تکرأی انتقالناپذیر: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Mtrshirazi (بحث | مشارکتها) ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۸ پیوند افزوده شد. |
|||
خط ۳:
نظام تکرأی انتقالناپذیر میتواند برای احزاب چالشبرانگیز باشد. در یک حوزهٔ انتخابیه با چهار نماینده، نامزدی که حداقل ۲۰ درصد آرا را به دست آورد، قطعاً انتخاب خواهد شد. حزبی که ۵۰ درصد رأی دارد، انتظار میرود دو کرسی از چهار کرسی را تصاحب کند. اگر هر یک از دو نامزد حزب، حول و حوش ۲۵ درصد آرا را به دست آوردند، هر دو انتخاب خواهند شد. ولی اگر یکی ۴۰ درصد رأی بیاورد و دیگری فقط ۱۰ درصد، نامزد دوم آن حزب ممکن است انتخاب نشود. قضیه وقتی حادتر میشود که حزب ۳ نامزد را برای آن حوزه معرفی کرده باشد. شکستن آرا بین نامزدهای همحزب باعث کاهش احتمال انتخاب نامزد دوم خواهد شد.
امروزه این نظام انتخاباتی در مجالس کشورهای [[ولسی جرگه|افغانستان]]، [[پارلمان وانواتو|وانواتو]]، و [[جزایر پیتکرن]] و نیز مجالس علیای [[اندونزی]] و [[تایلند]] استفاده میشود. برخی دیگر از کشورها نظیر [[ژاپن]] از این روش به عنوان بخشی از [[نظام انتخاباتی موازی]] استفاده میکنند. کشور ژاپن از ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۳ منحصراً از این روش برای انتخابات [[مجلس نمایندگان (ژاپن)|مجلس نمایندگان]] خود استفاده میکرد که به این روش شهرت و رواج بخشید. این نظام سابقاً در انتخابات [[مجلس نواب|مجلس نواب اردن]] نیز استفاده میشد.
کشورهای [[کره جنوبی]] و [[تایوان]] نیز سابقهٔ استفاده از این روش را دارند.<ref>{{پک | Tideman | 2015 | ف=Multiple-winner voting rules | زبان=en | ص=305}}</ref>
== مثال ==
خط ۶۴:
== محاسن ==
مهمترین مزیت این روش نسبت به [[نظام نخستنفری]] و سایر [[نظام انتخاباتی اکثریتی|نظامهای اکثریتی]] آن است که انتخاب نماینده از بین احزاب کوچک و نامزدان مستقل را تسهیل میکند. هرچقدر که تعداد کرسیهای حوزهٔ انتخابیه بیشتر باشد، تسهیم کرسیها متناسبتر و عادلانهتر خواهد بود. برخی از دانشمندان [[علوم سیاسی]] این روش را جزو [[نظام انتخاباتی نیمهتناسبی|نظامهای نیمهتناسبی]] دستهبندی کردهاند. انتخاب نمایندههای مستقل در پارلمان اردن شاهدی بر این مدعاست. نیکلاس تیدیمن،{{یادچپ|Nicolaus Tideman}} اقتصاددان و مبدع چند روش انتخاباتی، این نظام را از لحاظ تناسبی بودن از بین پنج درجهٔ خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، و خیلی کم در وضعیت متوسط قرار میدهد.<ref>{{پک | Tideman | 2015 | ف=Multiple-winner voting rules | زبان=en | ص=305}}</ref>
مزیت دیگر این نظام انتخاباتی آن است که میتواند [[احزاب سیاسی]] را سازمانیافته و منظم بار بیاورد. احزاب باید طرفدارانشان را بهنحوی هماهنگ کنند که آرا بین نامزدهای حزب تقریباً به اندازهٔ مساوی تقسیم شود تا میزان [[رأی بیاثر|آرای هدررفته]] کاهش یابد و احتمال انتخاب نامزدهای متعدد از یک حزب بالاتر برود. همچنین مشاهده شدهاست که این نظام انتخاباتی، [[نظام حزبی]] کشور را کمتر از [[نمایندگی تناسبی|نظامهای انتخاباتی تناسبی]] دچار گونهگونی و تشتت میکند. مثلاً در طول سالهای متمادی که کشور ژاپن از این نظام انتخاباتی استفاده میکرد، دولت حاکم را تقریباً یک حزب بهتنهایی تشکیل میداد.
مزیت دیگر سادگی آن است، هم از لحاظ همهفهم بودن قواعد و نحوهٔ رأیدهی و هم از لحاظ شمارش آرا و سایر مراحل اجرایی.<ref>{{پک | Tideman | 2015 | ف=Multiple-winner voting rules | زبان=en | ص=305}}</ref>
== معایب ==
ممکن است احزاب سیاسی کوچک که طرفدارانشان از لحاظ جغرافیایی در کل کشور پراکندهاند، هیچ کرسیای به دست نیاورند یا دستکم به اندازهٔ آرای کسبشده، صاحب کرسی نشود. بدین ترتیب احزاب بزرگتر با کسب صرفاً اکثریت سادهٔ آرای مردمی، خواهند توانست [[اکثریت|اکثریت مطلق]] کرسیها را به دست آوردند و دولت حاکم را بهتنهایی تشکیل دهند (اکثریت ساختگی). گرچه میتوان میزان تناسبی بودن روش را با انتخاب حوزهٔ انتخابیهٔ بزرگتر افزایش داد، اما قاعدتاً هرچه حوزه بزرگتر شود از سطح ارتباطات وکیل و موکل کاسته خواهد شد. در تایلند حوزههایی با ۱۸ نماینده وجود دارد که کنترل آنان بهسادگی امکانپذیر نیست.
چون در این نظام ممکن است چند نامزد از یک حزب برای کسب تکرأی رأیدهندگان با هم رقابت کنند، احتمال ایجاد خصومت درونحزبی افزایش مییابد. این رقابتهای درونحزبی ممکن است به بروز [[فساد]] مثلاً [[رشوهخواری|رشوهدهی]] به رأیدهندگان حزب منجر شود، با این توضیح که وقتی حزب آبی فقط یک نامزد را در انتخابات علم کردهاست، طرفداران حزب آبی چارهای جز رأی دادن به همان نامزد ندارند و طرفداران حزب قرمز هم بهاحتمال زیاد به نامزد حزب خود رأی خواهند داد. ولی وقتی دو یا چند نامزد از حزب آبی در رقابتهای انتخاباتی حاضر باشند، انتخاب هر یک از آنان برای طرفداران حزب آبی چندان توفیری ندارد و طرفداران ممکن است رأی خود را بهازای دریافت برخی تسهیلات بفروشند.
|