سامانه تشخیص نفوذ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ (Intrusion Detection System)''' وظیفهٔ شناسایی و تشخیص هر گونه استفادهٔ غیرمجاز به سیستم، سوء استفاده و یا آسیب رسانی توسط هر دو دستهٔ کاربران داخلی و خارجی را بر عهده دارند. تشخیص و جلوگیری از نفوذ امروزه به عنوان یکی از مکانیزم‌های اصلی در برآوردن امنیت شبکه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای مطرح است و عمومأ در کنار دیواره‌های آتش و به صورت مکمل امنیتی برای آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ به صورت سامانه‌های نرم‌افزاری و سخت افزاری ایجاد شده و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. سرعت و دقت از مزایای سیستم‌های سخت افزاری است و عدم شکست امنیتی آن‌ها توسط نفوذگران، قابلیت دیگر این گونه سیستم‌ها می‌باشد. اما استفادهٔ آسان از نرم‌افزار، قابلیت سازگاری در شرایط نرم‌افزاری و تفاوت سیستم‌های عامل مختلف، عمومیت بیشتری را به سامانه‌های نرم‌افزاری می‌دهد و عمومأ این گونه سیستم‌ها انتخاب مناسب تری هستند.

به منظور مقابله با نفوذگران به سیستم‌ها و شبکه‌های رایانه‌ای، روش‌های متعددی تحت عنوان روشهای تشخیص نفوذ ایجاد گردیده‌است که عمل نظارت بر وقایع اتفاق افتاده در یک سیستم یا شبکهٔ رایانه‌ای را بر عهده دارد. روش‌های تشخیص مورد استفاده در سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ به دو دسته تقسیم می‌شوند:

در این تکنیک که معمولاًبا نام تشخیص مبتنی بر امضاء شناخته شده‌است، الگوهای نفوذ از پیش ساخته شده (امضاء) به صورت قانون نگهداری می‌شوند. به طوری که هر الگو انواع متفاوتی از یک نفوذ خاص را در بر گرفته و در صورت بروز چنین الگویی در سیستم، وقوع نفوذ اعلام می‌شود. در این روش‌ها، معمولاً تشخیص دهنده دارای پایگاه داده‌ای از امضاء‌ها یا الگوهای حمله‌است و سعی می‌کند با بررسی ترافیک شبکه، الگوهای مشابه با آن چه را که در پایگاه دادهٔ خود نگهداری می‌کند، بیابد. این دسته از روش‌ها تنها قادر به تشخیص نفوذهای شناخته شده می‌باشند و در صورت بروز حملات جدید در سطح شبکه، نمی‌توانند آن‌ها را شناسایی کنند و مدیر شبکه باید همواره الگوی حملات جدید را به سامانه تشخیص رخنهنفوذ اضافه کند. از مزایای این روش دقت در تشخیص نفوذهایی است که الگوی آن‌ها عیناً به سیستم داده شده‌است.

==معماری سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ==

معماری‌های مختلف سامانه تشخیص رخنهنفوذ عبارتند از:

#سامانه تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر میزبان (HIDS)

# سامانه تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر شبکه (NIDS)

#سامانه تشخیص رخنهنفوذ توزیع شده (DIDS)

===سامانه تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر میزبان===

این سیستم، شناسایی و تشخیص فعالیت‌های غیرمجاز بر روی رایانه میزبان را بر عهده دارد. سامانه تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر میزبان می‌تواند حملات و تهدیداتی را روی سیستم‌های بحرانی تشخیص دهد (شامل دسترسی به فایل‌ها، اسب‌های تروا و …) که توسط سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر شبکه قابل تشخیص نیستند. اچ‌آی‌دی‌اس (HIDS) فقط از میزبان‌هایی که روی آن‌ها مستقر است محافظت می‌کند و کارت واسط شبکهٔ (NIC) آن‌ها به صورت پیش فرض در حالت باقاعده ۵ کار می‌کند. حالت باقاعده در بعضی از موارد می‌تواند مفید باشد چون همهٔ کارت‌های واسط شبکه‌ قابلیت حالت بی قاعده را ندارند. اچ‌آی‌دی‌اس‌ها به واسطهٔ مکان شان روی میزبانی که باید نظارت شود، از همهٔ انواع اطلاعات محلی اضافی با پیاده‌سازی‌های امنیتی (شامل فراخوانی‌های سیستمی، تغییرات فایل‌های سیستمی و اتصالات سیستم) مطلع می‌باشند. این مساله هنگام ترکیب با ارتباطات شبکه‌ای، داده‌های خوبی را برای جستجوی رویدادهای ممکن فراهم می‌کند.

===سامانه تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر شبکه===

شناسایی و تشخیص نفوذهای غیرمجاز قبل از رسیدن به سیستمهای بحرانی، به عهدهٔ سامانه تشخیص رخنهنفوذ مبتنی بر شبکه‌است. ان‌آی‌دی‌اس‌ها (NIDS)، به عنوان دومین نوع IDSها، در بسیاری از موارد عملاً یک Sniffer هستند که با بررسی بسته‌ها و پروتکل‌های ارتباطات فعال، به جستجوی تلاش‌هایی که برای حمله صورت می‌گیرد می‌پردازند. به عبارت دیگر معیار ان‌آی‌دی‌اس‌ها، تنها بسته‌هایی است که بر روی شبکه‌ها رد و بدل می‌گردد. از آن جایی که ان‌آی‌دی‌اس‌ها تشخیص را به یک سیستم منفرد محدود نمی‌کنند، عملاً گستردگی بیش تری داشته و فرایند تشخیص را به صورت توزیع شده انجام می‌دهند. با این وجود این سیستم‌ها در رویایی با بسته‌های رمزشده و یا شبکه‌هایی با سرعت و ترافیک بالاکارایی خود را از دست می‌دهند.

===سامانه تشخیص رخنهنفوذ توزیع شده===

===پاسخ غیرفعال در سامانه تشخیص رخنهنفوذ===

===پاسخ فعال در سامانه تشخیص رخنهنفوذ===

سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ از لحظه‌ای که به کار می‌افتند، ضمن به دست آوردن اطلاعات مربوط به رخدادها و تجزیه و تحلیل آن‌ها، اگر نشان‌هایی دال بر وقوع یک حمله را تشخیص دهند، پاسخ لازم را در قبال آن به نحوه‌های مختلف تولید می‌کنند. گاهی این پاسخ به صورت یک هشدار به مدیر شبکه‌است و گاهی نوشتن یک اطلاع در فایل رخدادها و یا به صورت تنظیم مجدد دیوارهٔ آتش و یا دستگاه‌های دیگری در شبکه‌است.

==سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ رایگان==

*معرفی سامانه‌های تشخیص رخنهنفوذ (قسمت اول)-آلاله حمیدی وسیده مارال ضیایی - آزمایشگاه آپا دانشگاه فردوسی مشهد