آثار ملی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

ثبت آثار ملی را [[محمدعلی فروغی]] در ایران باب کرد. او در دوازدهم آبان ۱۳۱۲ «قانون حفظ آثار عتیقه» را در [[مجلس شورای ملی]] به تصویب رساند که همه آثار هنرى،هنری، ابنیه و اماکنىاماکنی که تا پایان دوره [[زندیه]] پدید آمده بود را آثار ملىملی ایران به شماربه‌شمار می‌آورد و زیر حفاظت و نظارت دولت مى‌بردمی‌برد. این قانون دولت را مکلف کرد همه آثار ملىملی را شناسایی و فهرست کند و به اطلاع عموم برساند. کسانی که آثار ملی در اختیار داشتند موظف شدند به دولت اطلاع دهند و پس از آن نیز آن اثر را در مالکیت خود نگه دارند اما در عین حال دولت حق هر گونه اقدامی در جهت حفظ آن اثر را داشت. انتقال مالکیت اثر نیز با اجازه و زیر نظر دولت ممکن بود. <ref name=":0">{{یادکرد وب |عنوان=مذاکرات جلسه ۱۷۲ دوره هفتم مجلس شورای ملی دوازدهم آبان ۱۳۰۹ |نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87جلسه-172-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3صورتمجلس-%D8%B9%D8%B5%D8%B1عصر-%D8%B1%D9%88%D8%B2روز-%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87دوشنبه-%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85دوازدهم-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%87آبانماه-1309-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82مطابق-11-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%89%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D9%89جمادىالاخرى-1349}}</ref>

قانون حفظ آثار عتیقه برای هر گونه آسیب زدن به آثار ملی یا اقداماتی در مجاورت این آثار که سبب «تزلزل بنیان یا تغییر صورت» آنها شود، پنجاه تا هزار تومان جریمه تعیین کرد. برای معامله این آثار بدون اطلاع و اجازه دولت، جزاىجزای نقدىنقدی برابر بهای فروش آن تعیین شد. <ref name=":0"/>

این قانون، حفر اراضىاراضی و کاوش براىبرای استخراج آثار ملىملی را منحصراً حق دولت اعلام کرد. مالکان اراضی خصوصی حق امتناع از اجازه حفارىحفاری نداشتند و فقط مى‌توانستندمی‌توانستند در برابر زمینىزمینی که از استفاده آن محروم مى‌شدندمی‌شدند یا خسارت احتمالی، حقی طلب کنند. اگر کاوشگری غیر از دولت اثری ملی کشف می‌کرد، دولت می توانستمی‌توانست تا ده فقره از اشیاىاشیای کشف شده را به انتخاب خود تملک کند و از بقیه، نصف را به کاشف واگذار و نصف دیگر را ضبط کند. اشیایی که سهم دولت بود باید در مجموعه‌ها و موزه‌هاىموزه‌های دولتىدولتی نگهداری می‌شد و فروش آنها ممنوع بود. <ref name=":0"/>