فرهنگ فارسيفارسی به فارسيفارسی تحفه الاحباب كهکه از مآخذ فرهنگ هايهای سروريسروری و جهان گيريگیری و بْرهان قاطع و بعضيبعضی فرهنگ ها يی بعديبعدی است، در سال 936 نوشته شده و به وزيروزیر خراسان اهدا شده است. پديدآورندهپدیدآورنده در ديباچهدیباچه كتاب،کتاب، خود را « حافظ اوبهياوبهی » ناميدهنامیده است.
اوبهياوبهی از دانشوران، سرايندگان،سرایندگان، خوشنويسانخوشنویسان و خوانندگان سرشناس سده دهم بوده و اميرامیر عليشيرعلیشیر نوايي،نوایی، وزيروزیر دانشمند سلطان حسينحسین بايقرابایقرا ذكرذکر او را به عنوان يكيیکی از متعينينمتعینین خراسان آورده است. ويوی در پايانپایان زندگيزندگی به ورارود (بخارا) رفته و در همان جا در صدونه سالگيسالگی در گذشته است. برخيبرخی از پژوهندگان شخصيشخصی را كهکه تحفه الاحباب به او اهدا شده، حبيبحبیب الله ساوجي،ساوجی، وزيروزیر دورميشدورمیش خان فرمانروايفرمانروای هرات ميمی دانند و برخيبرخی ديگردیگر او را سعدالدينسعدالدین مشهديمشهدی. هيچكدامهیچکدام از ايناین دو نظر درست نيستنیست.
اما كتابکتاب تحفه الاحباب با فرهنگ ديگريدیگری كهکه نسخة يگانهیگانه آن در مدرسه سپهسالار پيشينپیشین (شهيدشهید مطهريمطهری فعليفعلی) نگهدارينگهداری ميمی شود و بر رويروی آن به غلط، «فرهنگ قطران» نوشته اند، هماننديهمانندی تقريباًًتقریباًً تام دارد. بررسيبررسی و همسنجيهمسنجی ايناین دو فرهنگ نشان ميمی دهد كهکه هر دويدوی آنها از رويروی يكیک فرهنگ قديمقدیم تر كهکه احتمالاً در هند نوشته شده، رونويسرونویس شده اند. ايناین دو فرهنگ در عينعین هماننديهمانندی تقريباًتقریباً تام، دارايدارای برخيبرخی نايكسانی‌هانایکسانی‌ها نيزنیز هستند كهکه ظاهراً به تصرف مؤلفان آنها در نسخة ما در آنها برميبرمی گردد. بنابراينبنابراین بايدباید نتيجهنتیجه گرفت كهکه اوبهياوبهی يكیک فرهنگ قديمقدیم تر را كهکه نسخة آن اكنوناکنون در دست نيست،نیست، به دست آورده بوده و با افزودن پيشگفتارپیشگفتار و پسگفتار و احتمالاً دستكاريِدستکاریِ جزئي،جزئی، آن را به نام خود كردهکرده و به وزيروزیر خراسان تقديمتقدیم داشته است.
==برگرفته از==
نوشتار: آياآیا فرهنگ تحفه الاحباب از حافظ اوبهياوبهی است؟، نوشته: عليعلی اشرف صادقيصادقی – عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسيفارسی
