سد خونی مغزی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سد خونی مغزی''' یا در اصطلاح [[پزشکی]] (BBB) محدودهٔ جدا کننده بین مایع برون‌سلولی مغز در [[سیستم اعصاب مرکزی]] و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به‌درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود. این پرده یا سد از [[مویرگ|مویرگ‌های]] ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و [[اتصال بین سلولی]] در آنها از نوع ''اتصال‌محکم'' است و در نتیجه بسیاری از ملکول‌ها و ریز ملکول‌ها و همچنین [[باکتری|باکتری‌ها]] قادر به گذشتن از آن‌ها(از طریق [[دیفیوژن]]) و رسیدن به [[مایع مغزی نخاعی]] در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ‌ها از پروتئین‌های ویژه پوشیده شده که توسط آنها ورود گلوکز به مغز بعنوان تغذیه امکان‌پذیر می‌گردد. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی‌اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است. <ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%86%D8%AE%D8%A7%D8%B9&SSOReturnPage=Check&Rand=0 دانشنامه رشد]</ref><ref>University of Manchester : [http://www.elp.manchester.ac.uk/pub_projects/2002/MNQJ9PP2/Webpages/bloodbrainbarrier.htm Blood Brain Barrier]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15914466 Pub Med dictionary: BBB]</ref>

 

سد خونی مغزی از سلولهای با چگالی بالا تشکیل شده‌است و محدودیت تبادل از بین این سلول‌ها بسیار شدیدتر از سایر سلول‌های اندوتلیال مویرگی در دیگر نقاط بدن است. پشتیبانی بیوشیمیایی از این سلول‌ها به عهده سلول‌های ستاره‌ای یا [[آستروسیت]] (Astrocyte) است. <ref>{{cite journal |title=Establishment of a human in vitro model of the outer blood–retinal barrier |journal= Journal of Anatomy|volume= 211| pages = 707–16|year=2007 |pmid=17922819 |doi=10.1111/j.1469-7580.2007.00812.x}}</ref>

این سد تمامی بخش‌های مغز را دربر نمی‌گیرد و در قسمتهایی چون سقف بطن سوم و چهارم مغز و همچنین اطراف [[غده پینه آل|غده پینه‌آل]](ترشحات هرمونی مستقیم وارد گردش خون می‌گردد) وجود ندارد.<ref>{{cite book |last= Pritchard |first= Thomas C. |coauthors= Alloway, Kevin Douglas |editor= |others= |title= Medical Neuroscience |origdate= |origyear= |origmonth= |url= http://books.google.com/?id=m7Y80PcFHtsC&printsec=frontcover#PPA76,M1 | format= Google books preview |accessdate= 2009-02-08 |edition= |series= |date= |year= 1999 |month= |publisher= Hayes Barton Press |location= |isbn= 1889325295 |oclc= |doi= |id= |pages= 76–77 |chapter= |chapterurl= |quote= }}</ref><ref name="Gilgun-SherkiMelamed2001">{{cite journal|title=Oxidative stress induced-neurodegenerative diseases: the need for antioxidants that penetrate the blood brain barrier |journal=Neuropharmacology|volume=40|issue=8|year=2001|pages=959–975|issn=0028-3908|doi=10.1016/S0028-3908(01)00019-3|pmid=11406187}}</ref>

 

تنها دو نوع باکتری وجود دارند که می‌توانند از سد خونی مغزی عبور کنند. یکی باکتری‌های [[گرم منفی|گرم‌منفی]] حلزونی([[اسپیروکت|اسپیروکت‌ها]]) مانند [[بورلیا بورگدورفری|بورلیا]] عامل [[بیماری لایم]] و دیگری باکتری [[ترپونما پالیدوم]] عامل [[سفلیس]] که احتمالاً با سوراخ کردن فیزیکی دیواره مویرگی در مغز وارد مغز می‌شوند.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/443512/paresis دایرة‌المعارف بریتانیکا: سفلیس] </ref>

از بیماری‌های مرتبط با سد خونی مغزی میتوان فهرست‌وار به این موارد اشاره نمود:

 

}}</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2212860/?tool=pmcentrez PubMed: MS]</ref><ref>[http://www.alzheimer.ir/FMain/FIndex.aspx انجمن آلزایمر ایران]</ref><ref>ایمنولوژی پایه تالیف ابوالعباس و کومار ۲۰۰۷</ref>

 

{{پانویس}}