لیراوی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لیراوی''' یکی از قبایل سرشناس [[لرکردزبان بزرگ]] (از ایلات [[کهگیلویه|کهگیلویه‌ای]])است شامل دو ایل بزرگ '''طیبی''' و '''بهمئی''' می‌باشد.

مولف [[فارسنامه ناصری|فارسنامه]] ناصری به اشتباه [[جاکی]] یکی دیگر از طوایف ۲۸ گانه لربزرگ را سر منشا ایل مستقل لیراوی دانسته است . در حالی که [[حمدالله مستوفی]] کردهای لیراوی و کردهای جاکی را دو طایفه جداگانه دانسته است . علاوه بر ایلات کرد لیراوی دیگر طوایف عمده کهگیلویه شامل جاکی، باوی و آقاجری است . طبق تقسیم بندی سنتی ایلات کوه گیلویه به دو شعبه تقسیم شود: [[چهاربنیچه]] و لیراوی. شاخص ترین ایل چهار بنیچه [[بویراحمد]] و شاخص ترین ایلات لیراوی طیبی و [[ایل بهمئی|بهمئی]] است.

حمدالله مستوفی اشاره به مهاجرت طوایفی از مناطق جبل السماق در کردستان سوریه به مناطق [[لر بزرگ]] و [[لر کوچک]] می‌کند. حمدالله مستوفی در سال (۷۳۰ ه‍. ق/۱۳۳۰م)، از ایلات کرد لیراوی و کرد [[جاکی]] و کرد [[ممسنی]] و کردهای [[بختیاری]] نام می‌برد که همراه با ۲۵ طایفه دیگر و چند طایفه عرب نظیر عقیلی و هاشمی از کردستان سوریه، به مناطق کوه گیلویه و بختیاری و لرستان کنونی کوچ کردند. این رویداد در اوایل سده هفتم هجری رخ داد. [[ولادمیر مینورسکی]]ف شرق‌شناس مشهور، معتقد است این طوایف (به جز طوایف عرب ذکر شده) احتمالاً همان [[مردم لر|طوایف لری]] بوده‌اند که [[ابن فضل‌الله عمری|شهاب الدین العمری]] آن‌ها را ذکر کرده‌است. به گفته [[ابن فضل‌الله عمری|شهاب الدین العمری]] طوایفی از [[مردم لر|لرها]] در [[سوریه]] و [[مصر]] زندگی می‌کردند اما [[صلاح الدین ایوبی]] از چالاکی و زبردستی آن‌ها در بالا رفتن از صخره‌های سرسخت به حشت افتاد و دستور قتل‌عام آن‌ها را صادر کرد. این روایت شاید علل برگشت این [[مردم لر|طوایف لر]] را به [[لرستان]] تا حدی روشن کند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مینورسکی | نام =ولادمیر | پیوند نویسنده = | عنوان =رساله لرها و لرستان | ترجمه =سکندر امان‌اللهی بهاروند و لیلی بختیاری | جلد = | سال = ۱۳۶۲ | ناشر = |مکان =تهران | شابک = | صفحه = صفحه ۲۳ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref> سکندر امان الهی نیز ضمن تأیید نظر مینورسکی دلایل دیگری را نیز برای اشتباه بودن گفته [[حمدالله مستوفی]] ذکر کرده‌است. به گفته او زمان مهاجرتی که حمدالله مستوفی ذکر کرده با تاریخی که [[ابن فضل‌الله عمری|شهاب الدین العمری]] برای قتل عام [[مردم لر|لرها]] در سوریه و مصر آورده یکی است و طوایف مهاجر از سوریه احتمالاً همان [[مردم لر|لرهایی]] هستند که [[صلاح الدین ایوبی]] آنان را وادار به برگشت به [[لر بزرگ]] کرد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =امان الهی بهاروند | نام =سکندر | پیوند نویسنده = | عنوان =قوم لر| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۷۰ | ناشر = انتشارات آگاه |مکان =تهران | شابک = | صفحه = صفحه ۳۵ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref>

در سنهٔ خمسایه (۵۰۰ق) قریب صد خانه، از جبل السماق شام،شام در کردستان سوریه به سبب وحشتی که ایشان را با مهتر قوم خود افتاده بود، به لرستان آمدند و در خیل احفاد [[محمد خورشید]] که وزرا بودند نزول کردند، برسبیل رعیتی. بزرگ ایشان ابوالحسن [[فضلویه|فضلوی]] بود… او را پسری علی نام بود. چون علی درگذشت، از او پسری محمد نام بماند. چون او نیز نماند، پسری ابوطاهر [[فضلویه|فضلوی]] کنیت داشت. جوانی شجاع بود… ابوطاهر به صلح و جنگ به وعد و وعید و فریب و شکیب توانست ملک لرستان در ضبط آورد و چون تمکین و استقرار یافت، هوس استقلال کرد و خود را اتابک خواند و عصیان نمود و کار ان ملک بر او قرار گرفت، در سنهٔ خمسین و خمس مایه. بعد از مدتی درگذشت و پنج پسر یادگار گذاشت: [[هزاراسپ]] و بهمن و عمادالدین پهلوان و نصرة الدین ایلواکوش و قزل. به حکم وصیت و اتفاق برادران.

لیراویکردهای هایلیراوی ایران

لیراوی نام یک طایفه و ناحیه در کناره ی خلیج فارس با بیش از ۷۰۰ سال تاریخ روشن می باشد و بلوک لیراوی به طور کامل در شهرستان دیلم (استان بوشهر ) واقع شده است. لیراوی در قرن هشتم هجری از طوایف مشهور لر بزرگکردزبان و دارای دوبخش لیراوی بالابند و دشت لیراوی بوده. نخستین شخصیت تاریخی آن شیخ محمود لیراوی در اواخر سال ۷۹۲ توسط شاه منصور آل مظفر حکومت قلعه گل و گلاب - زیدان و بندر مهروبان را به دست گرفت(مثلثی که حدود جغرافیایی دشت لیراوی را تعیین می کند).

لیراویکردهای هالیراوی در طول ۷۰۰ - ۸۰۰ سال اخیر نقش برجسته ای در تاریخ ایران زمین داشته اند مانند امیر جلال الدین مسعودشاه لیراوی [۸۶۷تا ۸۹۶] سرخیلی لشکر [[قراقوینلو]]ها و امارت دیوان اغوزی [[آق قویونلو]]ها را برعهده داشت و در شمار "امرای کبار" [[فارس (سرزمین)|فارس]] بود.

پراکندگی و سکونت گاه های طوایف کرد لیراوی پیش از صد ساله اخیر :