میرعلی تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Luckas-bot (بحث | مشارکت‌ها)
جز r2.7.1) (ربات افزودن: tr:Mir Ali Tebrizi
Amirobot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:تصحیح پيوند به بيرون يا عنوان پيوند. اطلاعات بیشتر
خط ۴:
'''میر علی تبریزی''' یا '''میر علی هروی تبریزی''' (درگذشت [[۸۵۰ (قمری)|۸۵۰]] ه‍. ق) با لقب '''قدوة الکتاب''' (به‌معنی پیشگام خوشنویسان) فرزند میر علی سلطانی از [[خوشنویسی|خوشنویسان]] به‌نام و از مفاخر [[خوشنویسی ایرانی]] در سده هشتم و نهم هجری (چهاردهم و پانزدهم میلادی) است. او را واضع و مبدع خط زیبای [[نستعلیق]] می‌دانند که از قله‌های رفیع [[هنر ایران]]ی است.
 
از جزئیات زندگی این استاد بزرگ خوشنویسی اطلاعات زیادی در دست نیست بجز آنکه مدتی در [[تبریز]] می‌زیسته و وفاتش به سال [[۸۵۰ (قمری)|۸۵۰]] ه‍. ق ([[۱۴۴۶ (میلادی)|۱۴۴۶]]-[[۱۴۴۷ (میلادی)|۱۴۴۷]] م) اتفاق افتاده‌است.<ref>فرهنگ دهخدا</ref> دانشنامه بریتانیکا تولد او را حدود [[۱۳۶۰ (میلادی)|۱۳۶۰]] و درگذشتش را [[۱۴۲۰ (میلادی)|۱۴۲۰]] میلادی هر دو در تبریز ذکر کرده است.<ref name=autogenerated4>دانشنامه بریتانیکا</ref>
در نیمه اول سده نهم دو نفر با نام میرعلی تبریزی می‌زیسته‌اند: یکی [[میرعلی بن الیاس تبریزی]] و دیگری میرعلی بن حسن تبریزی که میر علی فرزند حسن را بنیان‌گذار خط نستعلیق می‌دانند.<ref>پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۳۵</ref>
 
هرچند پیش از زمان میرعلی تبریزی نیز در برخی از دست نبشته‌ها و اسناد نوعی خط بسیار نزدیک به نستعلیق دیده می‌شود<ref name=autogenerated3>خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران – حیدرآباد</ref><ref name=autogenerated2>Atiq R. Siddiqui P۱۷</ref><ref name=autogenerated1> Annemarie Achimmel </ref> ولی میرعلی تبریزی بود که این خط را به صورت مستقلی عرضه نمود و به آن هویتی آشکارا داد و دارای قواعدی مشخص کرد. از این رو استادان بعدی، ابداع خط نستعلیق را به او نسبت داده‌اند.<ref>راهجیری، علی:۷۲-۷۵</ref><ref>فضائلی، حبیب‌الله. اطلس خط. : ص ۴۴۴</ref><ref> منشی قمی، احمدبن حسین. گلستان هنر: شانزده</ref>به هر حال می‌توان گفت که اگر میرعلی واضع این خط نباشد او بود که به این خط روش روشن داد.<ref name="اطلس خط">فضایلی ص ۴۵۳ و ۴۵۴</ref>
 
{{شعر}}
خط ۱۴:
{{پایان شعر}}
 
گفته می‌شود میرعلی از ترکیب دو [[خط نسخ]] و [[خط تعلیق|تعلیق]] خط زیبایی پدید آورد که در ابتدا به «نسختعلیق» و سپس موسوم به نستعلیق گردید و همان است که اکنون خط زیبای پارسی بدان نوشته می‌شود. <ref name="اطلس خط">فضایلی ص ۴۵۳ و ۴۵۴</ref> در رساله‌های قدیمی خوشنویسی داستانی نقل شده که میرعلی شبی در خواب، پرواز [[غاز]]ها را دید و حرکات سیال نستعلیق را از حرکات نرم بدن این پرندگان هنگام پرواز الهام گرفت.<ref>Atiq R.name=autogenerated2 Siddiqui P۱۷</ref><ref> Annemariename=autogenerated1 Achimmel </ref>
 
شکل اولیه خط نستعلیق و ترکیبات آن در ابتدا ساده‌تر بود، اما میرعلی آن‌را کامل کرد. ویژگی شکل تزیینی این خط، برای نوشتن اشعار بسیار مناسب است. [[آرتور پوپ]] هنرشناس و ایرانشناس مشهور می‌گوید: «... نسخ خطی کامل و متعادل است و تعلیق خطی تاثیرگذار و حاکم. با ترکیب ویژه‌گی‌های این دو خط، نستعلیق که بسیار نوازشگر، شیک، آرام و ملایم است، به‌وجود آمده‌ است. این نوع خط که ایرانی‌ها آن را ترویج داده‌اند تصویری عالی از تمدن و جهان‌دیدگی را به نمایش می‌گذارد.» ظهور نستعلیق به کاربرد خط تعلیق کاملا پایان داد و بعدها توسط [[جعفر تبریزی]]، [[سلطانعلی مشهدی]]، [[میر عماد حسنی]] و دیگران به کمال پختگی رسید. <ref>مرقعات خط</ref>
 
میرعلی که مدتی در [[بغداد]] در دربار سلطان [[احمد جلایر]] ([[۷۸۳ (قمری)|۷۸۳]]-[[۸۱۳ (قمری)|۸۱۳]] ه‍. ق) بود کلیات فارسی «[[خواجوی کرمانی]]» را به‌تاریخ [[۷۹۸ (قمری)|۷۹۸]] ه‍. ق به خط نستعلیق در [[بغداد]] نوشت و هرچند زبان مردم بغداد همیشه عربی بوده‌ است.<ref>خانه فرهنگname=autogenerated3 جمهوری اسلامی ایران – حیدرآباد</ref> این نسخه‌ای از مثنوی «همای و همایون» اثر خواجوی کرمانی در [[موزه بریتانیا]] به خط او موجود است.<ref>دانشنامه بریتانیکا<name=autogenerated4 /ref>
 
<small>