امردادگان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز جشن امردادگان به امردادگان که قبلاً صفحهٔ تغییر مسیر بود، منتقل شد |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
هفتم ِ امُرداد (امُردادروز در امُردادماه) در گاه‌شمار ِ ایران ِ باستان (و سومین روز اَمردادماه در گاهشماری فعلی ایران)، یکی از جشن‌های ِ دوازدگانه‌ی ِ سالیانه در روزهای ِ هم‌نام‌شدن ِ روز و ماه است که ایرانیان، در هر زمان و هرجایی، آن را برای گرامی‌داشت ِ منش و کُنش و خویش‌کاری‌ی ِ امُرداد (/ در گاهان ِ زرتشت و اوستای ِ پسین: اَمِرِتات به مفهوم ِ بیمرگی/ جاودانگی) یکی از فروزه‌های ِ شش‌گانه‌ی ِ خِرَد و دانش ِ فرمان‌روا بر فرارَوَند ِ هستی (نام‌بُردار و شناخته به اهوره‌مَزدا) است. امشاسپند ِ جاودانگی ِ امرداد همواره در کنار امشاسپند ِ رسایی ِ خرداد، نگهبان آب و گیاه هستند. ایرانیان ِ از هزاره‌های ِ گم‌شده و دور، این جشن ِ فرخنده را برگزارکرده و ستوده و گرامی داشته‌اند.
در یادگارهای ِ کهن ایرانی،از این روز و جشن ِ ویژه‌ی ِ آن، سخن ِ بسیار گفته‌شده‌است در متن ِ پهلوی‌ی ِ بُندَهِش، می‌خوانیم:
"امُرداد ِ بی‌مرگ، سَروَر ِ گیاهان ِ بی‌شمارست؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمه‌ی ِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه‌ی ِ دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکرد ِ [/ نوگردانی‌ی ِ جهان و زندگی در پایان ِ کار ِ جهان به سالاری‌ی ِ سوشیانت، رهاننده‌ای از تبار ِ زرتشت]، نیز "انوش" [/ خوراک ِ بیمرگی] را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد [از او] آسوده یا آزَرده بُوَد..."
(گزارش ِ دکتر مهرداد بهار در پژوهشی در اساطیر ِ ایران، چاپ یکم، ص ۱۱۷)
با روی‌کرد به خویش‌کاری‌ی ِ امرداد در جهان ِ اَستومَند (/ جهان ِ مادّی) که نگاهبانی از گیاهان ِ روی ِ زمین و سرسبز و باروَرنگاه‌داشتن ِ آنهاست، و نماد ِ جاودانگی و بیمرگی و جوانی‌ی ی همیشگی به شمارمی‌آ‌ید، مسعود سعد ِ سلمان، چکامه‌پرداز ِ سده ی پنجم ِ هجری، می‌گوید:<br>
روز ِ مُرداد [/ امُرداد] مُژده داد بدان<br>
که جهان شد به طبع، باز جوان.<br><br>
و همچنین می گوید :
مرداد مه است سخت خرم<br>
مَی نوش پیاپی و دمادم<br>
هریک از فروزه‌های دوازده‌گانه که جشن‌های هم‌نامی‌ی ِ روز و ماه برای ِ گرامی‌داشت ِ آنها برگزارمی‌شود، گل ِ ویژه‌ای دارد. گل ِ ویژه‌ی ِ امُرداد، زنبق (/ چمبک) است.<br>
در برگ 250 برگردان فارسی «آثارالباقیه»ی ابوریحان بیرونی چنین آمده است که :<br>
«… مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه ی پیش آمدن دو نام با هم، جشن می گرفتند. معنای امرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد. امرداد فرشته ای است که به نگهداری جهان و آراستن غذاها و داروها که اصل آن از نباتات است و بر کنار کردن گرسنگی و زیان و بیماری ها می باشد، کارگزاری یافته است…»
خیام در نوروز نامه می نویسد:
“مرداد ماه یعنی خاک، داد ِ خویش بداد از بَرها ومیو های پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبار ِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد. “
خیام به اشتباه به جای نام اَمرداد از واژه مرداد استفاده کرده است. این جشن سزاوار ِ شادمانی و نشاط ِ بی مرگی، امروز به غلط تحت نام مردادگان، در بین مردم رایج است. زیرا مرداد به معنی نیستی و مرگ است اما وقتیکه حرف الف در اول آن قرار می گیرد آن را نفی می کند و به بی مرگی و جاودانگی، تغییر معنی می دهد. زیرا امرتات در زبان اوستایی و امرداد در زبان پهلوی، از ششمین امشاسپندان و یکی از صفات اهورامزدا در گات ها است که دلالت بر بی مرگی و جاودانگی و زوال ناپذیری اهورامزدا دارد.
و در این باره در زراتشت نامه چنین سروده شده است:<br>
چو گفتار خردادش آمد به سر<br>
همان گاه امرداد شد پیش تر
چو گفتار خردادش آمد به سر<br>
همان گاه امرداد شد پیش تر
سخن گفت در باره رستنی<br>
که زرتشت گوید ابا هر تنی
نباید به بیداد کردن تباه<br>
به بیهوده بر کندن از جایگاه
کزو راحت مردم و چار پاست<br>
تبه کردن او، نه راه خداست
منابع و سرچشمه:
http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-18764a8e80dd47c88fde718eb855e693-fa.html
http://www.kniknam.com/Fa/Speech/SpeechShow.aspx?id=19
[[https://rouznamak.wordpress.com/2008/07/24/%D8%B4%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%90-%D8%A8%DB%8C-%D9%85%D8%B1/ شادمانی در جشن امردادگان ِ بی مرگی ]]
http://iranshenakht.blogspot.com/2009/07/blog-post_28.html
| |||