دلشدگان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''''دلشدگان''''' فیلمی در ژانر [[درام تاریخی]] به کارگردانی [[علی حاتمی]] است. او این فیلم را در سال [[۱۳۷۰ (خورشیدی)|۱۳۷۰]] کارگردانی کرد. او علاوه بر کارگردانی این فیلم، نویسندهٔ فیلم نامه،فیلم‌نامه، تهیه‌کننده و طراح صحنهٔ آن نیز بوده‌استبوده است.

از آن‌جا که داستان فیلم دربارهٔ موسیقی ایرانی است، سرشار از صحنه‌هایی است که به نوازندگی و فرهنگ اهالی موسیقی در [[دوران قاجار]] می‌پردازد. این صحنه‌ها با توانایی منحصر به فرد [[علی حاتمی]] در خلق فضاهای قدیمی همراه شده‌استشده است. و برای ضبط تصاویر پاریس راهی کشور مجارستان شهر بوداپست شد .هم‌چنین می‌توان موسیقی این فیلم را، که ساخته [[حسین علیزاده]] است، به عنوان یکی از نقاط قوت آن برشمردبر شمرد. این موسیقی با صدای آواز [[محمدرضا شجریان]] همراه شده‌است،شده است، که به‌جای خوانندهٔ فیلم-[[امین تارخ]]- خواند؛ ولی اجازهٔ لب خوانیلب‌خوانی به او داده نشد. به همین خاطر، در صحنه‌های تصنیف خوانی فیلم هرگز نمای بسته از خواننده نمایش داده نشد. آواز تک تارخ که بعد از دل باختن به شاهزاده ترک ([[لیلا حاتمی]]) خوانده می‌شود از به یاد ماندنی‌ترین لحظات فیلم است.

بر اساس گفته‌های حسین علیزاده در مستند (معلم بی استاد) دربارهٔ زندگی علی حاتمی، تمامی شعرهای تصنیف‌ها در فیلم و اثر صوتی دلشدگان در نشر دل آواز، سروده علی حاتمی می‌باشد؛ و در نهایت [[فریدون مشیری]] شعرها و آهنگ‌های فیلم را بررسی کرد و مورد بازبینی قرار دادکرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =|نشانی =http://mamakaroni.blogfa.com/post-157.aspx|عنوان =مصاحبه با شحریان دربارهٔ فیلم دلشدگان|ناشر =|تاریخ =|تاریخ بازدید =۲۰۱۱-۰۶-۱۶|archiveurl =https://web.archive.org/web/20120604165827/http://mamakaroni.blogfa.com/post-157.aspx|archivedate =۴ ژوئن ۲۰۱۲|dead-url =yes}}</ref>

فیلم برداشتی آزاد و شخصی از سه داستان واقعی در زمان قاجار است که در آن گروهی از نوازندگان سازهای ایرانی برای پر کردن صفحه موسیقی به خارج از کشور سفر می‌کنند. اولین داستان مربوط می‌شود به سفر نوازندگان مشهور موسیقی ایران به شهر [[پاریس]] در سال ۱۲۸۶ شمسی در دوران [[محمدعلی شاه قاجار]] به سرپرستی [[آقاحسینقلی]] برای ضبط صفحه موسیقی. دومین داستان نیز سفر گروهی از هنرمندان برای ضبط صفحه به شهر [[لندن]] با حمایت یک تاجر ارمنی به نام هامبارسون است که پس از بازگشت از لندن میان وی و هنرمندان مشکلاتی به‌وجود می‌آید و قرارداد ضبط فسخ می‌شود. سومین داستان نیز سفر گروهی دیگر از موسیقیدانان به همین منظور به شهر [[تفلیس]] در سال ۱۲۹۳ شمسی است. سفر سوم در دوران [[احمد شاه قاجار]] به وقوع می‌پیوندد. در این سفر [[سید حسین طاهرزاده]]، [[اقبال آذر]]، [[درویش خاندرویش‌خان]]، [[باقرخان رامشگر]] و [[عبدالله دوامی]] همراهان سفر هستند که معروف است درویش خان برای هزینه‌های این سفر خانه خود را گرو بانک گذاشته‌است. آثار ضبط شده در این سفر به سبب وقوع جنگ دوم جهانی به‌طور کامل به ایران نمی‌رسند.<ref>گلبانگ سربلندی، بهمن کاظمی، انتشارات فرهنگستان هنر، سال 1389</ref>

در فیلم دلشدگان نیز (که برداشتی از هر سه سفر برای ضبط موسیقی است) یکی از تجار ایرانی - ارمنی به عنوانبه‌عنوان واسطهٔ دربار [[احمد شاه قاجار]] و هنرمندانی غیر وابستهغیروابسته به دولت می‌شود تا ایشان با هزینهٔ [[کمپانی هند شرقی بریتانیا|کمپانی هند شرقی]] برای ضبط صفحه به پاریس بروند. در این سفر تاجر ایران به عهد خود وفا نکردهنمی‌کند و نهایتاً هنرمندان توافق می‌کنند که هزینه ضبط موسیقی را خودشان شخصاً تقبلتقبّل کنند تا این میراث برای همیشه باقی بماند. در این سفر هر کس خاطرات گذشتهٔ خود را به نوعیبه‌نوعی مرور یا بازگو می‌کند و سرانجام خوانندهٔ گروه به نام طاهر (با بازی [[امین تارخ]]) دلباختهٔ شاهزادهٔ نابینای تُرک (با بازی [[لیلا حاتمی]]) می‌شود و در غربت جان می‌سپارد.

بیشتربیش‌تر اشکالات دلشدگان از جنس انتقادات وارده به [[هزاردستان (مجموعه تلویزیونی)|هزاردستان]] و [[کمال‌الملک (فیلم)|کمال‌الملک]] بوده‌استبوده است که حاتمی اغلب موقعیتی مستند و تاریخی را به متنی تخیلی مبدل می‌سازد، به گونه ای که به سختی می‌توان متن تاریخی را از متن داستانی تفکیک کرد و مخاطب در فضایی سردرگم به‌سر می‌برد که نمی‌داند این داستان واقعیتی بیرونی دارد یا خیر.