'''ابوجعفر محمد بن رستم دشمنزیار''' («۴۳۳ - ۳۹۸ تا ۴۳۳ ق / ۱۰۴۱۳۸۶ -۱۰۰۷م۴۲۰ خورشیدی») ملقب به علاء الدوله، پسر [[رستم بن مرزبان]] معروف به '''دشمنزیار ''' بود. وی فرماندار [[اصفهان]] بود. علاء الدوله در محرم ۴۳۳ ق / ۱۰۴۱ م چشم از جهان فرو بست و فرزندش [[ابومنصور فرامرز]] به جای وی به فرمانداری اصفهان رسید. نام علاء الدوله، مخصوصاً به سبب [[دانشنامه علایی]] و چند رساله دیگر که [[ابن سینا]] به نام وی نگاشته‌است پایدار ماند با این همه خود وی به سبب حمایت از ابن سینا و علاقه به [[فلسفه]] نزد [[متشرعه]] [[اهل سنت]]، فاسد الاعتقاد خوانده می‌شد.
پدرش، رستم بن مرزبان، دایی (کاکویهٔ) [[سیده خاتون]] بود و خودش کاکوزاده «= دایی زاده» «سیده خاتون» محسوب می‌شد کهو برای همین در دستگاه [[فخر الدوله]] پسر کاکویه خوانده می‌شد. رستم بن مرزبان از سرکردگان [[دیلمی]] در سپاه فخر الدوله بود و تا هنگام مرگ «حدود ۴۰۰سال ق۳۸۸ / ۱۰۰۹ مخورشیدی» در دربار سیده خاتون به عنوان کاکویکاکویهٔ ملکهملکه، محلکاردار اعتماددربار بود و چندی هم حکومت شهریار [[ری]] را داشت. پسرش ابوجعفر دشمنزیار هم از جانب سیده به نیابت [[عین الدوله]] خردسال، حکومتفرمانداری [[شهر اصفهان|اصفهان]] یافترا «۳۹۸داشت ق / ۱۰۰۷ م» و طی سال‌ها در فرماندار [[ولایت جبال]] کسب قدرت کردبود.
در کشمکشی که بین سیده با پسرش مجدالدوله در گرفت و منجر به فرار مادر و رفتنش نزد بدر بن حسنویه شد، پسر کاکویه هم به بهاء الدوله دیلمی پیوست «۳۹۷ ق / ۱۰۰۶ م»، اما در پی بازگشت سیده، دوباره حکومت اصفهان یافت. وی که در عین حال سپهسالار سیده و مورد اعتماد تام او بود، در رفع اغتشاش‌هایی که در قلمرو جبال روی می‌داد، کمک‌های قابل ملاحظه‌ای به سیده کرد. آن گونه که سکه‌های وی با القاب علاء الدوله، عضد الدین فخر الدوله و تاج المله نشان می‌دهد، در مدت امارت در نواحی جبال، ولایات بین همدان و شاپور خواست و کرمانشاهان مکرر تحت فرمان وی قرار می‌گرفت. در ماجرای گرفتاری‌های شمس الدوله که به دنبال لشکرکشی به ری با شورش ترکان سپاه مواجه شد، وی به شاهزاده دیلمی کمک کرد، اما با پسرش؛ سماء الدوله مجبور به جنگ شد «۴۱۴ ق / ۱۰۲۳ م» و بدین گونه همدان و توابع آن را هم ضمیمه قلمرو خویش کرد. در سال‌های بعد، قوای متحد اسپهبد طبرستان و منوچهر بن قابوس را که به ولایت جبال لشکر کشی کرده بودند، مغلوب ساخت و بی آن که با دربار مجدالدوله قطع ارتباط کند در قسمت عمده ولایات جبال قدرت مستقل یافت.
== غلبه محمود غزنوی بر ری ==
در غلبه [[محمود غزنوی]] بر ری «۴۲۰ ق / ۱۰۲۹ م» با آن که علاء الدوله هم در اصفهان خطبه به نام سلطان کرد، اما ولایت وی از تعرض [[مسعود غزنوی]] در امان نماند، و خود او به [[اهواز]] نزد [[باکالیجار]] گریخت. اما مسعود، در حرکت به [[خراسان]] ناچار شد در برابر پرداخت مالی که وی به عهده گرفت امارت او را در ولایت جبال تأیید کند. علاء الدوله هم با استفاده از گرفتاری‌های مسعود از پرداخت مال ضمان خود داری کرد و چندین بار با سپاه مسعود غزنوی وی درگیری داشت و غالباً با وجود شکست‌شکست از سپاه خراسان، بخاطر گرفتاری‌های مسعود با ترکمانان، موفق به تحکیم قدرت در ولایات جبال می‌شد. در سال «۴۲۹ ق / ۱۰۳۸ م» برای مقابله با حمله هایحمله‌های سپاه مسعود، حصاری محکم بر گرد [[اصفهان]] کشید.
