دوتیرکی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دیپلودکس''' یک [[دایناسور]] ساروپود گیاه‏خوارگیاه‌خوار است که [[فسیل]] آن برای اولین بار توسط ویلیستون در سال [[۱۸۷۷ (میلادی)]] کشف گردید.نام این دایناسور از دو واژه [[یونانی]] دیپلو به معنی دوتایی و دکس به معنی تیرک است و این اسم از استخوان دوشاخه‏ایدوشاخه‌ای زیر دم این حیوان گرفته شده است.در باتدا تصور بر این بود که این نوع استخوان بدی در این گونه خاص یعنی دیپلودکس بی‏نظیربی‌نظیر است.اما بعدا در دیگر اعضای خانواده دیپلوسوریدها و حتی غیر دیپلوسوریدها مانند [[مامنچیسور]] نیز یافت شد.

این دایناسور در غرب قاره [[آمریکای شمالی]] و در پایان دوره [[ژوراسیک]] زیست می‏کردمی‌کرد.دیپلودکس به راحتی میان دایناسورهای هم شکل خود که دارای گردن و دم دراز و چهار پای تنومند هستند ٬ قابل شناسایی است.سال‏هایسال‌های بسیار زیادی به عنوان بلندترین دایناسور شناخته می‏شدمی‌شد.اندازه بزرگش مانع شکار شدنش توسط درندگانی مثل [[آلوسور]] و [[سراتوسور]] می‏شدهمی‌شده است.بقایای فسیل این دایناسورها با دیپلودکس در یک لایه پیدا شده است که نشان می‏دهدمی‌دهد آنها در یک زمان زندگی می‏کردندمی‌کردند.

دیپلودکس یکی از شناخته شده ترین ساروپودها می‏باشدمی‌باشد که یک چهارپای گردن دراز با یک دم شلاق مانند می‏باشدمی‌باشد.پاهای جلویی به صورت بسیار جژسی کوتاه‏ترکوتاه‌تر از پاهای عقبی بودند که باعث یک وضعیت افقی در حیوان می‏شدهمی‌شده است.دم و گردن درزا جانور همراه با چهار پای تنومند به طور خودبه‏خودخودبه‌خود باعث مقایسه دیپلودکس با یک پل معلق می‏شودمی‌شود.در واقع این دایناسور بلندترین دایناسور شناخته شده با یک اسکلت کامل است.بخشی از تحقیقات دکتر هالوروم طول این دایناسور را بلندتر فرض کرده است اما هنوز به میزانی که قبلا تصور می‏شدمی‌شد نرسیده است.برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ دیوید ژیلت طول این دایناسور را بیشتر از ۵۴ متر تخمین زد که این طول دیپلودکس را بلندترین دایناسور می‏کردمی‌کرد(البته بجز دایناسورهایی که فسیلشان ناقص بدست آمده و ممکن است طولشان بیشتر بوده باشد مثل [[آمپیوکولیاس]]).برخی تخمین‏هاتخمین‌ها وزنش را تا ۱۱۳ تن برآورد می‏کردندمی‌کردند(بیشتر فقط ۵۰ تن).

جمجمه حیوان خیلی کوچک بوده نسبت به اندازه حیوان که می‏توانستهمی‌توانسته به ۳۵ متر برسد با گردنی بیشتر از ۶ متر.دیپلودکس داریا دندان‏هایدندان‌های میخ مانندی بود که به سمت جلو متمایل شده بودند و فقط در قسمت جلویی آرواره وجود داشتند.جای مغز کوچک بود و گردن دارای حداقل ۱۵ مهره بوده است و حالا اعتقاد بر آن است که گردن به موازات زمین قرار گرفته بوده و نمی‏توانستهنمی‌توانسته زیاد به شکل عمودی بالا برود.تخمین‏هایتخمین‌های جدید که همگانی است وزنش را بین ۱۰ تا ۱۶ تن تخمین می‏زندمی‌زند که شامل تخمین‏هایتخمین‌های مانند ۱۰ تن ٬ ۱۱.۵ تن ٬ ۱۲.۷ تن و ۱۶ تن.

دیپلودکس دم بلندی داشت و تقریبا ۸۰ مهره در دمش داشت که این رقم دوبرابر برخی ساروپودهای قدیمی‏ترقدیمی‌تر مثل [[شانوسور]] با ۴۳ مهره و ساروپودهای هم‏دوره‏اشهم‌دوره‌اش مانند ماکروناری‏هاماکروناری‌ها (از قبیل [[کاماراسور]] با ۵۳ مهره)بود.گمانه‏زنی‏هاگمانه‌زنی‌ها در مورد این است که این دم یک وسیله دفاعی بوده یا یک وسیله برای تولید صدا.شاید دم وسیله‏ایوسیله‌ای برای حفظ تعادل گردن بلند بوده است.استخوان‏هااستخوان‌ها قسمت میانی دم حیوان به صورت دوشاخه است (شکلی که نام این دایناسور هم از آن گرفته شده).آنها ممکن است که از ستون مهرها محافظت می‏کردندمی‌کردند یا ممکن است از رگ‏هایرگ‌های خونی در مقابل فشارهایی که دم سنگین حیوان در برخورد با زمین داشته حفاظت می‏کردندمی‌کردند.این حالت دو شاخه‏ایشاخه‌ای استخوان‏هااستخوان‌ها در برخی حیوانات وابسته به دیپلودکسیدها نیز دیده شده.<br />

[[پرونده: Diplodocus caudal vertebrae NHM.JPG|220px|farme|thumb|left|مهرهای دم و شکل دوتیرکی استخوان‏هااستخوان‌ها آن در موزه تاریخ طبیعت لندن]]

مطالعه‏ایمطالعه‌ای این فرضیه را مطرح کرد که به خاطر محل قرار گرفتن حفره بینی این جانور آبزی بوده است.رفتارهای جانوران آبزی معمولا در ساروپودهای دیگر مثل [[براچیوسور]] و [[آپاتوسور]] نشان داده شده است.اما پژوهشی در سال ۱۹۵۱ نشان داد که ساروپودها احتمالا به خاطر فشار زیادی که آب به قفسه سینه‏اشانسینه‌اشان می‏آوردهمی‌آورده ٬ نمی‏توانستندنمی‌توانستند هنگامی که در آب غوطه‏ورندغوطه‌ورند نفس بکشند.از سال ۱۹۷۰ به بعد نظریه‏هاینظریه‌های عمومی بر این استوار است که ساروپودها حیواناتی خشکی زی بودند که از برگ درختان تغذیه می‏کردندمی‌کردند.تئوری اخیرا عنوان شده است که ممکن است آنها در محل‏هایمحل‌های نزدیک به ساحل زیست می‏کردندمی‌کردند.

آنها احتمالا می‏توانستندمی‌توانستند به کمک دمشان بر روی دو پای خود بایستند و از برگهای تا محدوده ۱۰ متر در درختان تغذیه کنند.محدوده حرکت گردن نیز به آنها اجازه می‏دادهمی‌داده از روی زمین نیز تغذیه کنند.یک پژوهش نیز بر روی اینکه آیا دیپلودکس‏هادیپلودکس‌ها می‏توانستندمی‌توانستند از گیاهان درون آب و کناره رودخانه‏هارودخانه‌ها نیز تغذیه بکنند صورت گرفته است.این عقیده با اندازه دست و پاها تقویت می‏شودمی‌شود.علاوه بر این ممکن است دندان‏هایدندان‌های میخ مانند این دایناسور برای خوردن گیاهان نرم آبزی بکار می‏رفتهمی‌رفته است.