ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیا را چه کسی می‌نویسد؟: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MerlIwBot (بحث | مشارکت‌ها)
ZxxZxxZ (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶:
</h2> <!-- 3 line spacing of h2 is important for subsection edit links to work correctly, PLEASE DO NOT FIX --> </noinclude>
__NOTOC__ __TOC__
داوطلبان قبل از ایجاد یک مقاله جدید یا ویرایش یک مقاله موجود، نیاز به هیچ نوعهیچ‌گونه آموزش رسمی ندارند. کسانی که مقاله‌ها را در ویکی‍پدیا ایجاد و ویرایش می‌کنند، اهل تمام کشورها هستند و یک گسترهگستره‌ای باز از سنین و پیش‌زمینه‌ها را دارند. هر کسی که در این دانشنامه مشارکت می‌کند، یک ''[[ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیایی|ویکی‌پدیایی]]'' خوانده می‌شود.
 
سیاست ویکی‌پدیا این است که به دانشنامه تنها مطالبی را اضافه کندبیفزاید که [[ویکی‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات‌پذیر]] باشند و هیچ [[ویکی‌پدیا:تحقیق دست‌اول ممنوع|تحقیق دست اولدست‌اولی]]ی را به دانشنامه اضافه نکند. شیوه‌‌نامه‌های ویکی‌پدیا، ویرایشگران را تشویق به [[ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع|ذکر منابع]] می‌کند. گاهی اوقاتگاه ویکی‌پدیایی‌ها از این سیاست‌ها پیروی نمی‌کنند چرا کهچراکه یا فراموششان کرده‌اند یا از این سیاست اطلاع ندارند. در چنین شرایطی تا زمانی که منابع ذکر نشوند، خوانندگان قادر نخواهند بود صحتدرستی مطالب را کنترل کنند.
 
زمانی که چند نفر در حال گردآوری مطالب در یک موضوعموضوعی خاص هستند، مشاجره‌ای درباره موضوع درمی‌گیرد. یک قابلیت مفید ویکی‌پدیا این است که می‌توان روی یک مقاله یا روی قسمتی از یک مقالهآن برچسبی زد که نشاندهندهنشان‌دهندهٔ [[ویکی‌پدیا:بحث برای رسیدن به دیدگاه بی‌طرف|بحث برای رسیدن به دیدگاه بی‌طرف]] در آن موضوع باشد. این قابلیت، به طور ویژه‌ای در موضوعات جدل‌آمیز رایج است؛ موضوعاتی که در مورد رویدادهای کنونی و مدام در حال تغییر باشند یا موضوعاتی که در مورد آن‌ها نظرات مختلفی وجود دارد. برای حل مشاجره، ویرایشگران علاقه‌مند دیدگاهشان درباره موضوع را در [[ویکی‌پدیا:صفحه بحث|صفحه بحث]] مقاله به اشتراک می‌گذارند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا به [[ویکی‌پدیا:اجماع|اجماع]] برسند به طوری که تمام دیدگاه‌های معتبر بتوانند منصفانه بیان شوند. این مساله باعث می‌شود که ویکی‌پدیا نه‌تنها محلی برای اطلاعات، بلکه محلی برای همکاری و تبادل نظر باشد.
 
بسیاری از کاربران ویکی‌پدیا [[ویکی‌پدیا:صفحه تاریخچه|صفحه تاریخچه]] یک مقاله را کنکاش می‌کنند تا تعداد کسانی را که در مقاله مشارکت کرده‌اند را ارزیابی کنند. یک مقاله زمانی می‌تواند درست‌تر به نظر برسد که توسط اشخاص زیاد و متفاوتی ویرایش شده‌باشد (چرا کهچراکه بیشتر ویرایش‌ها تغییرات سازنده هستند، نه تغییرات مخرب). شما همچنین می‌توانید برای دیدن اینکه سایر خوانندگان و ویرایشگران درباره هر مقاله‌ای چه می‌گویند، [[ویکی‌پدیا:صفحه بحث|صفحه بحث]] آن مقاله را کنکاش کنید.
 
یکی از مقالاتی که توسط بسیاری از اشخاص ویرایش شده‌، [[ویکی‌پدیا:مقالات برجسته|مقالات برجسته]] است. زمانی که وضعیت این مقالات برجسته شناخته شده، این مقالاتمقاله‌ها ''[[ویکی‌پدیا:مقالهمقالهٔ برجسته چیست؟|مقالاتیمقاله‌های با کیفیت بالابرجسته]]'' شناخته شده‌اند و زمانی که یک ویرایش جدید، کیفیت یک مقاله را کم کند، یکی از کاربران می‌تواند آن مقاله را برای خارج کردن از فهرست کاندیدا کند.
 
بهترین را برای تصمیم گیریتصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا یک بیان دقیق است این است که [[ویکی‌پدیا:منابع معتبر|منابع معتبر]] و مستقلی مانند کتاب، مقالات نشریات، اخبار تلویزیون، مجلات تجاری یا وبگاه پیدا کنیم نا صحت آن بیان را تاییدتأیید کنند. برای راهنمایی بیشتر درباره ارزیابی صحت مقالات ویکی‌پدیا [[ویکی‌پدیا:پژوهش با ویکی‌پدیا|پژوهش با ویکی‌پدیا]] را ببینید.
 
== روش بهبود مقالات ==
 
وقتی که شما مقاله‌ای را پیدا می‌کنید که اطلاعاتش ناتمام یا نا‌صحیحنا‌درست است، می‌توانید [[ویکی‌پدیا:آشنایی|آن مقاله را ویرایش کنید]] تا به ویکی‌پدیا کمک کنید که درست‌تر و مفیدتر باشد. ممکن است کسی در بالای مقاله یک یادآوری گذاشته باشد که نشان دهد آن مقاله نیاز به [[ویکی‌پدیا:تمیزکاری|تمیزکاری]] دارد. همچنین این قابلیت وجود دارد که یک [[ویکی‌پدیا:اولین مقاله شما|مقاله جدید ساخت]] تا اطلاعاتی که هنوز در ویکی‌پدیا وجود ندارند را به اشتراک گذاشت.
 
زمانیهنگامی که بسیاری از اشخاص دربارهدربارهٔ ویکی‌پدیا می‌شنوند، فکر می‌کنند که مقالات با اضافه کردن چند کلمه در هر دفعه ساخته‌می‌شوند. بسیاری از ویرایش‌ها بسیار جزییجزئی هستند و تنها مربوط به اصلاح اشکالات املایی، جمله‌بندی مجدد یک جمله یا اضافه کردنافزودن یک یا دو واقعیت می‌شوند. اما ویراستارانی که درکاطلاعات خوبی از یک موضوع منحصر‌به‌فرد دارند، معمولامعمولاً در نوشتن پاراگراف‌ها یا کل مقاله در یک مرحله مشارکت می‌کنند.
 
خوانندگان جدید یا اتفاقی ویکی‌پدیا، بیشتر وقت‌ها هنگامی که مقالات را مرور می‌کنند، خطاهای کوچک در آن‌ها را پیدا کرده و آن‌ها را اصلاح می‌کنند. برخی از آنهاآن‌ها نیز فقط کنجکاوند که ببینند آیا واقعاواقعاً می‌توانند ویکی‌پدیا را ویرایش کنند؛ و معمولامعمولاً نظرات غیر مفید یا خام و گستاخانه می‌نویسند که معمولا بهمعمولاً سرعتبه‌سرعت توسط سایر ویرایشگران حذف می‌شوند.
 
== چه کسی نظم را حفظ می‌کند؟ ==
 
بیشتر ویرایشگران ویکی‌پدیا برای بهبود مقالات یا کار همدیگر به طور سازنده با هم بحث می‌کنند. بیشتر اشتباهات یا ویرایش‌های بد، توسط کسی که متوجه آن‌ها شود ویرایش می‌شوند و به وضعیت قبلی بازمی‌گردند یا تمیزکاری می‌شوند. ابزارهای ویکی‌پدیا مانند صفحه [[ویژه:Recentchangesتغییرات اخیر|تغییرات اخیر]] و صفحهصفحهٔ شخصی [[ویژه:Watchlistفهرست پی‌گیری|پی‌گیری‌های من]] به ویرایشگران کمک می‌کند تا بدون چک کردنبررسی مداوم صفحات وبگاه، ویرایش‌های بدتازه را پیدابررسی کنند.
 
برخی مشکلات،مشکلات بیشتر جدی هستند؛جدی‌ترند؛ مانند [[ویکی‌پدیا:خرابکاری|خرابکاری]] (لطیفه‌های غیر سازنده و مسائل جنسی، ویرایش‌های عمدی نادرست، حمله به اشخاص و تبلیغات)، مشاجره‌هایی که منجر به [[ویکی‌پدیا:جنگ ویرایشی|جنگ ویرایشی]] می‌شوند (زمانی که ویرایشگران مدام یک صفحه را بین دو وضعیت تغییر می‌دهند و به جای بحث به جنگ می‌پردازند) و سایر رفتارهای اختلاف‌برانگیز. برای برخورد با این موارد، از بین هزاران نفر، [[ویکی‌پدیا:مدیران|مدیران]] این قدرت را دارند که از مقالات محافظت کنند (آن‌ها را قفل کنند) و هر یکهریک از ویرایشکران را محدود کنند. این مدیران از طریق بحث در انجمن انتخاب می‌شوند تا [[ویکی‌پدیا:سیاست‌ها و رهنمودها|سیاست‌ها و رهنمودهارهنمودهای]]ی وبگاه را اجبار کنند.
بیشتر ویرایشگران ویکی‌پدیا برای بهبود مقالات یا کار همدیگر به طور سازنده با هم بحث می‌کنند. بیشتر اشتباهات یا ویرایش‌های بد، توسط کسی که متوجه آن‌ها شود ویرایش می‌شوند و به وضعیت قبلی بازمی‌گردند یا تمیزکاری می‌شوند. ابزارهای ویکی‌پدیا مانند صفحه [[ویژه:Recentchanges|تغییرات اخیر]] و صفحه شخصی [[ویژه:Watchlist|پی‌گیری‌های من]] به ویرایشگران کمک می‌کند تا بدون چک کردن مداوم صفحات وبگاه، ویرایش‌های بد را پیدا کنند.
 
قدرت مدیر توسط عدهعدهٔ محدودی دیوان‌سالار و ویکی‌بُد (پیشکار) به ایشان اعطا می‌شود. قدرت دیوان‌سالاران و ویکی‌بُدها نیز توسط برنامه‌نویسان (توسعه‌دهندگان) به ایشان اعطا می‌شود - که به طور داوطلبانه (به همراه دو کارمند حقوق‌بگیر) به طور فیزیکی یا به صورت آنلاین به [[meta:Wikimedia servers|میزبان‌های اینترنتی]] سایت دسترسی دارند. مالکیت سخت افزاریسخت‌افزاری که وبگاه بر روی آن اجرا می‌شود به [[بنیاد ویکی‌مدیا]] تعلق دارد که یک موسسه غیرانتفاعی است و توسط [http://wikimediafoundation.org/wiki/Fundraising کمک مالی] شما از نظر مالی تامینتأمین می‌شود. [[meta:Board of Trustees|هیئت امنا]] و یکی از بنیانگذارانبنیان‌گذاران [[جیمبو ولز]] تمام پروژه‌های بنیاد را که محدود به دانشنامه‌ها نیز نیست را سرپرستی می‌کنند. به آن‌ها وکالت گسترده‌ای داده شدهشده‌است کهتا در بحث‌های روزانه ویکی‌پدیای انگلیسی و در [[ویکی‌پدیا:کمیتهکمیتهٔ داوری|کمیتهکمیتهٔ داوری]] حکم کنند. اعضای کمیتهکمیتهٔ داوری، داوطلبان انتخاب‌یانتخابی و انتصابی هستند و مانند قاضی در دادگاه عمل می‌کنند. (نقش مجموعه مدیران مانند نیروی پلیس داوطلب محلی است - آن‌ها قدرت ویژه، و در عین حال محدودی دارند و عملیات ایشان نیز هر از چند گاهی توسط کمیته و یکدیگر مرور می‌شود.)
برخی مشکلات، بیشتر جدی هستند؛ مانند [[ویکی‌پدیا:خرابکاری|خرابکاری]] (لطیفه‌های غیر سازنده و مسائل جنسی، ویرایش‌های عمدی نادرست، حمله به اشخاص و تبلیغات)، مشاجره‌هایی که منجر به [[ویکی‌پدیا:جنگ ویرایشی|جنگ ویرایشی]] می‌شوند (زمانی که ویرایشگران مدام یک صفحه را بین دو وضعیت تغییر می‌دهند و به جای بحث به جنگ می‌پردازند) و سایر رفتارهای اختلاف‌برانگیز. برای برخورد با این موارد، از بین هزاران نفر، [[ویکی‌پدیا:مدیران|مدیران]] این قدرت را دارند که از مقالات محافظت کنند (آن‌ها را قفل کنند) و هر یک از ویرایشکران را محدود کنند. این مدیران از طریق بحث در انجمن انتخاب می‌شوند تا [[ویکی‌پدیا:سیاست‌ها و رهنمودها|سیاست‌ها و رهنمودها]]ی وبگاه را اجبار کنند.
 
قدرت مدیر توسط عده محدودی دیوان‌سالار و ویکی‌بُد (پیشکار) به ایشان اعطا می‌شود. قدرت دیوان‌سالاران و ویکی‌بُدها نیز توسط برنامه‌نویسان (توسعه‌دهندگان) به ایشان اعطا می‌شود - که به طور داوطلبانه (به همراه دو کارمند حقوق‌بگیر) به طور فیزیکی یا به صورت آنلاین به [[meta:Wikimedia servers|میزبان‌های اینترنتی]] سایت دسترسی دارند. مالکیت سخت افزاری که وبگاه بر روی آن اجرا می‌شود به [[بنیاد ویکی‌مدیا]] تعلق دارد که یک موسسه غیرانتفاعی است و توسط [http://wikimediafoundation.org/wiki/Fundraising کمک مالی] شما از نظر مالی تامین می‌شود. [[meta:Board of Trustees|هیئت امنا]] و یکی از بنیانگذاران [[جیمبو ولز]] تمام پروژه‌های بنیاد را که محدود به دانشنامه‌ها نیز نیست را سرپرستی می‌کنند. به آن‌ها وکالت گسترده‌ای داده شده که در بحث‌های روزانه ویکی‌پدیای انگلیسی و در [[ویکی‌پدیا:کمیته داوری|کمیته داوری]] حکم کنند. اعضای کمیته داوری، داوطلبان انتخاب‌ی و انتصابی هستند و مانند قاضی در دادگاه عمل می‌کنند. (نقش مجموعه مدیران مانند نیروی پلیس داوطلب محلی است - آن‌ها قدرت ویژه، و در عین حال محدودی دارند و عملیات ایشان نیز هر از چند گاهی توسط کمیته و یکدیگر مرور می‌شود.)
 
همواره [[وپ:جسور|جسور باشید]]!
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
== جستارهای وابسته ==
 
* [[ویکی‌پدیا:اولین مقالهمقالهٔ شما]] - نکات کلی برای شروع
* [[ویکی‌پدیا:درباره]] - مروری کلی
* [[ویکی‌پدیا:پرسش‌های رایج خوانندگان]] - سوالاتپرسش‌های عمومی در مورددربارهٔ استفاده از ویکی‌پدیا
* [[ویکی‌پدیا:پرسش‌های رایج مدارس]] - سوالاتپرسش‌های خاص در مورد استفاده دانش‌آموزان از ویکی‌پدیا
* [[ویکی‌پدیا:سوالاتپرسش‌ها]] - پیوندهایی به میزکمک‌های ویژه
* [[ویکی‌پدیا:تکذیب‌نامهٔ عمومی]] - بیانیهبیانیهٔ حقوقی دربارهدربارهٔ اینکه ویکی‌پدیا هیچ تضمینی برای اعتبارش ارائه نمی‌دهد.
<noinclude>
|}</noinclude>