'''هَشت‌پا''' یا '''اُختاپوس'''<ref>(از یونانی: Οκτάπους، به معنی هشت‌پا)</ref> {{علمی|Octopoda}} یک جانور آبزی از رده [[سرپایان]] است که در بخش‌های گوناگونی از اقیانوس‌های جهان، به‌ویژه در [[آبسنگ مرجانی|آب‌سنگ‌های مرجانی]] زندگی می‌کند. ۳۰۰ گونه از هشت پا شناسایی شده که این تعداد، یک‌سوم از تمامی گونه‌های سرپایان را تشکیل می‌دهد. هشت‌پاه، از زیرردهٔ [[نیام‌داران]] (''Coleoidea'')، بالاراستهٔ [[هشت‌پاریختان]] (''Octopodiformes'') و راستهٔ هشت‌پایان (''Octopoda'') است. یک پژوهش علمی جدید نشان داده که اختاپوس‌ها عجیب‌تر از آن هستند که تصور می‌شد. آزمایش‌های علمی روی دی‌ان‌ای این نرم‌تنان ثابت کرده‌است که تبار آنها با هیچ‌یک از جانداران روی زمین شباهت ندارد.{{مدرک|توضیح=|تاریخ=}}
[[هشت‌پای غول آرام]] که در ساکنساکنِ [[اقیانوس آرام]] است با وزن حدود ۷۱ کیلوگرم، بزرگترین سرده، [[سرپایان]] و در حقیقت بزرگترین هشت‌پا است.<ref>Cosgrove, J.A. 1987. Aspects of the Natural History of ''Octopus dofleini'', the Giant Pacific Octopus. M.Sc. Thesis. Department of Biology, University of Victoria (Canada), 101 pp.</ref> کوچک‌ترین گونه نیز [[Octopus wolfi|هشت‌پای وولفی]] با {{convert|2.5|cm|in|0|abbr=on}} و وزن {{convert|1|g|oz|2|abbr=on}} است که در عمق {{convert|10|and|100|ft|m|0|abbr=on}} یافت می‌شود.<ref>{{cite news |title=''Octopus wolfi'' |author=Main, Douglas |url=http://www.newsweek.com/its-world-octopus-day-here-are-eight-awesome-octopodes-380982 |newspaper=Newsweek: Tech and Science |date=10 August 2015 |accessdate=1 May 2017}}</ref> بخش بسیار زیادی از بدن هشت‌پاها از بافت نرم ساخته شده و به عبارت دیگر، فاقد استخوان‌بندی هستند که همین موضوع به آنها اجازه می‌دهد خود را برای مدت‌های طولانی به راحتی انقباض و انبساط نمایند. به دلیل همین ویژگی، هشت‌پا می‌تواند با فشرده‌نمون بدن، از روزنه‌های کوچک عبور نماید. این ویژگی خاص باعث می‌شود تا حتی گونه‌های بزرگ‌تر نیز توان عبور از روزنه‌هایی به قطر {{convert|2.5|cm|in|0|abbr=on}} را داشته باشند.<ref>{{cite book|last=Courage|first=K. H.|year=2013|title=Octopus!, The Most Mysterious Creature in the Sea|url={{google books |plainurl=y |id=eSMRlaceRIEC}}|publisher=Penguin Group|isbn=978-0-698-13767-7}}</ref>
