دادگاه بین‌المللی مردمی آبان: تفاوت میان نسخه‌ها

این دادگاه بین‌المللی طی ۴ روز به بررسی ابعاد این اعتراضات می‌پردازد‌پرداخت و همچنین شهادت برخی بازماندگان، بستگان کشته‌شده‌ها و شاهدان<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=برگزاری دادگاه بین‌المللی مردمی آبان در لندن برای رسیدگی به «جنایات» سال ۹۸|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-abantribunal-london/31554666.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-11-1320|کد زبان=fa|تاریخ=1400-08-19}}</ref> حاضر در اعتراضات آبان شنیده می‌شود‌شد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان='دادگاه بین‌المللی مردمی آبان'؛ شاهد ۱۸۵، از 'معتمدان امام جمعه یک شهر' شهادت داد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-59201343|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-11-1220|زبان=fa|تاریخ=۱۹ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

برگزارکنندگان هدف خود را «تعیین ماهیت جنایات روی داده در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و پاسخگو کردن مسئولان آن در سطح جهانی» براساس شهادت «صدها تن» از شاهدان وقایع آن سال، اعلام کردند.<ref name=":0"/> به گفتهٔ آن‌ها دادگاه مردمی آبان قصد دارد این مسئله را روشن کند که آیا مقامات حکومت جمهوری اسلامی ایران در سرکوب اعتراض‌های آبان ۹۸ مرتکب [[جنایت علیه بشریت]] شده‌اند یا خیر.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=روز سوم از دادگاه مردمی آبان؛ تأکید شادی صدر بر کاربرد سلاح گرم در برابر معترضان |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/london-iran-tribunal-aban-massacre-day-three-sadr/31558187.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=[[رادیو فردا]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref> حکم این دادگاه اوایل سال ۲۰۲۲ میلادی صادر خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=حسینی |نام۱=کیوان |عنوان=دادگاه بین‌المللی مردمی' آبان چیست و چرا برگزار می‌شود؟ |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-features-59277498 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

جلسات این دادگاه بین‌المللی مردمی در سالن چرچ‌هاوس در مرکز لندن برگزار می‌شود‌شد که مکانی تاریخی است و نخستین جلسه شورای امنیت سازمان ملل نیز در اینجا برگزار شده‌است.

دادگاه میزبان شهادت ۴۵ تن از شاهدان حاضر در دادگاه بوده و شهادتنامه ۱۲۰ نفر هم به صورت کتبی به دادگاه ارائه گردیده.<ref name=":0"/> تمام جلسات دادگاه به صورت زنده از صفحه رسمی اینستاگرام مربوط به این هئیت، تلویزیون [[ایران اینترنشنال]] و [[صدای آمریکا]] پخش می‌گرددشد.<ref name=":0"/>

در جلسهٔ نخست، پدر [[فرزاد انصاری‌فر]]، با ارتباط ویدیویی در دادگاه حاضر شد و اقامه دعوی کرد. زنی با روسری، ماسک و عینک آفتابی که خود را مادر یکی از رهگذران کشته‌شده در جریان اعتراضات معرفی کرد شهادت داد که فرزندش بر اثر شلیک مستقیم گلوله به سر کشته‌شده و پس از آن حتی در تحویل گرفتن جسد فرزندش ناکام بوده‌است. مردی با ماسک، کلاه و عینک آفتابی تحت عنوان [[پزشک]] جراح شهادت داد که به صورت پنهانی آسیب‌دیدگان اعتراضات را در منزل شخصی خود معالجه می‌کرده‌است.<ref name=":0"/> [[مسیح علی‌نژاد]] به عنوان [[خبرنگار|خبرنگاری]] که شنوای روایت بستگان آسیب‌دیده از برخوردهای قهری بوده در روز اول دادگاه شهادت خود را ارائه کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تریبونال مردمی آبان ۹۸ - مسیح علینژاد به عنوان کسی که با خانواده قربانیان گفتگو کرده، در دادگاه شهادت داد|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-aban-court-day-1/6307635.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2021-11-14۲۹ آبان ۱۴۰۰|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

در دومین روز دادگاه، ابتدا نمایندهٔ سازمان عفو بین‌الملل دربارهٔ افراد جان‌باخته و شکنجه و تجاوز به زندانیان گزارش داد و در ادامه دو معترض آسیب‌دیده و یک سرگرد نیروی انتظامی شهادت دادند.<ref name="iranintl">{{یادکرد وب |عنوان=آغاز سومین روز دادگاه مردمی آبان؛ شادی صدر: خامنه‌ای کشتن معترضان را قانونی دانست |نشانی=https://www.iranintl.com/20211112878429 |وبگاه=iranintl.com |ناشر=[[ایران اینترنشنال]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref> در این جلسه شخصی با عنوان شاهد ۱۹۵ که چهره‌اش را پوشانده بود و خود را افسر نیروی انتظامی معرفی کرد، گفت به دلیل سرپیچی از دستور شلیک به معترضان به پنج سال زندان محکوم شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان='دادگاه بین‌المللی مردمی آبان'؛ 'چون دستور تیر ندادم به پنج سال زندان محکوم شدم' |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-59246023 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۰ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

شاهد شمارهٔ ۳۶۶ دیگر شخصی بود که با هویت محفوظ و چهره پوشیده از داخل ایران برای شهادت در برابر دوربین دادگاه حاضر شد. این شخص در ۲۵ آبان به جریان اعتراض‌ها پیوست و بعد از ظهر همان روز هدف شلیک مستقیم گلولهٔ نیروهای امنیتی قرار گرفت که منجر به قطع نخاع او شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=روز دوم دادگاه مردمی آبان؛ شهادت شاهدان دربارهٔ آتش زدن اموال عمومی توسط نیروهای امنیتی |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/london-popular-court-aban-protest-amnesty-bahraini-crackdown/31556436.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=[[رادیو فردا]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۰ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

در روز سوم دادگاه، اظهارات شاهد ۳۹۹ که چهره‌اش پوشیده بود و فرد دیگری اظهارات او را تکرار می‌کرد شنیده شد. شاهد ۳۹۹ از وجود واحدهای خرابکار سازمان‌دهی شده توسط حکومت ایران در تمام استان‌ها سخن گفت که در مواقع ضروری وارد عمل می‌شوند و حتی برای شکستن شیشه و آتش زدن مغازه‌ها آموزش دیده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سومین جلسه دادگاه مردمی آبان با حضور "شاهد ۳۹۹" برگزار شد |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/سومین-جلسه-دادگاه-مردمی-آبان-با-حضور-شاهد-۳۹۹-برگزار-شد/a-59807791 |وبگاه=dw.com |ناشر=[[بخش فارسی دویچه وله]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آبان ۱۴۰۰}}</ref> به گفتهٔ او در اعتراضات آبان ۹۸ مأموران امنیتی با هدف فراهم کردن زمینهٔ سرکوب معترضان، از زندانی‌ها و خلافکاران بهره بردند تا در میان معترضان نفوذ کنند و با خرابکاری و اعمال خشونت، تنش ایجاد کنند. شاهد ۳۹۹ دربارهٔ جزییات فعالیت‌های این گروه‌ها گفت که تصمیم به ورود این افراد به اعتراض‌ها از سوی مقام‌های بالادستی انجام می‌شود، اما وقتی وارد اعتراض‌ها شدند خودشان تصمیم می‌گیرند که چه کارهایی به عنوان خرابکاری انجام دهند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان='دادگاه بین‌المللی مردمی آبان'؛ 'از خلافکاران برای به اغتشاش کشیدن اعتراض‌ها استفاده شد'|نشانی=https://www.bbc.com/persian/59263780|وبگاه=|ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]]|تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰|زبان=فارسی|تاریخ=۲۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

قتل [[محمد داستان‌خواه]] در جریان اعتراضات آبان ۹۸ در [[شیراز]]، از دیگر موارد اشاره‌شده در این جلسهٔ دادگاه بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سومین روز دادگاه مردمی آبان ۹۸؛ شادی صدر: سپاه و نیروی انتظامی دست به کشتار زدند |نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-rights-aban-tribunal-day3/6310872.html |وبگاه=voanews.com |ناشر=[[بخش فارسی صدای آمریکا]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

در آغاز چهارمین جلسهٔ دادگاه رابرت هاینش استاد حقوق بین‌الملل بشردوستانه در [[دانشگاه لیدن]]، گزارشی از تحقیق خود و همکارانش دربارهٔ کشتار آبان ۹۸ را ارائه و اعلام کرد آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که در آبان ۹۸ [[جنایت علیه بشریت]] روی داده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=چهارمین روز دادگاه آبان؛ بررسی‌های حقوقدان‌ها و روایت شاهدان از کشتار و شکنجه معترضان |نشانی=https://www.iranintl.com/20211113311619 |وبگاه=iranintl.com |ناشر=[[ایران اینترنشنال]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

در این جلسه یکی از شرکت‌کنندگان در اعتراضات به نام فاطمه خوشرو که بدون پنهان کردن صورتش صحبت می‌کرد، در مورد پروسهٔ بازداشتش در خرم‌آباد تا انتقال به [[زندان اوین]] تهران توضیح داد. او به مسائلی همچون کوبیدن با باتوم بر سرش، پاشیدن [[اسپری فلفل]] در دهانش، سعی در [[اعتراف اجباری|اعتراف‌گیری اجباری]] و [[تعرض جنسی]] مأموران زندان اوین اشاره کرد.<ref name="DW">{{یادکرد وب |عنوان=شاهد "دادگاه بین‌المللی مردمی آبان": به تجاوز جنسی تهدید شدم |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/شاهد-دادگاه-بینالمللی-مردمی-آبان-به-تجاوز-جنسی-تهدید-شدم/a-59811835 |وبگاه=dw.com |ناشر=[[بخش فارسی دویچه وله]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۳ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

در چهارمین جلسهٔ دادگاه شاهد ۲۳۲ که عضو کادر پزشکی یک شهر کوچک معرفی شد گفت شاهد تیراندازی دو مأمور لباس شخصی به دختری بوده که در توالت حیاط بیمارستان پناه گرفته بوده‌است. او گفت پس از مشاهدهٔ ربایش تعدادی از معترضان مجروح توسط نیروهای امنیتی، به اطرافیانش توصیه کرده مجروحان را به بیمارستان نبرند. شاهد ۲۳۲ گفت که در آبان ۹۸ حدود ۳۰ معترض مجروح را در خانه‌اش درمان کرده و همکاران دیگرش هم تعدادی را مخفیانه و با هزینهٔ شخصی درمان کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=چهارمین جلسه 'دادگاه بین‌المللی مردمی آبان'؛ 'به دختری زخمی که در بیمارستان پنهان شده بود، شلیک کردند' |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-59274384 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آبان ۱۴۰۰}}</ref> در بخش دیگری از دادگاه سهیل عبدی، یکی از معترضانی که تصویر تیر خوردن از فاصله نزدیک و مجروح شدنش در اعتراض‌های [[شهرستان شهریار]] بازتاب زیادی داشت، گفت همان مأموری که به پای او شلیک کرد، به سینهٔ یک معترض دیگر هم شلیک کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دادگاه بین‌المللی آبان؛ شاهد عینی: مأموران حکومت ایران برای تحویل جسد برادرم پول گرفتند |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-aban-protests-london-tribunal-robert-heinsch-fourth-day/31559589.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=[[رادیو فردا]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آبان ۱۴۰۰}}</ref> عبدی همچنین دربارهٔ [[ناپدید شدن قهری]] شخص پشت سرش در ویدئو که کاپشن آبی بر تن داشت شهادت داد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=چهارمین روز دادگاه مردمی آبان ۹۸؛ سهیل عبدی در مورد ناپدید شدن «قهری» یکی از معترضان شهادت داد |نشانی=https://ir.voanews.com/a/aban-tribunal-iran-nationalwide-protest/6311977.html |وبگاه=voanews.com |ناشر=[[بخش فارسی صدای آمریکا]] |تاریخ بازبینی=۲۳ آبان ۱۴۰۰ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آبان ۱۴۰۰}}</ref>

* دادگاه بین‌المللی آبان با ارسال نامه به [[سفارت ایران در لندن|سفارت جمهوری اسلامی در لندن]] از مقامات مسئول در نظام و همین‌طور متهمان دادگاه دعوت به عمل آورد تا خودشان یا وکیل‌مدافع‌شان را برای شنیدن اظهارات طرف مقابل به دادگاه بفرستند، اما از طرف مقابل پاسخی دریافت نگردید و دادگاه بدون حضور آن‌ها برگزار شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روز نخست دادگاه بین‌المللی مردمی آبان: مقام‌های جمهوری اسلامی در دادگاه حاضر نشدند|نشانی=https://www.iranintl.com/20211110962834|وبگاه=ایران اینترنشنال|بازبینی=2021-11-1420|کد زبان=fa|تاریخ=1400-08-19}}</ref>

* [[علی باقری کنی]]، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در دیدار با همتای بریتانیایی خود تهدید کرد اگر روند دادگاه بین‌المللی مردمی آبان متوقف نشود، تهران بخشی از مذاکرات هسته‌ای خود را متوقف خواهد کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تهدید ایران: اگر دادگاه آبان متوقف نشود، بخشی از مذاکرات اتمی را متوقف می‌کنیم|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/31559518.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=۲۹ آبان ۱۴۰۰|کد زبان=fa|تاریخ=1400-08-22}}</ref>

* [[حسن نوروزی]]، نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس در واکنش به برگزاری دادگاه بین‌المللی آبان: یکی از آن‌هایی که به مردم شلیک کرد من بودم، ما کُشتیم. حالا چه کسی می‌خواهد ما را محاکمه کند؟! طرف آمده بانک را آتش زده‌است و ما هم او را کُشتیم. چه کسی را می‌خواهید محاکمه کنید؟<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکنش نوروز، نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس به برگزاری دادگاه آبان در انگلیس: یکی از آن‌هایی که به مردم شلیک کرد من بودم؛ ما کُشتیم، حالا چه کسی می‌خواهد ما را محاکمه کند|نشانی=https://www.entekhab.ir/fa/news/647433/واکنش-نوروز-نایب-رئیس-کمیسیون-قضایی-مجلس-به-برگزاری-دادگاه-آبان-در-انگلیس-یکی-از-آن‌هایی-که-به-مردم-شلیک-کرد-من-بودم-ما-کُشتیم-حالا-چه-کسی-می‌خواهد-ما-را-محاکمه-کند-البته-شوخی-کردم|وبگاه=سایت دیده‌بان ایران|بازبینی=۲۹ آبان ۱۴۰۰|کد زبان=fa|تاریخ=۲۳ آبان ۱۴۰۰}}</ref>