https://www.farsnews.ir/amp/13921227000985[زبان خبرگزاریرمانلویی|رمانلویی]] فارسو [[کردهای قزوین|کردی]</ref>] و [[گیلک‌های قزوین|گیلکی]] سخن گفته می‌شود.