حکایت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز r2.7.2+) (ربات: افزودن be:Байка |
|||
خط ۱:
{{ادبیات}}
==ریشه‌ی واژه==
واژه‌ی حكایت برگرفته از واژه‌ی [[محاكات]] به معنای مشابه كسی یا چیزی شدن، مانند چیزی را به گفتار یا كردار آوردن، است (همتراز محاکات، یعنی؛ mimesis از ریشه‌ی mime یونانی‌ست که واژه‌ی فارسی «میمون» را می‌توان همریشه با آن دانست، میمون در باور ما تقلیدکننده است.). از این‌رو می‌توان حكایت را شبیه سازی‌ای تخیلی از دنیا دانست.<ref>وحید رنجبر (1391). داستان و حكایت. چاپ اول. كرمانشاه:باغ‌نی</ref>
==حکایت چیست؟==
'''حکایت''' نوعی از داستان کوتاه است که در آن درس یا نکته ای اخلاقی نهفته است. این درس یا نکته بیشتر در پایان حکایت بر خواننده آشکار می‌شود. شخصیت‌های حکایت آدمها، حیوانات یا اشیای بی‌جانند. زمانی که حیوانات شخصیت حکایتند، مانند انسان‌ها سخن می گویند و احساسات انسانی از خود نشان می دهند. یکی از بهترین نمونه‌های حکایت در زبان فارسی را می‌توان در [[هزار و یک شب]] دید.
سطر ۱۵ ⟵ ۱۸:
* [[گاو]]: بی خردی
* [[خر]]: پرکاری
==ویژگی‌های حكایت<ref>وحید رنجبر (1391). داستان و حكایت. چاپ اول. كرمانشاه:باغ‌نی</ref>==
با بررسی حكایات و تحلیل آن‌ها می‌توان ویژگی‌های زیر را در بیشتر آن‌ها یافت.
*زمان و مكان رویدادهایش نامشخص است.
*معمولاً انباشته از گزافه‌ها و اغراق‌ها و عوامل فوق طبیعی است كه از محدوده‌ی توانایی‌ها و امكانات انسان بیرون است.
*بیشتر به وصف چیزهایی می‌پردازد كه هرگز رخ نداده‌اند و حتی امكان رخ دادنشان نیز نیست. (محال وجودی) و در بیشتر موارد حتی ممكن عقلی نیز نیستند.
*[[پیرنگ]] داستانی سست و فاقد وحدت و انسجامی‌دارند.
*معمولاً در پی بیان پند و اندرز و نكته‌ی خاصی است و كمتر جنبه‌ی سرگرمی دارد.
*بیشتر آن‌ها از یك الگوی ثابت پیروی می‌كنند مانند آنچه پراپ در كتاب «[[ریخت شناسی قصه‌های پریان]]» در مورد ساختار قصه‌های موسوم به قصه‌های پریان بررسی می‌كند.
*بیشتر آن‌ها ویژگی‌های [[كهن الگو]]یی دارند.
*اشخاص در حكایت پرداخت نشده و به [[شخصیت داستانی|شخصیت]]، طبق نظریات امروزین شخصیت، نزدیك نشده‌اند و فقط به عنوان بازیگرانی بدون ویژگی‌های شخصیت در حكایت ایفای نقش می‌كنند.
*[[زبان‌گونه‌ها|گونه‌ی زبانی]] همه‌ی بازیگران آن‌ها یكسان است و نمی‌توان بر اساس زبان بازیگر به طبقه‌ی اجتماعی- اقتصادی، سن، جنسیت یا شغل او پی برد.
*[[راوی (زبان)|راوی]] بیشتر آن‌ها همه‌چیزدان است و چیزی بر او پنهان نمی‌ماند و بر گذشته و آینده حكایت واقف است و معمولاً سرنوشت بازیگران را در ابتدای حكایت افشا می‌كند. در مواردی كه راوی همه‌چیزدان نیست قواعد و اصول [[شیوه روایتگری|زاویه‌ی دید]] راوی رعایت نشده است.
*بازیگران ([[قهرمان داستانی|قهرمان]] یا [[ضد قهرمان داستانی|ضد قهرمان]]) در حكایت چهره‌ای كاملاً سیاه یا سفید دارند، یعنی؛ یا بسیار خوب و منزه‌اند یا بسیار بد و شرور. به ندرت در بعضی از حكایات بازیگری خاكستری كه طبیعی و عادی باشد، می‌توان دید.
*در حكایت صرفاً به بیان حالات و صفات بیرونی بازیگران توجه شده است و حالات درونی و ذهنی بازیگران نادیده گرفته شده است.
*توصیف‌ها در حكایت بسیار جزیی و الكن است.
*زبان قصه‌های عامیانه [[زبان ادبی]] نیست
== نمونه‌ها در ادبیات کهن ==
سطر ۲۶ ⟵ ۴۶:
* [http://rastanak.ir/حکایت/ نمونه‌هایی از چند حکایت گوناگون]
==منابع==
{{پانویس}}
{{چپچین}}
"Fable." Wikipedia, The Free Encyclopedia. 26 Mar 2008, 19:30 UTC. Wikimedia Foundation, Inc. 29 Mar 2008 <http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Fable&oldid=201125487>.
{{پایان چپچین}}
{{الگو:ادبیات داستانی}}
{{ادبیات-خرد}}
| |||