[[پرونده:Repin Cossacks.jpg|thumb|300px|''قزاق‌هایقزاک های زاپاروژی به سلطان محمد چهارم عثمانی جواب می‌نویسند.'' اثری از [[ایلیا رپین]]]]
[[پرونده:Cossacks. May 5, 1916. Goryachy Klyuch. Russian Empire.JPG|thumb|300px|''قزاق‌هاقزاک ها در شهر [[گوریاچیی کلیوچ]] اردیبهشت ۱۲۹۵]]
'''قزّاققزّاک''' نام واحدی نظامی در [[اوکراین]] بود.
این نام را نباید با [[قوم قزاق]] که مردمانی در [[قزاقستان]] و دیگر مناطق [[آسیای میانه]] هستند اشتباه گرفت.
قزاق‌هاقزاک ها مردمانی از قوم‌های مختلف جنوب [[روسیه]] و [[اوکراین]] و [[لهستان]] بودند که با فرار از دست اربابان [[فئودال]] زندگی آزادی را در [[استپ|استپ‌های]] جنوبی و اطراف رودهای [[رودخانه دان|دان]] و [[دنیپر]] برگزیده بودند. در جریان جنگ‌های قدرت‌های حاکم بر آن نواحی به تدریج نقش مرزداری به قزاق‌هاقزاک ها داده شد. قزاق‌هاقزاک ها به شجاعت و مهارت‌های [[سوارکاری]] معروف بودند. نیروهای قزاققزاک در جریان حمله [[ناپلئون]] به روسیه با جنگ‌های نامنظم و ایذایی هراسی در دل سربازان فرانسوی افکنده بودند. تا پایان حکومت تزاری واحدهای منظم نظامی با نام قزاققزاک در ارتش امپراتوری روسیه تشکیل شده بود.
[[ناصرالدین‌شاه قاجار]] در سفرهای خود به اروپا هنرنمایی نظامی قزاق‌هایقزاک های روسیه را پسندید و خواستار تشکیل واحدهای قزاققزاک در ایران شد. این واحدها زیر نظر فرماندهان قزاققزاک روس ابتدا با نام [[بریگاد قزاققزاک]] و بعد با نام [[دیویزون قزاققزاک]] در ایران تشکیل شد. اصطلاحات قزاقیقزاکی مانند [[یساول]] ([[سرگرد]]) و [[پالکونیک]] ([[سرهنگ]]) تا پیش از تشکیل [[ارتش نوین ایران]] در میان نظامیان ایران رایج بود.{{مدرک}}
