عهدنامه زهاب: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamed 2127 (بحث | مشارکت‌ها) جز اصلاح املا |
Hamed 2127 (بحث | مشارکت‌ها) اضافه کردن متن نامه سلطان مراد از کتاب تحقیقات سرحدیه برچسبها: افزودن القاب ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱۶:
== متن ترکی نامه سلطان مراد راجع به عهدنامه زهاب==
بسم الله الرحمن الرحيم الحمد لله لاحول ولا قوة الا بالله بیده مقاليد الأمور وبقدرته ظهوركل مقدوروالصلوة والتسليم على نبيه الكريم محمد افضل من اوتی الحكمة وفصل الخطاب وعلى آله الكرام واصحابه الفخام خير الآل وخير الاصحاب اما بعد چون مشیت جناب ذوالعرش المجيد وارادت حضرت فعال لما یرید ایله انتظام اسباب عالم ورتق و فتق امور بنی آدم مظاهر آیت کریمه الذين جاهدوا * ونظم كريم *والموفون بعهدهم اذا عاهدوا* اولان سلاطین روی زمین وخواقين هدایت قرينك توافق والفتلرینه وابسته وموقوف {وآراء اصابت آرالرينه ودایع خالق البرایا اولان ضعفاء رعایادن متاعب ومشاق مصروف} اولوب زیر جناح حمايتلرنده ممالك اسلامیه شوروشردن امين ومسالك مؤمنين كمال امن وسلامته رهين اوله كلوب خصوصا * أنا جعلناك خليفة في الأرض* مدلولنجه رتبه عالیه سلطنت کبری{امزی} و طبقه ساميه خلافت علیا مزی منتهى الغایه جمله {الغایات جمیعا} طبقات ایدوب خدمت حرمین شریفین شرفهما الله تعالی سعا دتیله ذات قدسی صفاتمزه شرف و عزت و متابعت سنت سنیه حضرت رسول الثقلين صلى الله عليه و سلم ایله دائره دولت وسلطنتزه وسعت و بسطت ویروب درون صفا مقرونمزی{مشحونمزی} انوارمحبت آل واصحاب ایله مجلا ومصفا و پیرویء طریق پرتوفيقلرين سبب راستکاری روز جزا ایلیوب* فاحكم بين الناس بالعدل * فحواسی اوزره مالك ممالك عدل و داد و * وجاهدوا في الله حق جهاده * امر لازم الامتثالی اوزره سالك مسالك غزا وجهاد ایدوب *ان ينصروا الله ینصركم *فحوای شریفی دائما اندیشه مزو مقتضای لطیفی ایله عملهمیشه کارو پیشه مزاولمغله شمشیر ظفر قرینمزی دفع کفار ومشرکین ایچون سد آهنین وکرد سرحد ممالك مسلمينه حصن حصين ايتمكله ایام دولت روزافزونمزه ثبات ودوام وسلسله سلطنت همایونمزه ابدالدهر استقرار واستحکام ویردی جل من لا يعد نعماؤه قدست ذاته واسماؤه عاليحضرت معالي منقبت سامی مرتبت گرامی منزلت مسند نشین اقلیم ایران حامی فارس و مازندران فرمانده ملك عجم شاه صفی دام منظورا بعنایة ربه الوفي حضور مضافات ظهورلرینه دعوات صافيات وتسلیمات وافيات اتحاف واهداسندن صكره انهاء مسالمت انتها بودرکه عتبه علیه كردون وقاروسده سنیه عالم مدارمزه عين الاعیان محمد قولي{ قلی} رزقت سلامته وساطینله نامه خلت ختامه لری واصل اولوب خلاصه فحوای بلاغت احتواسي *وجعل بينكم مودة * آیت الفت عنواننی تفسیر وبیان و *والقيت عليك محبة * کریمه کرامت نشاننی تقریروعیان ایدوب صراط مستقیم مصافاته مهتدی وشیمه كريمه قدمايه مقتدی او لملريله طالب صلح وصلاح و راغب فوز وفلاح اولوب بالفعل وزیراعظم جليل المقدار و جانب شرقده سردار وسپهسالارمزاولان دستوراکرم مشیر افخم نظام العالم ناظم مناظم الامم مصطفی پاشا ادام الله تعالي اجلاله به کوندريلان وكيلكز عمدة الخواص والمقربين صارو خان زید رشده زهاب نام محلده ملاقی اولدوغندن انتظام امور صلح وعهود وتنفيذ قضایای قطع حدود خصوصي مطارحه ومكالمه اولنوب بغداد و آذربایجان سمتلرنده اولان سنورو حدود دن چشان و بادرایی نام محللر جانب همایونمزه متعلق اولوب مندلجين قصبه سی و در تنگه وارنجه که درتنکه سرمیل نام محل سنور تعیین اولنوب مابينده اولان صحرالر یله جانب همایونمزه اولوب و یاننده اولان طاغ اوته طرفه قاله ودرنه ودرتنکه {میل باشی} سنورتعیین اولنوب جانب همایونمزه اوله و جاق عشيرتلر ینك ضیاء الدين وهارونی تعبیر اولنور قبیله لری طرف شریفمزه اولوب بيره ودردوبی او ته طرفه قالوب وطاغ او زرنده واقع اولان زنجير قلعه سی هدم وخراب اولوب قلعه مهدومه مزبوره نك غربي طرفنده اولان کویلکلر جانب همایونمزه قا لوب جانب شرقیده اولان کویلکلر اوته جانبه اوله وشهرزور {قلعسی} قربنده ظالم قلعه سنك اوستنده واقع اولان طاغك قلعه مزبوره یه ناظراولان اطرافی جانب همایونمزدن ضبط اولنوب واورمان قلعه سی توابعی کویلریله اوته طرفه قاله وشهرزوره چغان کدوکی سنور اولوب قزلجه وتوابعی ایله جانب همایونمزه ضبط اولنوب ومهربان وتوابعی اوته طرفه قاله وان سرحدنده قتور وماكو وقارص جانبنده مغازبرد قلعه لری طرفیندن بيقدر لمق اوزره قرارویرلمكين مشاراليهما نك {بر} منوال مشروح اوزره ایتدکلری قول و قراره راضی اولدوغکزی وفيما بعد معاهده ومصافات مراسمن رعایت ومواسات وموالات لوازمنی صیانت ایدوب ایمانمزه وفا ایلیه رز دیوب تعهد ایتدوککزی (و آنک کسرو خلفندن اباد اجتناب کوستردککزی)اول نامه ده تصريح ایدوب جانبکزدن کلان وثیقه مختومه مقبول همایونمزاولمسنى استدعا ایتدوکكز اجلدن انجاز الوعد من دلائل المجد محض آسایش خلايق وعباد وآرامش ممالك وبلاد ایچون بوصلح قرارداده وصلاح شمولى واصل رتبه قبول قيلوب شول شرطیله مقرر طوتلدیکه قطع وتعيين اولنان سنور وحدود داخلنده واقع اولوب جانب همایونمزه متعلق ومنسوب وسایه عدالت پایه مزله محمي بلدان وممالكدن محسوب اولان محال ومواضعدن وصحاری و اراضیدن قزلباش طایفه سنه ال چكدریلوب اگراراضی معموره واگر خالیه در الشي اذاثبت ثبت بلوازمه مقتضا سنجه توابع ولواحقلريله مؤکلان بارگاه اعلامز ومعتمدان درگاه معلامز ضبطلرنده او له وذکراولنان مواد دن ماعدا اخسقه وقارص و وان وشهرزور و بغداد و بصره نك وسایرسنورلرینه داخل اولان قلاع وبقاع ونواحی واراضى وصحاری و براری وقلال و جباله (اوته طرفدن) دخل وتعرض اولنميه واجداد عظاممز انارالله براهينهم زمان سعادت اقترانلرنده اسلافكزه كوندريلان عهد نامه لرک جمله شروط معتبره صریحه{صحیحه} سي الدين النصيحة كمله فصيحه سی اوزره زیرحکومتلرنده بعض اسافل وادانی یه حاشا ثم حاشا شيخين وذي النورين وزوجۂ مطهره رسول الثقلين وسائر اصحاب کزین وائمه مجتهدین رضوان الله عليهم اجمعين حضراتنه زبان درازلغه رخصیت ويرلمیوب منع اولنملریدر بررکره برو جهله رخصت ويرلمیه که بوصلح قرار داده إلى انتهاء القرون ثبات ودوامه مقرون اوله مادام که جانبكردن خلاف عهد وميثاق وموجب اختلاف وشقاق بر وضع ناهموار ظاهر وآشکار اولمیه طرف كامل الشرف پادشاهانه مزدن دخی بر منوال مذكوراوزره محرر ومسطوراولان شروط وقيود مرعی قيلنوب ایل ومملكتكزه تعرض اولنمامغيچون ارسال اولنان عهد نامه کزمقابله سنده اشبونامه همایون صدق مشحونمز کشیدہ سلك تحريرو بیان قیلنمشدر که مابینده خصومت برطرف و رعایت مراسم الفت وموافقت فوق ماسلف اوله وسفير مسفورشرف تقبيل بساط عزت انبساط پادشاهانه مزله مفتخر و مباهی اولوب آداب رسالتي كما هو حقه ادا ایتدکدنصکره اجازت علیه مزله جانبكزه عودت وانصرافه مرخص اولمغين نامه همایونمز تبلیغی خدمتنه تعيين اولنان درگاه سعادت دستگاهمز متفرقه لرندن افتخارالاماجد والاكارم متفرقه محمد دام مجده ایله همراه قیلنوب روانه اولديلرهمواره صلاح اندیشان دین و دولت مظهراحسان ملك منان باد برب العباد(بالنبی و آله مجاد) تحریرا في اوائل شعبان المعظم لسنه تسع وأربعين والف
== ترجمه فارسی نامه سلطان مراد راجع به عهدنامه زهاب==
اما بعد چون بمشیت جناب ذوالعرش المجید و السلامه حضرت فعال لما یرید انتظام اسباب عالم و رتق و فتق امور بنی آدم بتوافق و الفت سلاطین روی زمین و خوانین هدایت قرینی که مظهر آیه کریمه الذین جاهدوا و مصداق الموفون بعهدهم اذا عاهدو میباشد مربوط و موقوف بوده در زیر جناح حمایت ایشان ممالک اسلامیه از شور و شر مامون و مسالک مومنین بکمال امن و سلامت مرهون گردیده خصوصا بمدلول انا جعلناک خلیفه فی العرض رتبه عالیه سلطنت کبری و طبقه سامیه خلافت علیای ما را منتهی الغایات جمیع طبقات فرموده بسعادت خدمت حرمین الشریفین شرفهما الله تعالی ذات قدسی صفات ما را شرف و عزت بمتابعت سنت سنیه حضرت رسول الثقلین صلی اله علیه و سلم دایره دولت و سلطنت ما را وسعت و بسطت بخشوده درون صفا مشحون ما را بانوار محبت آل و اصحاب متجلی و مصفا و پیروی طریق پر توفیق ایشان را سبب رستگاری روز جزا نموده ما را بفحوای فاحکم بین الناس بالعدل و مالک ممالک عدل و داد بامر لازم المتثال جاهدو فی الله حق جهاده سالک مسالک غزا و جهاد فرموده و فحوای شریف ان تنصروا االله ینصرکم پیوسته اندیشه ما و عمل بمقتضای لطف خداوندی همیشه شغل و پیشه ما بوده شمشیر ظفر قرین ما را بجهته دفع کفار و مشرکین شد آهنین و درکرد سرحد ممالک مسلمین حصن حصین فرموده ایام دولت روزافزون ما را ثبات و دوام و سلسله سلطنت همایون ما را ابدالدهر استقرار و استحکام داد جل من لایعد نعمائه قدست ذاته و اسمائه پس از اهدا تسلیمات وافیات و استحاف دعوات صافیات بحضور مصافات ظهور اعلیحضرت معالی منقبت سامی مرتبت گرامی منزلت مسند نشین اقلیم ایران حامی فارس و مازندران فرمانده ملک عجم شاه صفی دام منظور ابغیایه رب الوفی انهاء مسالمت انتها اینکه نامه خلقت ختامه شما بواسطه عین الاعیان محمد قلی رزقت سلامته واصل عتبه علیه کردون و قاروسده سنیه عالم مدار ما گردیده خلاصه فحوای بلاغت احتوای آن آیت الفت عنوان و جعل بینکم موده را تفسیر و بیان و کریمه کرامت نشان و القیت علیک محبه را تقریر و عیان نمود چون بصراط مستقیم مصافات مهتدی بشمیه کریمه قدما مقتدی و طالب صلح و صلاح و راغب فوز و فلاح گردیده عمده الخوانین والمقربین ساروخان زید رشده فرستاد و وکیل شما با دستور اکرم مشیر افخم نظام العالم ناظم مناظم الامم مصطفی پاشا ادام اله اجلاله که وزیر اعظم بالفعل جلیل المقدارما و سردار سپه سالار جانب شرق است در محل موسوم به ذهاب ملاقات کرده انتظام امور صلح و عهود و تنفیذ قضایای قطع حدود را مطارحه و مکالمه نموده قرار شده است که از حدود و سنور واقعه در سمت بغداد و آذربایجان محلین موسومین به جسان و بادرائی متعلق بجانب همایون ما گردیده بلوک مندلیج تا درتنگ که محل موسوم بسر میل سنور در تنگ معین شده است باصحاری واقعه در میان آنها بجانب همایون ما و کوهی در قرب آن واقع است بآنطرف باقی مانده و میل باشی سنور شده درنه و درتنگ بجانب همایون ما بوده و از عشایر جاف قبایلی که ضیالدین و هارونی تعبیر میشوند بطرف شریف ما بوده بیره وزردوئی بآنطرف بماند زنجیر قلعه واقعه در بالای کوه هدم وخراب شده مزارع واقعه در طرف غربی قلعه مهدومه مزبوره بجانب همایون ما و مزارع واقعه در طرف شرقی آن بآنجانب بوده و از کوهی در نزدیک قلعه زور و آنطرف ظالم قلعه واقع شده آنچه ناظر به قلعه مزبوره است از طرف همایون ما ضبط شده قلعه اورامان با دهات تابعه آن بآنطرف بماند و گردنه چغان سنور شهر زور بوده بانضمام قزلجه و توابع آن بجانب همایون ما ضبط شده و مهربان و توابع آن بآنطرف بماند و در سرحد وان قلعه قطور و ماکو در جانب قارص قلعه مغازبرد از طرفین تخریب گردد و چون در ضمن نامه رضایت خودتان را بقول و قرار مشارالیهما بر منوال مشروح تصریح و تعهد کرده بودید که بعد از این مراسم معاهده و مصافات را رعایت و مواسات و موالات لازمه را صیانت کرده با ایمان خود وفا و از کسر و خلف آن اجتناب و ابا خواهید نمود و استدعا نموده بودید که وثیقه ممهوره واصله از جانب شما مقبول همایون ما گردد از آنجا که انجاز الوعد من دلایل المجد محض ملاحظه آسایش خلایق و عباد و آرامش ممالک و بلاد این صلح مقرر و صلاح شمول واصل رتبه قبول و بدین شرط برقرار و مقبول شد که از اراضی و صحاری و محال و مواضعی که از ممالک و بلدان محمیه بسایه عدالت مایه ما محسوب و در داخل حدود و سنوریکه قطع و تعیین شده است واقع و بجانب همایون ما متعلق و منسوب است طایفه قزلباشیه را تخلیه ید شده بمقتضای الشی اذا ثبت ثبت بلوازمه چه اراضی معموره و چه خالیه با توابع و لواحق خود در ضبط موکلان بارگاه اعلی و معتمدان درگاه معلای ما بوده علاوه بمواد مذکوره بقلاع و بقاع و نواحی و اراضی و صحاری و براری و قلال و جبال داخله بسنور آخسقه و قارص و وان و شهرزور و بغداد و بصره از آنطرف دخل و تعرض و تصرف نشود بموجب شروط معتبره و صحیحه عهدنامهائی که در زمان سعادت اقتران اجداد اعظام ما انارالله تعالی براهینهم با سلاف شما فرستاده شده و بمدلول کلمه فصیحه الدین النصیحه اسافل و ادانی کائنه در زیر حکومت شما نسبت بحضرات شیخین و ذوالنورین و زوجه مطهره رسول الثقلین و سایر اصحاب کزین و ائمه مجتهدین رضوان اله تعالی علیهم اجمعین حاشا ثم حاشا رخصت زبان درازی نیافته ممنوع باشند و دیگرباره باین معنی بهیچوجه مرخص نشوند که بدینواسطه همین صلح مقرر الی انتها القرون بدوام و ثبات مقرون آید و مادامی که از جانب شما خلاف عهد و میثاق و موجب اختلاف و شقاق یک وضع ناهموار ظاهر و آشکار نشده است از طرف قرین التشرف پادشاهانه ما نیز بر منوال مذکور قیود و شروطی که محرر و مسطور گشت مرعی گردیده تعرضی بایل و مملکت شما نخواهد بود بنابراین در مقابل عهدنامه مرسوله شما این نامه همایون صدق مشحون قلمی و تحریر شد که در میانه خصومت برطرف و رعایت مراسم الفت و مرافقت فوق ما سلف باشد و سفیر منصور بشرف تقبیل بساط عزت انبساط پادشاهانه ما مفتخر و مباهی گردیده آداب رسالت را کما هو حقه ادا نموده پس از ان باجازت علیه ما بمعاودت و انصراف جانب شما مرخص و بهمراهی افتخار الا ماجد و الاکارم متفرق محمد دام مجده که از جمله متفرقان درگاه سعادت دستگاه ما و بخدمت تبلیغ نامه همایون معین است روانه گردیدند هموراره صلاح اندیشان دین و دولت مظهر احسان ملک منان باد برب العباد بالنبی واله الامجاد حرر فی اوایل شهر شوال سنه یکهزار و چهل و نه هجری
== منابع ==
| |||