قبیله‌های عرب: تفاوت میان نسخه‌ها

قبایل عربِ [[شام (سرزمین)|شام]] تا اواخر قرن ششم میلادی عموماً به دین [[مسیح]] گرویده بودند و چیزی از دین کهن در میانشان نمانده بود. بعد ازگسترش اسلام نیز این‌ها خیلی دیر- و با آهنگی آهسته در طی یکی دوقرن- [[مسلمان]] شدند. از این رو در جریان سخن از شکلگیری اسلام‌های متنازع که موضوع این نوشتار است به این‌ها اشاره‌ای نخواهد رفت. دراینجا همینقدر اشاره کنم که مبلغان مسیحی قبایل عرب شام- مخصوصاً قبایل ایاد- که برای تبلیغ یکتاپرستی به میان قبایل عربستان می‌رفتند و در مناسبتها و بازارهای فصلی سخنرانی میکرند و شعر می‌خواندند اثر بسیار محسوسی در توجه دادن قبایل درون عربستان به [[یکتاپرستی]] داشتند؛ و داستان‌های بسیاری از این مبلغان وارد کتاب‌های سیره و تاریخ اسلام شده‌است که جای سخن از آن‌ها دراینجا نیست.

علاوه براین‌ها دو مجموعه کوچکِ دیگر به نام‌های اَزُد و [[عبدالقیس]] نیز در سواحل جنوبی [[خلیج فارس]] - ازحد ظفار و عُمان درمرور از امارات کنونی تا [[قطر]] و [[بحرین]] کنونی- می‌زیستند که به علل جغرافیائی از بقیه قبایل عربستان جدا افتاده بودند و ارتباطی با رقابت‌های قبایلی درون عربستان نداشتند، و از این نظر در جُستار کنونی جا نمی‌گیرند. این‌ها از روزگار [[هخامنشی]] در درون مرزهای سنتی ایران واقع می‌شدند و تا اواخر قرن ششم میلادی آئین‌های [[مزدیسنا|مزدایسنا]] و [[مسیحیت]] درآن‌ها رواج یافته بود، و درآستانه ظهور اسلام تابع ایران ساسانی بودند.