گارد جاویدان (هخامنشی): تفاوت میان نسخه‌ها

|فرمانده کل قوا = [[شاهنشاهان هخامنشی]]

}}

 

از زمان کوروش بزرگ هخامنشیان صاحب سپاه ثابتی بوده‌اند به نام «جاویدان ها» که متشکل از ده هزار نفر بوده‌است. این گارد از این رو گارد جاویدان نامیده می‌شد که در صورت بیماری، زخمی شدن یا مرگ یکی از اعضاء بی‌درنگ کسی از ذخیره‌ها جای او را می‌گرفت. افراد گارد ده هزار نفری جاویدان و هنگ گارد سواره تشکیل نخبگان سپاه هخامنشی را می‌دادند.

گروه هزار نفریِ نخست، یعنی هنگی که نیزه‌هایش به انار زرین ختم می‌شد، «هنگ محافظان» بود. این‌ها همه پارسی بودند و بسیار مشهور و هراس‌انگیز. محافظت از شاهنشاه به هنگ محافظ سپرده شده بود و از این رو به هنگام نبرد، درست در جلو و کنار فرمانروا قرار می‌گرفتند. به هنگام بار در دربار نیز افراد این گارد نزدیک تر از دیگر سپاهیان به شاه می‌ایستادند؛ چون پاسداری از شاه وظیفهٔ اصلی آن‌ها بود، فقط هنگی که قبضهٔ نیزه‌هایشان زرین بود مجهز به سپر بودند. در عوض باید از تیر و کمان و ترکش صرف نظر می‌کردند، اما دشنهٔ کوتاه ایلامی داشتند.

 

 

[[پرونده:Archers frieze Darius 1st Palace Suse Louvre AOD 488 a.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|سنگ‌نگاره کمان‌داران، تزئینات مجلل و معروف از بخش مسکونی کاخ آپادانا، ساخته شده توسط [[داریوش اول]] در شوش را نمایش می‌دهد. این کتیبه از آجر سفالی براق ساخته شده‌است و بلندی آن ۴٫۷۵ متر و پهنای آن ۳٫۷۵ متر می‌باشد. [[هرودوت]] تاریخ‌نگار یونانی این سپاه برگزیده را '''جاویدان''' می‌دانست. از این کتیبه هم‌اکنون در [[موزهٔ لوور]] در فرانسه نگهداری می‌شود.]]

 

هرودوت تنها کسی است که آنان را ''جاویدانان'' لقب می‌دهد. منابع ایرانی از وجود یک سپاه همیشگی که اعضای آن را مبارزان عشایر ایرانی تشکیل می‌دهند، خبر داده‌اند اما آنان را با نام ''جاویدان'' نمی‌خوانند. برخی از تاریخ‌دانان معاصر این ایده را مطرح کرده‌اند که هرودوت واژه ''anûšiya'' (همنشین) را با واژه ''anauša'' (جاودان) اشتباه گرفته‌است؛ با این حال <bdi>[[رودیگر اشمیت]] این احتمال را رد می‌کند.{{sfn|Encyclopaedia Iranica}}</bdi>

 

== میراث ==

=== گارد جاویدان ساسانی ===

{{اصلی|گارد جاویدان (ساسانی)}}

 

=== گردان جاویدان امپراتوری روم شرقی ===

 

=== گردان جاویدان امپراتوری ناپلئون ===

[[File:AchaemenidSoldiers.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:AchaemenidSoldiers.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|رژه گارد جاویدان هخامنشی در [[جشن‌های دوهزار و پانصد سال شاهنشاهی ایران|جشن‌های دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی ایران]].]]

 

== جستارهای وابسته ==

* [[گارد جاویدان (پهلوی)]]

* [[گارد پرتورین]] (گارد ویژه امپراتوران روم باستان)