|
== اَکسِل خودرو ==
اَکسِل هااَکسِل‌ها جز جدایی ناپذیر وسایل نقلیه چرخدار هستند. در سامانه تعلیق اَکسِل دوار (live-axle) ، وظیفهوظیفهٔ ی اَکسِل هااَکسِل‌ها انتقال [[گشتاور نیرو|گشتاور]] به چرخ و همچنین حفظ موقعیت چرخ هاچرخ‌ها نسبت به یکدیگر و بدنه خودرو می باشدمی‌باشد. محورهای موجود در این سامانه باید بتوانند وزن وسیله نقلیه به اضافه بار مجاز را تحمل کنند. [[پرونده:Rollingstock axle.jpg|بندانگشتی|250px|چرخ هایچرخ‌های واگن قطار به یک اَکسِل (میله صاف) وصل می شوند ،می‌شوند، به گونه ای که هر دو چرخ بصورت هماهنگ می چرخندمی‌چرخند.]]در سامانه اَکسِل غیر فعالغیرفعال (non-driving axle)، اَکسِل هااَکسِل‌ها بدون شافت خواهند بود و فقط به عنوان سامانه تعلیق و فرمان کار می کندمی‌کند. در اکثر خودرو هایخودروهای تک دیفرانسیل، در صورتی که چرخ هایچرخ‌های جلو خودرو متحرک باشند، در چرخ هایچرخ‌های عقب از این سامانه استفاده می شودمی‌شود و بالعکس.
== ویژگی هایویژگی‌های ساختاری و طراحی ==
[[پرونده:0 Series Shinkansen Wheel-06.jpg|بندانگشتی|چرخ سری 0۰ شینکانسن که در قطارهای پرسرعت ژاپنی استفاده می شودمی‌شود]]
محور مستقیم (straight axle) یک شافت سخت و محکم است که یک چرخ را در سمت چپ وسیله نقلیه به یک چرخ دیگر در سمت راست متصل می کندمی‌کند و میزان چرخش هر دو چرخ را یکسان نگه می داردمی‌دارد. این طرح می تواند چرخمی‌تواند هاچرخ‌ها را تحت فشار شدید در موقعیت خود ثابت نگه دارد و بنابراین می تواندمی‌تواند بارهای سنگین را تحمل کند. از محورهای مستقیم در قطارها (یعنی لکوموتیوها و واگنواگن‌های های راه آهنراه‌آهن) ، محورهای عقب کامیون هایکامیون‌های تجاری و خودروهای سنگین و آفرود استفاده می شودمی‌شود. در این اکسلاکسل‌ها ها می توانمی‌توان با محصور کردن محور در یک محفظه ،محفظه، از آن محافظت و استحکامش را تقویت کرد.
در اسپلیت اکسل هااکسل‌ها (split-axle) ، چرخ هر طرف به یک شافت جداگانه متصل است. خودرو هایخودروهای سواری مدرن دارای محورهای اسپلیت اکسل متحرک هستند. در برخی از طراحی ها ،طراحی‌ها، این امر باعث تعلیق مستقل چرخ هایچرخ‌های چپ و راست می شودمی‌شود و در نتیجه خودرو سواری نرم تری خواهد داشت. حتی در صورتی که سامانه تعلیق مستقل نباشد ،نباشد، اسپلیت اکسل هااکسل‌ها اجازه استفاده از دیفرانسیل را دارند و به این ترتیب چرخ هایچرخ‌های محرک چپ و راست با چرخش خودرو با سرعت هایسرعت‌های مختلف حرکت می کنندمی‌کنند و باعث بهبود کشش و افزایش عمر لاستیک ها میلاستیک‌ها شوندمی‌شوند
اکسل هایاکسل‌های چند محوره (tandem axle) یک گروه از دو یا چند محور است که نزدیک به هم قرار دارند. در کامیون هاکامیون‌ها از چنین پیکربندی برای ایجاد ظرفیت وزن بیشتر استفاده می شودمی‌شود. تریلرها معمولاً دارای اکسل هایاکسل‌های چند محوره در عقب هستند.
اکسلاکسل‌ها ها به طوربه‌طور معمول از فولاد SAE با درجه 41xx و یا فولاد SAE با درجه 10xx ساخته می شوندمی‌شوند. فولاد SAE با درجه 41xx معمولاً با نام فولاد کروم مولیبدن (کروم-مولی) شناخته می شودمی‌شود در حالی که فولاد SAE با درجه 10xx به عنوان [[فولاد کربنی]] شناخته می شودمی‌شود. تفاوت هایتفاوت‌های اصلی بین این دو مورد این است که فولاد کروم مولی به طوربه‌طور قابل توجهی در برابر خم شدن یا شکستن مقاومت بیشتری دارد ولی جوشکاری آن با ابزار هایابزارهای جوشکاری معمولی بسیار دشوار است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Drivetrain Parts - Axles & Axle Bearings|نشانی=https://web.archive.org/web/20131104110205/http://www.ringpinion.com/b2c/PartCats.aspx?SearchMode=SubCat&ParentID=2|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2013-11-04|بازبینی=2020-12-06}}</ref>
== محور گرداننده ==
[[پرونده:2008-04-23 Axle splines.jpg|بندانگشتی|محور گرداننده یگردانندهٔ جلو]]
به محوری که توسط موتور یا یک محرک بچرخد ،بچرخد، محور گرداننده گفته می شودمی‌شود.
در خودرو هایخودروهای مدرنی که [[خودروی محورجلو|محورجلو]] هستند ، بههستند، طوربه‌طور معمول محور به گیربکس (جعبه دنده و دیفرانسیل) متصل می شودمی‌شود که به آن ترنس اکسل (''transaxle'') می گویندمی‌گویند. محور گرداننده یک اسپلیت اکسل با دیفرانسیل و [[مفصل همه‌کاره|مفصل دوار]] بین دو نیم محور است. هر نیم محور با استفاده از اتصال ثابت (CV) به چرخ متصل می شودمی‌شود که به مجموعه چرخ اجازه می دهدمی‌دهد تا آزادانه حرکت کند.
در خودرو هایخودروهای دیفرانسیل عقب و کامیون ها ،کامیون‌ها، موتور یک [[میل کاردان]] را (که شافت پروانه نیز نامیده می شودمی‌شود) می چرخاندمی‌چرخاند که نیروی چرخشی را به محور محرک در عقب خودرو منتقل می کندمی‌کند. در این حالت ،حالت، یک نیم محور یا نیمه شافت دیفرانسیل را به چرخ عقب سمت چپ متصل می کند ،می‌کند، نیمه شافت دوم نیز همین کار را با چرخ عقب راست انجام می دهد.می‌دهد؛ بنابراین دو نیم محور و دیفرانسیل محور عقب را تشکیل می دهندمی‌دهند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Drive Axle Repair & Axle Replacement Service - Axle Doctor|نشانی=http://www.axlerepair.com/drive-axle-repair.html|وبگاه=www.axlerepair.com|بازبینی=2020-12-06|کد زبان=en-US|نام=Axle Surgeons of California|نام خانوادگی=Inc}}</ref> محور گرداننده جلو نیروی محرکه کامیون را ایجاد می کندمی‌کند.
در برخی از وسایل نقلیه ساده ،ساده، مانند ماشین هایماشین‌های کارتینگ تفریحی ،تفریحی، ممکن است دارای یک چرخ متحرک باشند که در آن محور گرداننده یک اسپلیت اکسل است که فقط یکی از دو شافت آن به موتور وصل است ،است، و در ماشین هایماشین‌های کارتینگ ماسبقه ای هر دو چرخ بدون دیفرانسیل به یک شافت متصل هستند.
== اکسل مرده ==
اکسل مرده ،مرده، که (lazy axle) نیز نامیده می شود ،می‌شود، بخشی از پیشرانه نیست ،نیست، بلکه محوری است که به بخش محرک یا موتور متصل نیست و می تواندمی‌تواند آزادانه بچرخد. معمولاً اکسل عقب خودرو هایخودروهای [[خودروی محورجلو|محورجلو]] ، اکسل مرده استمرده‌است. بسیاری از کامیون هاکامیون‌ها و تریلرها از اکسل هایاکسل‌های مرده برای تقسیم وزن بار استفاده می کنندمی‌کنند. در نیمه تریلرها ،تریلرها، تجهیزات مزرعه و برخی ماشین آلات سنگین ساختمانی نیز همین اکسل هااکسل‌ها به کار می روندمی‌روند. در بعضی از این اکسل هااکسل‌ها برای کم شدن ساییدگی غیرضروری لاستیک ها ،لاستیک‌ها، چرخها فقط در صورت بارگیری زیاد با زمین تماس پیدا می کنندمی‌کنند.
== محور بالا گیر ==
[[پرونده:Triaxle dump truck 2005-10-06.km.jpg|بندانگشتی|کامیونی با یک محور بالاگیر که در حالت بالا قرار دارد.]]
از این نوع محور (Lift axle) در برخی از کامیون هایکامیون‌های کمپرسی و تریلرها استفاده می شودمی‌شود (همچنین با نام ''airlift axle'' یا ''drop axle'' شناخته می شودمی‌شود) ، که معمولاً به صورت مکانیکی بالا یا پایین می شوندمی‌شوند. برای افزایش ظرفیت وزن یا توزیع وزن بار روی چرخچرخ‌های های بیشتر ،بیشتر، محور پایین می آیدمی‌آید. در صورت عدم نیاز ،نیاز، محور از زمین برداشته می شودمی‌شود تا ساییدگی لاستیک هالاستیک‌ها و استهلاک محور را کاهش دهد و باعث افزایش چسبندگی در چرخ هایچرخ‌های باقیمانده شود. بلند کردن یک محور همچنین باعث می شودمی‌شود که در پیچ هایپیچ‌های بسیار تند ،تند، سایش جانبی آن با جاده کاهش یابد واجازه می دهدمی‌دهد تا وسیله نقلیه با سرعت بیشتری بچرخد. در برخی از مواقع، برای دور زدن کامل وسیله نقلیه نیاز است که محور اضافی بلند شود.
چندین شرکت وجود دارند که کامیون و تریلر هایتریلرهای خود را به سامانه کامپیوتری کنترل بالاگیر (computer-controlled airlift) مجهز کرده اندکرده‌اند و با رسیدن ظرفیت بار محور اصلی به حد مجاز ،مجاز، محورهای مرده به صورت خودکار پایین می آیندمی‌آیند. محورهای مرده را می توانمی‌توان در صورت لزوم با فشار دادن یک دکمه ،دکمه، برای قدرت مانور بیشتر ،بیشتر، بلند کرد.
محورهای بالا گیر اولین بار در دهه 1940۱۹۴۰ میلادی مورد استفاده قرار گرفتند. در ابتدا محور توسط دستگاه هایدستگاه‌های مکانیکی بلند می شدندمی‌شدند. سپس سیستم هیدرولیک جایگزین بالابرهای مکانیکی شد. یکی از اولین تولیدکنندگان سیستم بالابر هدرولیکی اکسلاکسل‌ها ها Zetterberg واقع در Östervåla سوئد بود و اسم برند آن هاآن‌ها Zeta-lyften نام داشت.
محورهای متحرکی که قابلیت بلندشدن نیز داشتند در سال 1957۱۹۵۷ توسط شرکت فنلاندی تولید کنندهتولیدکننده کامیون [[واناجان|Vanajan Autotehdas]] اختراع شد ،شد، شرکتی که سابقه همکاری با [[سیسو آتو|Sisu Auto]] را داشت.
== منابع ==
| 