'''نژادپرستی''' یا '''تبعیض نژادی در ایران''' با عدم آگاهی‌بخشی، باعث اعمال تبعیض گسترده در شکل [[برده‌داری نوین در ایران|برده‌داری]] یا نادیده‌گرفتن سایر گروه‌ها از سوی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|حکومت]] و [[جامعه]] در [[ایران]] شده‌است. نگاه‌های برتری‌جویانه در آثار برخی از نویسندگان ایرانی در اشکال توهین به [[سیاه‌پوست|سیاه‌پوستان]]، [[یهودستیزی در ایران معاصر|یهودستیزی]]، [[عرب‌ستیزی در ایران|عرب‌ستیزی]] و غرب‌ستیزی دیده شده‌است.
سیاست‌های [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] همواره بر بست و گسترش تبعیض متمرکز بوده‌است. [[نژادپرستی]] دولتی در ایران از سوی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] به شکل نادیده‌گرفتن زبان اقوام غیر فارس زبان در شکل کشتار زبانی این قومیت‌ها و [[پاکسازی قومی|پاکسازی قومی]] [[مردم عرب]] اهواز دیده شده‌است، همچنین نیروهای نیابتی تحت حمایت این حکومت در خارج از ایران اقدام به کاهش جمعیت اعراب سنی و کردها در کشورهای عراق و سوریه کرده‌اند. براساس [[اعلامیه جهانی حقوق بشر|اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر]] [[سازمان ملل متحد]]، دولت‌ها باید اقدامات مقتضی را انجام دهند تا در صورت امکان، افراد متعلق به اقلیت‌ها، فرصت کافی برای یادگیری زبان مادری خود یا آموزش به زبان مادری خود را داشته باشند، و بتوانند در اماکن خصوصی و عمومی بدون هیچ محدودیت یا تبعیضی از آن استفاده کنند. با این حال زبان‌زدایی قومیت‌ها همواره از سیاست‌های رسمی در ایران بوده‌است.
نژادپرستی در تعریف قدیمی آن مبتنی بر فرض نابرابری جنس بشر از لحاظ بیولوژیک است و نتیجه آن، نسبت دادن پیشرفت یا عقب ماندگی ملت‌ها به خصوصیات ژنتیکی غیرقابل تغییر است. اما با تحقیقات و مطالعات زیست‌شناسی و مردم‌شناسی جدید، تفاوت‌های بیولوژیکی و نظرات پیرامون آن و به تدریج مفهوم [[نژاد (انسان)|نژاد]] در جهان علم بی‌اعتبار شد.
نژادپرستی به صورت کلی به معنای اعتقاد بر این است که رفتارهای شخص ناشی از ویژگی‌های ارثی و ثابتی است که در آن فرد از پیوندگیری خود با زمینه‌های نژادی‌اش تأثیر گرفته و سپس هر یک از این صفات متمایز در رابطه با برتر یا پست‌تر دانستن او ارزش‌گذاری شود، این نگاه خود دلالت بر ساختی اجتماعی دارد که در آن گروهی از افراد برتر از دیگران دانسته می‌شوند که خود نتیجهٔ عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی می‌تواند باشد و قدرت را در دست گروه‌هایی خاص قرار می‌دهد و در عین حال دیگران را از آن محروم می‌کند. ایران با آن که دارای ساختاری [[چندگانگی فرهنگی|چندفرهنگی]]، چند ملیتی و [[چندزبانی]] است اما [[مردم آذری|آذری‌ها]]، [[مردم کرد|کردها]]، [[مردم عرب|عرب‌ها]]، [[مردم بلوچ|بلوچ‌ها]]، [[ترکمن‌ها]] و کلیه اقوام غیر فارسی‌زبان در سدهٔ گذشته تحت عمل کشتار زبانی، نابودی فرهنگی و یکسان‌سازی اجباری بوسیلهٔ ملی‌گرایی و نژادپرستی در برتری دادن به قوم پارس قرار گرفته‌اند نگاه تبعیض آمیز از طرف هر یک از قومیت‌ها نسبت به یکدیگر نیز ممکن است اعمال شود؛ و از نظر نژادی به اعمال تبعیض نسبت به [[ایرانیان آفریقایی‌تبار]]، [[مردم عرب]] و [[یهودیان]] ظهور پیدا کرده‌است. به علاوه تبعیض علیه ملیت‌ها در قالب [[افغان‌های مقیم خارج|افغان‌ستیزی]] و غرب‌ستیزی مورد بررسی قرار گرفته‌است.
