بودیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیین بودا'''<ref>http://rasekhoon.net/article/show/652209/معرفی%20آیین%20بودا/</ref> یا '''آیین بودایی'''،<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.irip.ir/Home/Single/285 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=18 آوریل 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130427165915/http://irip.ir/Home/Single/285 |archivedate=27 آوریل 2013 |dead-url=yes }}</ref> '''بوداگرایی''' یا '''بودیسم''' {{به انگلیسی|Buddhism}} یکی از [[دین‌های هندی]] با ۵۰۰ میلیون پیرو در سراسر [[جهان]] است. این [[دین]] برپایه [[فلسفه|فلسفه‌ای]] مبتنی بر آموزه‌های [[سیدارتا گوتاما]]<ref>Siddhartha Gautama</ref> که در حدود [[۵۶۶ (پیش از میلاد)]] تا [[۴۸۶ (پیش از میلاد)]] می‌زیسته، است.

به عقیدهٔ بودایی‌ها میتریه ، بزرگترین بودی‌ستوه است. او زنده است ولی نه در این دنیا. او در آینده به این دنیا می‌آید. او زمانی خواهد آمد که دیگر کمتر کسی از تعلیمات بودا چیزی را به خاطر می‌آورد و یا انجام می‌دهد. در آن زمان اقیانوس‌ها  کوچک می‌شوند  تا او بتواند به قاره‌های مختلف سفر کند و همه را از تعلیماتش بهره مند کند. وقتی او بیاید و وقتی قوانین را به همه آموزش دهد، آن‌گاه  همهٔ مردم به یک زندگیِ مقدس و نیک راهنمایی می‌شوند. دیگر چیزی را مال خود نخواهند دانست و به دنبال مالکیت و صاحب شدنِ مال و ثروت نمی‌روند؛ نه برای طلا و نه برای نقره، نه برای خانه و نه برای زن و فرزند. مردم به دریای تفکر وارد خواهند شد با انبوهی از لذت و شادی؛ زیرا قوانینِ "دِهارما" را خواهند آموخت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سفر به دل ادیان|نام خانوادگی=ن. فخر|نام=|ناشر=|سال=۱۳۹۳|شابک=|مکان=|صفحات=۸۷-۸۸}}</ref>

دهارما  قوانین حاکم بر جهان است و شامل قوانین رهایی از سامسارا نیز می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سفر به دل ادیان|نام خانوادگی=ن. فخر|نام=|ناشر=|سال=۱۳۹۳|شابک=|مکان=|صفحات=۸۹}}</ref>

[[پرونده:Rocket initiating a cremation in Laos.jpg|thumbبندانگشتی|leftچپ|300px|نگاره‌ای از مراسم سوزاندن جسد فردی مطابق تعالیم آیین بودایی در روستایی در سی فان دون، [[لائوس]].]]

طبق سوتراها که گفته‌های جمع‌آوری‌شدهٔ بودا هستند، جهان از طبقات مختلف ساخته شده‌است و هر طبقه از طبقهٔ بالاتر و پایینتر، فاصله دارد. در مرکز عالم، جهانی وجود دارد به نام "سومِرو". در مرکزِ سومرو قله‌ای برافراشته شده‌است که بالای آن مثل کوه‌های معمولی تیز نیست بلکه سرزمینی مسطح و پهناور است. دور تا دورِ این کوه بلند را اقیانوسی در برگرفته‌است. بر روی آن سرزمینِ مسطحِ بالای کوه و نیز روی دامنهٔ کوه و همچنین در این اقیانوس، خدایان و موجودات گوناگونی زندگی می‌کنند که نام آن‌ها در کتاب‌های بودایی آمده است. اقیانوسی که کوه مرکزیِ سومرو را احاطه کرده‌است خودش توسط یک رشته‌کوه که گرداگرد آن را فراگرفته محاصره شده‌است و آن [[رشته‌کوه]] هم توسط یک اقیانوس احاطه شده‌است. به همین ترتیب رشته کوه‌ها و اقیانوس‌ها به شکل دایره‌های بزرگ و بزرگتر ، دورادورِ این کوه مرکزی قرار دارند. آخرین اقیانوس که بسیار وسیع است در خود، چهار قاره دارد؛ ولی به دلیل وسعت زیادِ این اقیانوس، این قاره‌ها بیش از جزایری کوچک در این اقیانوس عظیم به نظر نمی‌آیند. این اقیانوس آنقدر بزرگ است که نمی‌توان بین این قاره‌ها به‌راحتی رفت‌وآمد کرد. یکی از این قاره‌ها ، قاره‌ایست که ما انسان‌ها روی آن زندگی می‌کنیم. این قاره شبیه مثلثی است که نوکِ تیز آن به سمت جنوب است. اقیانوس، خودش توسط یک رشته کوهِ دایره‌ای شکل محاصره شده‌است  و پس از آن، پایان دنیای سومرو است. بر بالای کوه سومرو، کاخ‌ها و باغ‌های خدایان قرار دارد.  از این جهت آن‌ها را خدا مینامند که عمری طولانی‌تر از ما دارند  و در دنیای بهتری زندگی میکنند. در زیرِ زمین، طبقات متعددی وجود دارد که به این دنیاهای زیرِ زمینی "ناراکا" می‌گویند . موجودات بر اساس [[کارما|کارمایی]] که به دست می‌آورند گاهی باید در این دنیاها به دنیا بیایند و تا مدتی در آن بمانند تا نتیجهٔ کارمای آن‌ها کامل شود. در این دنیاهای زیرِ زمینی، افراد با ترس و ناامیدی شدیدی زندگی می‌کنند. هشت طبقه از ناراکاها سرد وهشت طبقه داغ است. دوره‌های زندگیِ موجوداتی که در هر طبقه به دنیا می‌آیند 24 برابر دورهٔ زندگی طبقهٔ بالاتر از آن است. پایین‌تر از پایین‌ترین ناراکا، زمینی از طلا وجود دارد که وزن تمام این دنیاهای بالایی را تحمل می‌کند که آن هم روی لایه‌ای از آب است. آن هم روی لایه‌ای ضخیم از هوا و باد قرار دارد. این لایهٔ باد، بسیار وسیع است و ۱۰۰۰ دنیا مثل این دنیا که گفته شد را روی خود جای داده است. بزرگی و طول عمر کل جهان  نامحدود است؛ یعنی تعداد جهان‌ها  بی‌شمار و بی‌نهایت است و آغاز و پایانی هم برای عمر کلِ عالَم نیست. اما هر جهانِ کوچک برای خودش طول عمر محدودی دارد؛ یعنی هر جهان، به وجود می‌آید، مدتی می‌ماند و سپس رو به ویرانی می‌گذارد و در نهایت به کلی نابود می‌شود آن گاه دوباره از نو به‌وجود می‌آید و این به صورتِ بی‌پایان ادامه دارد. تنها چیزی که نابود نمی‌شود "[[نیروانا]]" یا همان خوشیِ ناشی از بیداری و روشنی برای کسی است که به این مقام یعنی مقام بودایی رسیده باشد.

| valign=top | تِرَوادَه کیشی است که آموزه‌های سنتی و اصلی بودا را دنبال می‌کند. واژه ترواده نیز به معنی «سنت قدما» است. از آنجا که این شاخه از دین بودا از هندوستان به سوی جنوب و [[سری‌لانکا]] رواج پیدا کرد به آن «بودیسم جنوبی» هم گفته‌اند. تراوده بیشتر در جنوب شرق آسیا رایج است و به‌طور کل ۳۸ درصد از بوداییان پیرو شاخه تراوده هستند.<ref name="Adherents.com Mahayana - world">[http://www.adherents.com/Na/Na_433.html "Adherents.com Mahayana - world"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131202232219/http://www.adherents.com/Na/Na_433.html |date=۲ دسامبر ۲۰۱۳ }} بازدید: دسامبر ۲۰۱۳.</ref> در قیاس با کیش دیگر بودایی که مهایانه (راه‌بَرنده بزرگ) نام دارد به تراوده هینه‌یانه (راه‌برنده دون‌پایه) هم گفته‌اند که به خاطر تحقیرآمیز بودن استفاده کمتری دارد.

* برخی از پژوهشگران استدلال می‌کنند که آیین بودایی ریشهٔ ایرانی دارد. بر این بنیاد آیین بودایی ریشه در متافیزیک ایرانی و به ویژه دین زرتشتی دارد؛ بنابراین این دسته از پژوهشگران ریشهٔ هندی آیین بودایی را رد می‌کنند. چنین فرضیه‌ای بسیاری از فرضیه‌های سنتی در مورد آیین بودایی و خاستگاه آن و همچنین فرضیه‌های سنتی در پیرامون زمینهٔ تاریخی و سیاسی ان را به چالش کشیده‌است.<ref>Jayarava Attwood , Possible Iranian Origins for the Śākyas and Aspects of Buddhism, Journal of the Oxford Centre for Buddhist Studies, Vol 3, Available in; http://www.ocbs.org/ojs/index.php/jocbs/article/view/26 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140712212804/http://www.ocbs.org/ojs/index.php/jocbs/article/view/26 |date=۱۲ ژوئیه ۲۰۱۴ }}</ref>